Ana Sayfa Dergi Sayıları 127. Sayı Evrenin genişleme hızını doğrudan ölçen yeni bir yöntem

Evrenin genişleme hızını doğrudan ölçen yeni bir yöntem

404
0

Kozmologlar arasında evrenin ivmelendiği yönünde bir fikir birliği var. Fakat bu çıkarım evrenin genişleme tarihini gösteren bir modelden elde edilmiştir ve evrenin tekbiçimliliğiyle ilgili kanıtlanmamış bir varsayımdır. Physical Review Letters dergisinde belirtildiği üzere, yakın geceleğe ait radyo teleskop araştırmaları, galaksiler arası hidrojen bulutlarındaki hız değişimlerini takip ederek ivmelenmeyi daha doğrudan gözlemleme imkânı sunabilir.

Kozmik ivmelenmenin başlıca dayanağı supernovalardan elde edilen verilerden gelir. 1998’de astronomlar olağandan soluk – ve dolayısıyla bizden daha uzakta- bir supernova tespit ettiler. Evren beklendiği gibi normal kütleçekim etkileşiminin sonucu olarak yavaşlayacağı yerde, aksine ivmelenir. Fakat bu sonuç, mesafe ile hız ve parlaklığı ilişkilendirecek denklemleri türetmek için Einstein’in genel göreliliğinin geçerliliğini kabul eder ve evrenin homojen olduğunu varsayar.

Çin’in Beijing Normal Üniversitesi’nden Hao-Ran Yu ve çalışma arkadaşları, ivmelenmenin doğrudan ölçülebilmesi için yoğun hidrojen bulutlarının kullanılmasındaki potansiyeli keşfettiler. Galaksiler arasındaki varoş bölgeleri işgal eden bu bulutlar arkaplandaki bir kuasar tarafından yayınlanan radyo dalgalarını emmeleri nedeniyle tespit edildiler. Astronomlar 21 santimetrelik dalgaboyunda hidrojenin emilim çizgisindeki salınım veya kırmızıya kaymayı gözlemleyerek bu bulutlardan birinin hızını ölçebilir. 21 santimetrelik çizgi dar olduğundan dolayı (galaksi yayılım çizgileri ile karşılaştırıldığında) oldukça küçük hız değişimlerinin gözlenmesi mümküdür. Yu ve çalışma arkadaşlarına göre, ilerleyen senelerde gerçekleşebilecek geniş gökyüzü araştırmaları ile yüz binlerce hidrojen bulutunun hızları ölçülebilecek. Eğer önümüzdeki on yıllık süreçte, teleskopların frekans çözünürlüğü gibi özellikleri daha yüksek seviyelere ulaştırılabilirse, kozmik ivmenin 1 milimetre/saniye/yıl düzeyinde hesaplanabilmesi mümkün olabilecek.

 

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz