Doğanın Dönüşü: Ekolojinin Uzun Bir Tarihi – Cilt 1
John Bellamy Foster, Çev. İdem Erman, Kalkedon Yayınları, 2021, 368 s.
2020 Isaac and Tamara Deutscher ödüllü bu kitap, John Bellamy Foster’in 20 yıllık çalışması olarak karşımıza çıkıyor. Yazar, doğanın dönüşünün insan toplumunun ekolojik köklerinin yeniden keşfi- sürekli bir eşitlik ve ekolojik sürdürülebilirliğe dayanan toplumsal metabolik yeniden üretimin organik sistemini kurmak gibi olmazsa olmaz görevde çok önemli bir adım olduğu iddiasında bulunuyor. Bu kitapta ele alınan düşünürler düşüncelerini ekososyalizmin tarihsel bir özgül direniş formu olarak 1980’lerde ortaya çıkışından çok daha önce geliştirmiş, daha sofistike bir şekilde olsa da, ekolojik eleştiriyi geliştirmek için sosyalist kavramları, sosyalizmi geliştirmek için de ekolojik eleştiriyi kullanarak herkesin izleyeceği yolu hazırlama çabasında olmuşlar.
Kültür Politikasına Giriş: Kavramlar – Modeller – Tartışmalar
Füsun Üstel, İletişim Yayınları, 2021, 288 s.
Kültür Politikasına Giriş: Kavramlar, Modeller, Tartışmalar’da Füsun Üstel, öncelikle kültür politikasının bir kamu müdahalesi olarak tarihsel süreç içinde ortaya çıkışını, gelişimini, kapsamını, belli başlı politika modellerini ve alandaki güncel tartışmaları ele alıyor. Ardından çağın önemli meselelerinden biri olan kültür hakkı ve kültürel hakların, ülkelerin iç hukukunda ve uluslararası insan hakları hukukundaki yerini tartışıyor. Üstel, alandaki modellerin ideal-tipik örnekleri kabul edilen Fransa, Birleşik Krallık ve Almanya’da benimsenen kültür politikalarını ele aldığı diğer bölümlerde, bu örnekleri destekleyen kuramsal bakış açısıyla, Avrupa dışı coğrafyalarda hayata geçirilen kültür politikalarını yorumlamak için de bir genel çerçeve çizmeyi amaçlıyor. Son olarak Avrupa Birliği’nde sürdürülen, ancak kapsayıcı ve sistemli bir politikaya dönüşemeyen çabaları ve her birinin sorunlarını değerlendiriyor.
Uygarlaşan İştah: Atalarımız Nasıl Besleniyordu?
İsmail Gezgin, Redingot Yayınları, 2021, 408 s.
İsmail Gezgin’in milyonlarca yıllık insan-besin ilişkisi üzerine düşündüğü bu çalışmada, insan atalarının ne yediğinden başlayarak buğday uygarlığına, ilk evcil tohumlardan hayvan yemeye, antikçağın ataerkil şölenlerinden lezzet tüccarlarına, yemeğin iktidarla doğrudan bağına, farklı çağlardan geçerek günümüze nasıl geldiğini anlatmayı amaçlıyor. Kitapta şu soruların yanıtları verilmeye çalışılmış; Atalarımız ne yiyordu? Besinlerini ilk kez ne zaman pişirdiler? Et yemek ile ataerkil şiddet arasında bir ilişki var mı? İçinde bulunduğumuz uygarlık bir buğday ve ekmek uygarlığı mı? Yaşam ne zamandan bu yana ekmek kavgasına dönüştü? Antikçağın sofralarında neler vardı? Ne yiyorsan o musun yoksa neysen onu mu yiyorsun? Zenginin şöleninden, fakirin ekmeğine kadar sınıfsal sofra savaşları…
Kuantum: Ansiklopedik Sözlük
John Gribbin, Çev. R. Ömür Akyüz, Alfa Bilim, 2021, 655 s.
Bu kitap, mikro-dünyanın yüz yılı aşan bilimsel incelenişinin hızlı gözden geçirilişini tarihsel bir görünüm içine yerleştirmeyi amaçlıyor. Ansiklopedik bir sözlük şeklinde düzenlenen kitapta tüm teknik terimler alfabetik sırasıyla eksiksiz açıklanmakta. İlk tanışılan atomaltı parçacık olan elektronun 1897’deki keşfinden günümüzdeki Parçacık Fiziğinin Standart Modeline kadar kuantum mekaniğini meydana getiren tüm bileşenlerin yer aldığı kitap günümüzdeki fizik problemlerini de özetliyor.
