Westminster Üniversitesi’nden ve Türkiye’den biliminsanlarının yeni çalışması, bir tür meme kanseri hücrelerinden, genomun küçük genetik parçaları olan mikroRNA’ların çıkarılmasının kanserin yayılmasını tersine çevirebildiğini gösterdi.
International Journal of Molecular Sciences portalında yayınlanan araştırmada meme kanserinin bir türünde kanserin erken teşhisi ve tedavisi için mikroRNA’ların hedeflenebileceği ortaya çıkarıldı. mikroRNA’lar (miRNA’lar) hücrenin sinyallenme mekanizmalarında önemli rollere sahip olan küçük genetik materyallerdir. MiRNA’ların, bir bölgedeki kanserin diğer dokulara sıçraması, yayılması olarak bilinen metastazın nasıl gerçekleştiği, kanserin nasıl yayıldığı konusunda önemli bir etkiye sahip olabileceği yapılan çalışmalarla gösterilmiştir. Yeni araştırmada ise, kanserleşme ile yakından ilişkili olduğu belirlenmiş olan miR-21’in (miRNA-21/microRNA-21) meme kanserinin özellikle bir türünde arttığı ve metastaz ile doğrudan bağlantılı olduğu tespit edildi.
Biliminsanları bu sonucun ardından kanser hücrelerinden miR-21 genetik materyallerini çıkarmak için genetik mühendisliğinin başat araçlarından biri olan CRISPR/Cas9 metodunu kullandı. MiR-21’lerin hücrelerden çıkarılmasının ardından hücrelerin metastatik özelliklerinin tersine çevrildiği gözlemlendi. Bu duruma ek olarak, genetik olarak düzenlenmiş bu hücreler, kanser hücreleri tarafından hücre dışı ortama salınan ve kanserin vücut içine yayılmasına önemli roller oynayan bazı lipitleri daha az salgılamaya başladı.
Araştırmacılar ayrıca, miR-21’lerin kanser hücrelerinden kesecikler (vesicles) aracılığıyla komşu hücrelere taşındığını dolayısıyla kanserin yayılmasında hücrenin taşıma mekanizmasının da etkili olduğunu buldu. miR-21’lerin hücrelerden çıkarılmasıyla ortamda miR-21 açısından fakir bir ortamın oluşturmanın, genetik olarak düzenlenmiş hücrelerin komşu hücrelere miR-21 aktarmasını durdurduğunu ve böylelikle kanserin yayılmasının engellenmesinde önemli bir rol oynayabileceği gösterildi.
Araştırmanın katılımcılarından Dr. Pınar Uysal-Onganer, araştırmanın, üzerinde çalışılan meme kanseri türü gibi agresif (saldırgan, yayılmacı) kanser türlerinde mikroRNA’ların rollerinin daha iyi anlaşılmasına katkı sunduğunu belirterek bir başka konuya daha dikkat çekiyor: Kanser ilacına direnç ile miR-21 arasındaki ilişki.
Bu meme kanseri türü, en agresif meme kanseri türü olarak kabul edilmektedir ve ayrıca diğer meme kanseri türlerine kıyasla tedavi için daha az ilaç alternatifi bulunmaktadır. Bu kanser tipi üzerine yoğunlaşan çalışmalar, bu türde kanserin vücudun diğer bölgelerine yayılma ve tedaviden sonra geri gelme olasılığının çok daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur. MikroRNA’lara odaklanan ileri çalışmaların yeni tedavi metotları sunacağı düşünülmektedir.
Kaynaklar:
https://medicalxpress.com/news/2021-02-micrornas-triple-negative-breast-cancer-cells.html
https://www.mdpi.com/1422-0067/22/4/1557/htm (çalışmanın ana makalesi)
