Etiket: matematik

Vezir, satrançtaki en güçlü taştır. Şah da dahil olmak üzere hiçbir taş onun kadar farklı hareket kombinasyonunu yapamaz zira vezir, dilediği miktarda kare dikey,...

16. yüzyıl İtalya’sının matematiksel etkinliklerinden biri halkın önünde düzenlenen matematik yarışmalarıdır. Bunlar adeta günümüzün spor müsabakaları gibidir, yarışmacılar rakiplerine en son ve en zor problemleri sorar; bir hafta, 40 veya 50 günlük sürelerin sonunda en çok problemi çözen galip ilan edilirdi. Üçüncü dereceden denklemlerin genel çözümünün keşfi de bu yarışmalardan birinde Niccola Fontana’ya (namı diğer […]

Birçok hayvanın sayma yeteneğine sahip olduğunu ancak sayıları yaklaşık olarak temsil edebildiklerini artık biliyoruz. Aynı şekilde erken yaştaki bebekler de benzer bir sayı kavramıyla donanmış olarak doğar. Sayı sezgisi doğuştan gelir ve yalnızca insana özgü değildir. Bu sayı sezgisine karşılık gelen yaklaşık sayı sistemi, matematik bilgimizin altında yatan çekirdek bilgi sistemlerinden birisidir. Çekirdek bilgi evrimin […]

Geçen gün Ali Nesin’in bir kitabı geçti elime. Galiba uzun bir zamandır kitaplığımda duruyormuş ama farkında değilmişim. Saate baktım geç olmuş. Yarın da iş güç var. Ayrıca “Matematik ve Oyun” isimli bir kitabı okurken saçmalanabilecek bir saat… Masaya bıraktım ama birkaç saniye sonra geri aldım ve kitabı okumaya başladım. Daha ilk sayfalarda cümlelerin akışkanlığı ele […]

Doç. Dr. İsmihan Yusubov Sakarya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Perelman’ın davranışlarını normal buluyor ve takdir ediyorum, gerçi onun kimsenin takdirine ihtiyacı yok. Millennium ödülünden imtina etmesi için de dua edeceğim. Bilenler bilir, bilmeyenler de nihayet bilsin ki, her şey para ile alınmaz! Günümüzün görkemli Rus matematikçisi Yuriy Manin’in 2008 senesinde bir söyleşi sırasında […]

Sadece 21. yüzyılın değil, bilimsel buluşların yayınlanması ve tartışılmasına dair internet tarihine geçecek belki de en önemli yazışma şu olsa gerek: “Selam Grisha. Rahatsız ettiğim için kusura bakma ancak bir sürü insan, bana şu ‘Ricci Akışı… için Entropi Formülü’ başlıklı makalen hakkında sorular sorup duruyor. Yanlış mı anlıyorum yoksa Hamilton programındaki tüm aşamaları henüz uygulamasan […]

Prof. Dr. Timur Karaçay Başkent Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Günümüzde ortaya atılan postmodernizm akımının bilimi etkileyip etkilemeyeceğini tartışmak için, öncelikle postmodernizmin, “efradını cami, ağyarını mani” bir tanımını ortaya koymak gerekir. Bu tanım yapılabilirse, bu konudaki tartışmalar sağlam zemine oturmuş olur. Postmodernizm, bilimi daha hümanistik bir mecraya mı çekmek istiyor, yoksa inanç kurumlarının bilimin önüne çekmeye çalıştıkları […]

Doç. Dr. İsmihan Yusubov Sakarya Üniversitesi, Bilgisayar ve Bilişim Fakültesi Bilindiği üzere midye ve istiridye gibi yumuşakçalar türünden olan deniz canlısının kabuğunun içerisine yabancı bir cisim, örneğin bir kum tanesi düştüğü andan itibaren, canlı onu sedef katları ile tamamen kapatana kadar rahata ermiyor ve bu sürekli çalışmaların sonucu olarak da göz okşayan inci oluşuyor. Matematikçinin […]

Sunuş Türkiye’nin ilk kadın matematik profesörü Selma Soysal 8 Ekim günü 87 yaşında hayata gözlerini yumdu. Selma Soysal uzun yıllar hizmet verdiği ve binlerce öğrenci yetiştirdiği İstanbul Teknik Üniversitesi’nde yapılan bir törenle son yolculuğuna uğurlandı. Selma Soysal ilerlemiş yaşına rağmen zaman zaman dergimizi ziyaret eder, bizimle sohbet ederdi. Okuyacağınız makale, Doç. Dr. Firdevs Gümüşoğlu’nun Cumhuriyet’te […]

Galois, yaşamının son gecesinde, arkadaşı Chevaleil’e yazdığı mektupta matematiksel fikirlerini özetledi ve ondan notlarını yayınlamasını ve Jakobi ile Gauss tarafından değerlendirilmesini istedi. 30 Mayıs 1832’de 20 yaşında düelloda aldığı yaralar nedeniyle öldü. Günümüzde Galois’nin çalışmaları 19. yüzyılda matematiğe yapılan en özgün katkı olarak kabul ediliyor. Bugün sahip olduğumuz uygarlık düzeyinin sağladığı kolaylıklardan biri de Cebrin […]