Bilim ve Gelecek

12 milyon yıl önce Afrika-Arap Levhası’nın Avrasya Levhası’na çarpmasının ürünü olan Alp-Himalaya Deprem Kuşağı, depremselliği en etkin tektonik bölgelerden biridir (Şekil 1). Bu iki büyük tektonik levhanın arasında sıkışıp kalan İtalya, Yunanistan, Türkiye ve İran, deprem bakımında en etkin...

Aydökümü Biraz dertleşelim Doç. Dr. Yücel Çağlar Ülkemizin bilindik bir öyküsü Orman yangınları KAPAK DOSYASI Mezopotamya’dan Antik Yunan’a... Mucize değil tarihsel devamlılık Aydın Sayılı Mısır ve Mezopotamya bilimlerinin Yunan biliminin temelindeki yeri Çev. Cem Oran Starlink uyduları astronomi çalışmaları için tehdit oluşturuyor Dr. Fırat Yaşar James Webb Uzay Teleskobu BİLİŞİM DÜNYASINDAN...

Dergimiz baskıya girerken aldığımız son haber kargo fiyatlarına gelen yüzde 40 zam. Bir derginin aboneye gönderilmesi 16 TL (ki bu en ucuz kargo fiyatı). Yani dergi fiyatının neredeyse yarısı kargoya gidiyor. 35 TL’lik dergiyi aboneye 16 TL’ye gönderebiliyorsunuz. Kâğıt...

Orman yangınları ülkemizde her zaman gündemde olmuştur; ne yazık ki bundan sonra da olacak. “Ormanlarımızın da söylediği gibi”, sorun gerçekten de bu değil; sorun hem sayısının hem de yol açtığı yıkımların nasıl en aza indirilebileceğidir. Bir başka sorun da bu yıkımlardan ne denli ders çıkarıldığıdır. Ülkemizde bu sorulara gerçekçi yanıtlar verebilecek kişi ve kuruluşlar az […]

Tam 22 yıl önce, Bilim ve Ütopya dergisini çıkarırken, Temmuz 2000 tarihli 73. sayıda “Mezopotamyalı Thales-Pisagor” başlıklı bir kapak dosyası yayımlamıştık. Dosyamız, büyük bilim tarihçimiz Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı’nın anıt eseri “Mısırlılarda ve Mezopotamyalılarda Matematik, Astronomi ve Tıp” başlıklı kitabından derlenmişti. Başlıktan da anlaşılabileceği gibi esas olarak aritmetik ve geometri alanından örnekler vererek, Antik […]

Yunan bilimi ilk gelişme çağlarından itibaren Mısır ve Mezopotamya’dan etkilenmeye başlamış, Yunanlılar Mısırlıların ve Mezopotamyalıların bilimlerinden daha başlangıçtan itibaren büyük ölçüde faydalanmışlardır. Böylece, Yunan bilimi ile Mısır ve Mezopotamya bilimleri arasında gerek bilgi ve gerekse anlayış bakımından tam bir tarihi devamlılık bulunmakta, günümüz biliminin tarihi kökeni gerçek anlamıyla her iki bakımdan da Mısırlılara ve özellikle […]

Başta SpaceX şirketinin Starlink uyduları olmak üzere dünya yörüngesinde binlerce uydu geziniyor. Gökyüzündeki bu uydu istilası astronomları alarma geçirmiş durumda. Çünkü uzay, teleskopların görüş alanında durmaksızın gezinen çok sayıda uydunun yarattığı ışık kirliliği ile dolup taşma tehdidiyle karşı karşıya. SpaceX şirketi Starlink uydularının (uydu interneti erişimi sağlamak üzere inşa edilen bir uydu kümesi) ilk serisini […]

James Webb teleskobu, ebatları, donatıldığı teknolojileri ve evreni benzersiz görebilme yeteneği ile emsalsiz. En yaşlı ve uzak galaksileri görebilmesi için yakın ve orta-kızılötesi dalga boylarında çalışan cihazlar ile donatıldı. Webb teleskobunun ilk görselini 12 Temmuz 2022 tarihinde elde etmesi planlanıyor. NASA gelmiş geçmiş en büyük ve en güçlü uzay teleskobunu 25 Aralık 2021 tarihinde Kourou […]

19. yüzyıldakine benzer bir sürecin içindeyiz. Akıllı makineler, insanlar gibi, toplumsal düzenin süregelen gerçekleşmesinde aktif ajanlar olarak ortaya çıkıyorlar. Algoritmik sistemlerin taraflılığı ve ayrımcılığı üzerine yapılan çok disiplinli araştırmalar ile sosyal ve teknik arasındaki etkileşim geçmişte olduğundan daha görünür hale geliyor. Şimdi sosyolojinin önünde algoritmik sistemlerin neden ve hangi koşullar altında bu şekilde davrandığını açıklama […]

Neden çok sayıda insan suç işliyor? Sapma ve suç neden ortaya çıkıyor? Bu kavramları nasıl tanımlamak gerekir? Sosyologlar bu tür sorulara cevap ararken işlevselcilik, çatışma teorisi, sembolik etkileşimcilik ve feminist teoriden yararlanırlar. Sapma, toplumsal bir norm ihlal edildiğinde ortaya çıkar. Suç ise yasa haline getirilmiş bir normu ihlal etmekten kaynaklanır. Sapma, suçtan daha kapsamlıdır, yani […]