Organların çevresini saran ve onları desteklediği bilinen bir bağ dokusu proteini, bakteriyel enfeksiyonlarla mücadele sırasında bağışıklık sisteminin tepkisini teşvik ediyor. Yeni çalışmaya göre bu bağ dokusu proteini, sepsis denilen ve ölümcül olabilen tepkinin kısıtlanmasına da yardımcı oluyor.
Bağ dokusu hücrelerinin hücreler arası etkileşimlerde sinyal ortaklaşmasını sağlayan hücre dışı matrise (ECM) odaklanan çalışmalar, sinyallerin herhangi bir sebeple iş görmemesinin hastalıklara neden olduğunu göstermişti. ECM’deki önemli yapılar arasında kolajen gibi sert yapısal matris proteinleri üreten fibroblastlar bulunmaktadır.
Yeni çalışma ise fibroblastlar tarafından salgılanan ve bağ dokularında kolajen ile ortaklık kurduğu bilinen bir protein-şeker kombinasyonu (proteoglikan) olan lumikanın bağışıklık sistemi ile ilişkisine odaklanmaktadır. Çalışmaya göre lumikan, makrofaj hücreleri üzerinden bağışıklık sisteminin ürettiği tepkiyi desteklemektedir. Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) portalında yayınlanan çalışmaya göre lumikan, bir virüse veya ölürken DNA’larını ortama bırakan bir hücreye (dokuların stres altında olduğunu gösterir) karşı bağışıklık yanıtının sınırlanmasına yardımcı olarak dokuları korur. Bu tür bağışıklık yanıtları iyileşme aşamasına geçişi temsil eder, fakat tepkiler sepsiste çok büyür ve vücudun kendi dokularına zarar vermesine neden olur.
Biliminsanları, lumikanın, enfeksiyon ajanlarıyla ilişkili moleküllere bağlanabilen reseptörlerin aktivitesini kontrol eden bağışıklık hücrelerinin yüzey proteinleriyle etkileşime girebildiğini gösterdi. Bu reseptörler, aşırı aktifleşmeleriyle birlikte bağışıklık hücrelerinin vücudun kendi dokularına saldırmasına da neden olabilir.
Lumikanın bağışıklık yanıtı üreten hücrelerin yüzeylerindeki etkisinin tanımlanmasının yanı sıra, bu çalışmada, lumikanın endozom adı verilen hücre zarına bağlı keselerle hücre içine doğru çekildiği de gösterildi. Lumikanın hücre dışındaki etkisi ile hücre dışındaki etkisi birbirinin tersine gibi görünse de her iki aktivitenin de bağışıklık sisteminin tepkisini güçlendirici rolü bulunmaktadır.
Deneyler ve analizler, lumikan üreten genden yoksun olacak şekilde tasarlanan farelerde hem bakteriyel enfeksiyonlarla mücadelede hem de sepsise karşı dirençte çeşitli sorunlar ortaya çıktığını gösterdi. Lumikanın bağışıklık sistemi ile ilişkisinin anlaşıldığı bu çalışmaya eklenecek yeni araştırmalarla birlikte bir bağ dokusu proteini olan lumikanı baz alan tedaviler geliştirilebilir.
Kaynak: https://medicalxpress.com/news/2021-06-tissue-protein-bacterial-infection.html
