Yüzyıllar önce, kafayı asal sayılara takmış Trakyalı bir erkek matematikçi, aşık olduğu kadına şu sözü vermiş: “Seni o kadar çok seviyorum ki, dünyanın en büyük asal sayısını bulup sana armağan edeceğim.” Kadın da boş değil, dönemin tanınmış bir filozofu, desteksiz atışlara karnı tok. “Atma bre sevgili” demiş, “Sonsuzluğun sonu mu olur? Sözünü yerine getirmen için asal sayıları veren genel bir formül bulman gerek. Ben nereden bileceğim o sayının en büyük asal sayı olduğunu?”. Bu diyalog günümüze ulaşmış ama, ilişkilerinin sonu ne olmuş bilinmiyor. Tek bilinen böyle bir formülün hâlâ bulunamadığı.
Zaman zaman en büyük asal sayı rekorlarına rastladığımda aklıma hep bu öykü gelir. Zavallı aşık matematikçiler diye düşünürüm. Yine öyle oldu. Geçenlerde ABD-Seattle’da yaşayan Josh Findley adlı bir genç matematikçinin en büyük asal sayı rekorunu kırdığını öğrendim. Findley, kendi dizüstü bilgisayarı ile 41 nolu Mersenne asalını bulmuş. Mersenne asalları, 2P-1 (p de bir asal sayı) formülünün sonucunu veren sayıların asal olanları. Yeni rekor: 224,036,583 – 1. Tam 7,235,733 rakamdan oluşan bir asal sayı.
Josh’un sevgilisi pek sevinmiştir, ama ne yazık ki çok uzun sürmez, çünkü her an yeni bir rekor gelebilir. Ben de bir zamanlar (on yıllar önce, gençken) bu konuya takmış, sevgilime aşkımı ispatlamanın sürekli bir yolunu nasıl bulurum diye kafa patlatmıştım. Şöyle bir yöntem düşünmüştüm: Genel bir asal sayı formülü yerine, daha mütevazı bir buluş yapayım. Herhangi bir asal sayıdan hemen sonra gelen asal sayıyı belirlemenin yöntemini bulayım. Böylece Josh’un biri benimkinden daha büyük bir asal sayı bulduğunda, hemen ondan sonra gelen asal sayıyı belirlerim, sevgilimi de kaptırmamış olurum. Gençlik işte… Şimdi bakıyorum da, böyle bir yöntem geliştirmenin genel bir asal sayı formülü bulmaktan ne farkı var ki?
Josh’a mutluluklar diliyorum. Şu günlerin tadını çıkarsın.
