“Karanlık yaz akşamlarında gökyüzünü dolduran, yıldızımızı içinde barındıran yuvamız. Tam kalbinde bulunan Yay(Sagittarius) takımyıldızına doğru giderken Sagittarius A*’ı bulursunuz; Samanyolu’nun merkezinde bulundan yüksek kütleli karadelik… Onyıllardır gökbilimcilerin tonlarca çalışmasının ana konusu haline gelmiş bir nesne… Bu görünmez nokta etrafında dönen yıldızlar bize orada inanılmaz yüksek kütleli bir şeyin varlığını haber ediyor, Güneş’in 4 milyon katı ağırlıkta, çok sönük bir şey. Ben ilk kez 20 yıl önce kendisiyle tanıştım, bayıldım ve o günden beri ne olduğunu anlamak için çalıştım. Fakat şu güne kadar Sgr A*’ın gerçekten bir karadelik olduğunu kanıtlayan bir görüntüye sahip değildik. Bugün, Olay Ufku Teleskobu, gökadamızın merkezindeki kibar dev Sgr A*’ın çekilmiş ilk görüntüsünü sunmaktan gurur duyuyor.”
Bu sözler, düzenlenen basın toplantısında Olay Ufku Teleskobu(Event Horizon Telescope; EHT) Kolobarasyonu adına konuşma yapan Arizona Üniversitesi’nden profesör Feryal Özel’e ait. Tüm dünyadan gökbilimcilerin uzunca süredir beklediği büyük keşif, yenilerine de gebe olduğunu gösteriyor. Öyle ki, insanlık karadeliklerin yapılarını açıklamada yepyeni bir kapıyı araladığını söylemek abartı olmaz.
Bilimin çehresini değiştiren ilk açıklama 2019’da gerçekleşti Dünya’nın dört bir yanından 8 adet, her birinde onlarca teleskop bulunan dev gözlemevleri aracılığıyla Dünya’nın dönmesine rağmen daima görüntü elde etmeye devam biliminsanı ağıyla yıllarca ölçüm alan EHT, M87 gökadasının merkezindeki devasa karadeliğin fotoğrafını çekmeyi başarmıştı. Fakat bu olağanüstü miktarlarda zorlayıcı ve devrimci buluş o an yeni doğan “karadelik fotoğrafı çekme” bilimi için görece kolay bir işti çünkü M87* karadeliği doğrudan Dünya’ya doğru bakan ve oranı başka karadelik adaylarına göre de çok daha büyüktü. Dolayısıyla EHT için esas sınav gökadamız Samanyolu’nun merkezindeki yüksek kütleli karadeliğin fotoğrafını çekmekti denebilir zira Sgr A* bize doğru dönük değil ve bu sebeple ona baktığımız yönde bolca opak maddeyle karşılaşıyoruz. Bu aşamadan sonra yeni karadelik fotoğraflarıyla karşılaşmak şaşırtıcı olmayacak ve ortaya çıkan yeni gökbilim alanı pekçok araştırma ile keşife gece olduğu da söylenebilir.
İngilizce basın açıklamasının tamamına aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
