Beyinden metne bir yolculuk… Geçmiş dönemlerde, sözlerimizi doğrudan metne dönüştüren teknolojilerin hayali kurulurdu. Beynimizde hayali olarak ürettiğimiz yazının karşımızdaki ekranda bir metne dönüşmesi ise hayallerin ötesindeydi ve kendine ancak bilimkurgu eserlerinde yer bulabilirdi. Fakat bilgisayar teknolojilerindeki hızlı gelişim, hayallerimizin de kurgularımızın da gerçekleşmesine olanak tanıyor. Artık çeşitli uygulamalarla konuşmayı metne dökebiliyoruz ve yeni bir çalışma gösterdi ki, bir insanın zihninde hayali olarak yazdığı yazı bilgisayar ekranında bir metne dönüştürülebiliyor.
Araştırmada felçli bir kişinin beynine yerleştirilen elektrotlardan yararlanıldı, bu elektrotlar kişinin zihninde hayal ettiği elyazısını ekran üzerinde bir metne dönüştürdü. 65 yaşındaki kişinin beyninin yüzeyine iki adet küçük elektrot yerleştirildi. Bu elektrotlar beynin el ve parmak hareketini kontrol eden bölgesindeki elektriksel aktiviteyi okumaktaydı. Araştırmaya katılan kişi boynundan aşağısı felçli olan biriydi, bu kişiden elyazısıyla mektup yazdığını hayal etmesi istendi. Araştırmacılar bu sırada katılımcıdan hızlı ve keskin hareketlerdense yumuşak hareketleri hayal etmesini talep etti. Ekip, her harfe karşılık gelen sinirsel kalıpları içeren algoritma ile birlikte hayali elyazısını ekran üzerinde gerçeğe dönüştürdü.
Stanford Üniversitesi Howard Hughes Tıp Enstitüsü’nden (Sağlık Bilimleri Enstitüsü) Krishna Shenoy ve ekibinin Nature’da yayınlanan makalesine göre, araştırmaya katılan kişi sadece kendi beyin aktivitesinden yararlanarak ekran üzerinde dakikada 90 karakter/15 kelime üretti. Bu oran, katılımcının yaşında olan insanların akıllı telefonlarını kullanarak bir dakikada yazdıkları karakter/kelime oranı kadardı.
Araştırmacıların dikkat çektiği oldukça ilginç bir nokta var. Çalışmaya katılan kişinin beyni, felç durumuna ve omurilik hasarına rağmen, yaralanmadan yıllar sonra bile elektrotlar aracılığıyla yakalanabilecek sinyaller üretiyordu. Dolayısıyla “düşünceden metne” teknolojisi yaralanmadan çok uzun bir süre sonra dahi çalışabilmekteydi. Shenoy konuyla ilgili olarak “Omurilik hasarından yıllar sonra bile, ellerinizi veya parmaklarınızı kullanmadığınız halde, beyindeki elektriksel aktiviteyi dinleyebiliyoruz. O, hâlâ çok aktif” açıklamalarında bulundu.
Çalışma heyecan verici olsa da düşünce tabanlı iletişim hâlâ çok erken bir aşamada. Daha fazla gönüllünün katılımıyla daha fazla araştırma yapılması gerekiyor. Fakat araştırmacılar, geliştirdikleri yöntemin diğer katılımcılarda da işe yarayacağı görüşünde. “Beyinden metne” iletişimi felç gibi durumlarda kişilerin sadece düşüncelerini kullanarak iletişim kurmalarına yardımcı olabilir. Biliminsanları çalışmalarındaki bir sonraki adımın hem hareket etme hem de konuşma yeteneğini kaybetmiş bir kişinin katılımıyla testi tekrarlamak olduğunu belirtiyor.
Kaynak: https://www.sciencenews.org/article/brain-implants-translate-handwriting-text
