Çeviren: Ebru OKTAY
Vücudunuzun kimlik kartınızda yazan doğum tarihlerinden farklı bir hızda yaşlanabileceğini biliyor muydunuz? Çin’de, bilim insanları bu “biyolojik yaşı” ölçmenin yeni yolunu buldular. Sonuçların, yaşlanma karşıtı tedavilerin hızlandırılmasına yardımcı olabileceği düşünülüyor. Yeni yaklaşım, vücut kısımlarınızın 3 boyutlu görüntülerinin yapay zekâ kullanılarak analiz edilmesini içeriyor. Özellikle de yüzünüzün, dilinizin ve retinanızın (gözünüzün arkasında ışığı beyniniz için sinyallere dönüştüren hücre tabakası) görüntülerini analiz ediliyor. Kronolojik yaşınız, yaşadığınız yıl sayısını temsil ederken, biyolojik yaşınız vücudunuzdaki hücrelerin ne kadar yıprandığını temsil eder. Bu oran her birey için değişebilmektedir. Bu da çoğumuz için biyolojik ve kronolojik yaşlarımızın farklı olduğu anlamına gelir.
Genellikle bilim insanları biyolojik yaşı ‘epigenetik saatler’ aracılığıyla tahmin ediyorlar. Bu da genellikle DNA’nızdaki metilasyon seviyelerinin (veya kimyasal değişikliklerin) incelenmesiyle belirlenir. Daha önce biyolojik yaş, beyin taramalarının yanı sıra esas olarak DNA veya kan testleri yoluyla hesaplanıyordu.
Biyolojik yaşın erişilebilir ancak doğru bir tahminini oluşturmak için bilim insanları yüz, dil ve retina görüntülerini birleştirmek için yapay zekâyı kullanan bir model oluşturdular. Yüz resimleri cilt sağlığını gösterebilirken diliniz mikrobiyomunuzun ne kadar sağlıklı olduğunu ortaya çıkarabilir. Retinalarınız ise nörolojik ve kardiyovasküler sistemlerinizin sağlık sinyalini verebilir.
Uzun yaşam uzmanı Andrew Steele, “Diğer şeylerin yanı sıra insanların yüzlerinin fotoğraflarıyla biyolojik yaşı tahmin edebilmeniz, bazı insanların yaşlarından daha yaşlı veya daha genç görünebileceği yönündeki ortak sezgiye bilimsel bir kesinlik kazandırıyor” diyor.
Ancak Ulusal Bilimler Akademisi (PNAS) Bildirileri’nde yayınlanan yeni araştırmanın işaret ettiği gibi, yalnızca fotoğraflarla ölçülen bireysel sistemler biyolojik yaşın belirlenmesinde tek başına yararlı olmayabilir. Ancak bu tür görüntüler hâlâ bazı bilgiler sağlayabilir ve DNA, kan testleri veya beyin taramalarından daha ucuz, daha kolay ve daha az invaziftir.
Çin’de bulunan Makao Bilim ve Teknoloji Üniversitesi ile Şangay Jiaotong Üniversitesi’nden araştırmacılar, modeli ilk olarak 11.223 sağlıklı insan üzerinde test ettiler.
Daha sonra bunu kronik hastalığı olan 2.840 kişiye uyguladılar. Model, bu bireylerin biyolojik yaşlarının, sağlıklı bireylerle karşılaştırıldığında kronolojik yaşlarından önemli ölçüde yüksek olduğunu ortaya çıkardı.
Gelecekte bu araç, kronik hastalıkların yaşlanma ve bunun tersi üzerindeki etkilerinin tahmin edilmesine yardımcı olabilecektir.
Steele’e göre bir sonraki büyük soru, biyolojik yaş ölçümlerinin ister diyet ve egzersiz olsun, ister yeni bir uzun ömür hapı olsun, yaşlanma karşıtı müdahalelerden nasıl etkileneceği olmalıdır.
Gelecekte, yaşlanma karşıtı bir tedavinin işe yarayıp yaramadığını belirlemede, öncesi ve sonrası fotoğrafları kullanılarak klinik deneyler hızlandırılabilecektir.
Kaynak:https://www.sciencefocus.com/news/new-measurement-biological-age