Müziğin Kimlikli Halleri: İdeoloji – Etnografi – Popüler Kültür
Kolektif, Doğu Kitabevi, 2021, 254 s.
Prof. Dr. Özlem Doğuş Varlı tarafından derlenen bu kitap, etnomüzikolojinin ötekileştirilen olanı görünür kılmaya yönelik refleksi, kimlik çalışmalarını hızla disiplinin merkezine koyar. Ancak müziğin işlevi, amaç ve araç oluşunun sorgulanışı, topluluk ve bireysel kimlik oluşturmada olduğu kadar, söz konusu kimlik çeşitlerinin temsiliyeti noktasında müzik ve kimlik çalışmaları müzik sosyolojisi, müzikoloji, etnokoreoloji uzmanlarının yoğun uğraşı alanı içerisine girmesi amacıyla hazırlanmış bir çalışmadır. Tüm çalışmalar göstermektedir ki, kimlik kavramı tüm sosyal bilimler içerisinde, başlı başına bir çalışma konusu olmakla birlikte, birçok araştırma konusunun kuramsal çerçevesi bakımından önem arz etmektedir. Kitap içerisinde farklı yaklaşımlar, çeşitli konu içerikleri kimlik teorileri ile alınmıştır.
Bilim İş Başında – Bilimin Gündelik Hayattaki Tarihi
John Lenihan, Çev. Barış Bıçakçı, Fol Kitap, 2021, 328 s.
İngiliz fizik profesörü John Lenihan bu kitabında, bilim coşkusunu okurla paylaşmayı amaçlıyor ve şu soruları soruyor: Radyasyon ayaklarımızı büyütür mü? Neden döşemenin içinden aşağı düşmüyoruz? Uçmak için kuşları taklit etmek ne kadar mantıklıydı? Edison’un bulmadığına pişman olduğu şey neydi? Dünyanın manyetik alanı tersine çevrilebilir mi? İlk trafik kuralını koyan ve de uymayanı idam eden Kral kimdi? Pascal neden kumarbazların azizidir? Anneler bebeklerini neden hep sol kolunda taşır? Einstein esir kuramına nasıl son verdi? Bin yıl önce petrolü hamamlarında kullanan Türk şehri hangisiydi? Disko sağırlığı diye bir şey olabilir mi? Atom bombasını İngilizler mi buldu? Yanardağları merkezî ısınmada kullanabilir miyiz? San Franciscolu hippiler neden muz kabuğu içiyordu? Dawkins’in dediği gibi gerçekten de genler evrenin efendileri midir? İlk anatomi bilginleri katillerle işbirliği mi yapıyordu?
Asya Tarihi
A.Zeki Velidi Togan, İş Bankası Kültür Yayınları, 2021, 216 s.
A. Zeki Velidi Togan, 1927’den itibaren İstanbul Üniversitesi’nde verdiği Umumi Türk Tarihi derslerine “Türk tarihinin ancak Asya ve Avrupa milletleri tarihiyle birlikte öğrenileceği” sözleriyle başlar. Yıllarca üzerinde çalıştığı Asya tarihinin ders olarak üniversitede okutulabilmesi ise uzun uğraşılarının sonucu ancak 1968- 1969 döneminde mümkün olabilmiştir. “Asya Tarihine Bir Bakış” başlığıyla başladığı derslerde, üç gruba ayırdığı Asya devletlerinden Türk tarihi açısından çok önemli olduğunu vurguladığı Çin, Japonya ve Hindi-Çini’yi en eski devirlerinden güncel konularına kadar ele alır. Metot olarak tarih eğitimi konusunda kaynak niteliği taşıyan Asya Tarihi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi 1968-1969 ders yılı notlarına resimler ve haritalar eklenerek yayına hazırlanmıştır. Asya Tarihi, Zeki Velidi Togan’ın her biri ayrı konularda bir kitap olacak şekilde düşündüğü 1960-1970 yıllarına ait ders notlarından yayına hazırlanan ilk eserdir.
