matematik

Doç. Dr. İsmihan Yusubov Sakarya Üniversitesi, Bilgisayar ve Bilişim Fakültesi Bilindiği üzere midye ve istiridye gibi yumuşakçalar türünden olan deniz canlısının kabuğunun içerisine yabancı bir cisim, örneğin bir kum tanesi düştüğü andan itibaren, canlı onu sedef katları ile tamamen kapatana kadar rahata ermiyor ve bu sürekli çalışmaların sonucu olarak da göz okşayan inci oluşuyor. Matematikçinin […]

Sunuş Türkiye’nin ilk kadın matematik profesörü Selma Soysal 8 Ekim günü 87 yaşında hayata gözlerini yumdu. Selma Soysal uzun yıllar hizmet verdiği ve binlerce öğrenci yetiştirdiği İstanbul Teknik Üniversitesi’nde yapılan bir törenle son yolculuğuna uğurlandı. Selma Soysal ilerlemiş yaşına rağmen zaman zaman dergimizi ziyaret eder, bizimle sohbet ederdi. Okuyacağınız makale, Doç. Dr. Firdevs Gümüşoğlu’nun Cumhuriyet’te […]

Galois, yaşamının son gecesinde, arkadaşı Chevaleil’e yazdığı mektupta matematiksel fikirlerini özetledi ve ondan notlarını yayınlamasını ve Jakobi ile Gauss tarafından değerlendirilmesini istedi. 30 Mayıs 1832’de 20 yaşında düelloda aldığı yaralar nedeniyle öldü. Günümüzde Galois’nin çalışmaları 19. yüzyılda matematiğe yapılan en özgün katkı olarak kabul ediliyor. Bugün sahip olduğumuz uygarlık düzeyinin sağladığı kolaylıklardan biri de Cebrin […]

Ünlü bilimkurgu yazarı Isaac Asimov bir yazısında tarih öncesinden iki insanın diyaloguna yer verir: Tarih öncesi “dâhi”lerinden biri arkadaşına “Bak şimdi” diyerek şu soruyu...

Ünlü İngiliz matematikçi G. Hardy bir gün Cambridge’de anlatacaklarını kavrayabilecek bir avuç öğrencinin önünde ders vermektedir. Tahtaya “kesinliği su götürmez” dediği karmaşık bir eşitlik...

Hayatları sadece sonsuz uzunluktaki bir kâğıt tabakasına hapsolmuş iki boyutlu yaratıkların (gölge insanların) var olduğunu düşünelim. Asla aşağı ya da yukarı hareket edemediklerini, düzlemin yüzeyine yapışık olarak yaşadıklarını varsayalım. Şimdi, bu yaratıkların üç boyutlu dünyanın nesnelerini, bu nesnelerin izdüşümlerine bakarak anlamaya çalıştıklarını hayal edelim. Örneğin gölge insanlar, küpün gölgesini kâğıt tabakası üzerine düşürdüğümüzde küp hakkında […]

Bilmecelerle uğraşmayı matematik yapmaya benzetirim. Her iki etkinlikte de düşünmeyi, anlamaya çalışmayı, keşfetmeyi, çözmeyi veya çözememeyi, sevinci veya sıkıntıyı yaşarız. Böylesi bir yolculuğa çıkmak...

Bu yazıda çok bilinen bir mantık bilmecesinin iki çeşitlemesini ele alacağız. Sözünü edeceğimiz mantık bilmeceleri çok eskidir ve o kadar popüler olmuşlardır ki, çoğumuz...

Bilinmelidir ki matematik düşünmektir; zihni eğitmek ve daha etkin kullanmaktır. Olası ve olası olmayanı açığa çıkarıp sonuca gitmektir. Matematik, vakit kullanımıdır. Sezgi, gözlem ve deneme-yanılmadır. Karşılaştığımız sorunların çözümü, engellerin aşılması, var olanın anlaşılıp yeninin üretilmesi aracılığı ile aşılması yolunda, matematik zorunlu bir ihtiyaçtır. “Yaşayan matematiğin özünde soyut genelleme ile somut örneğin, dedüktif çıkarımla sezgisel ve […]

Eşkenar üçgen biçimindeki bir bilardo masasının başında olduğumuzu düşünelim. Istaka elimizde, kendimize soruyoruz: Masanın kenarında (eşkenar üçgenin bir kenarı üzerinde) duran bilardo topuna hangi açıyla vurursak top başlangıç noktasına geri döner? Bu yazıda bu soruyu, önce özel durumlar için ele alacağız ve bir sonraki yazıda da genel çözümü vereceğiz. Hareketini izlemek istediğimiz bilardo topu gerçek […]