Dr. Deniz Akgün
Kovid-19 dersleri Neoliberalizme karşı sağlık
Neoliberalizm, bir taraftan kamu hizmetlerini ticarileştirirken diğer taraftan çalışanları giderek daha fazla güvencesizleştirmesi yoluyla toplumun genel olarak krizlere, özel olarak da pandemik Kovid-19 krizine karşı direnç göstermesini olanaklı olmaktan çıkardı. Her ne kadar neoliberalizmin kapitalist gelişmenin geri döndürülemez bir veçhesi olduğu doğru olsa da, onun pandeminin yol açtığı yıkımın temel nedeni olduğunu göz ardı etmemek […]
Latin Amerika’da sosyal tıp deneyleri
Latin Amerika sosyal tıp yaklaşımı, tıpla ilgili geleneksel düşünce kalıplarına yönelik eleştirel düşünce hareketinin çağdaş bir örneği olarak ortaya çıktı. Latin Amerika’daki sosyal tıp aktivistleri toplum organizasyonlarında, birliklerde ya da politik hareketler içinde yer aldılar. Bir hekim olan Salvador Allende’nin Şili’deki uygulamaları önemlidir. Küba, örnek bir sosyal tıp ülkesi haline geldi. Chavez’in Venezüella’sı da sosyal […]
Devrim sonrası toplumcu Çin tıbbı ‘Geçmişin en iyisi ile yeninin en iyisi birleşmelidir’
Devrimden sonra Çin’de izlenen sağlık politikasının 4 temel ilkesi şunlardı: 1) Sağlık hizmetlerinde işçilere, emekçi halka ve askerlere öncelik verilmesi; 2) Koruyucu sağlık hizmetlerine önem verilmesi; 3) Geleneksel ve modern tıbbın sentezinin sağlanması; 4) Sağlık çalışanlarının aktif katılımı ile sağlıkla ilgili kitlesel çalışmaların yürütülmesi. Çıplak ayaklı doktorlar, bu yeni ve özgün sosyal tıp uygulamasının en […]
Koruyucu sağlık uygulamalarında dünya çapında öncü Sovyet Toplum Sağlığı İstasyonları
SSCB’deki Toplum Sağlığı İstasyonları, toplumun önemli sağlık sorunlarına koruyucu sağlık hizmetleri aracılığıyla çözüm aranması ve bu yolla toplumun sağlık düzeyinin yükseltilmesini amaçlayan organize çabaların tıp tarihindeki öncüsü olmuştur. Hastalanmayı önleyici aktivitelere öncelik verilen sağlık kurumları özelliğine sahiptiler. Tüm ülkeye yayılan bu sağlık istasyonları, insanların hastalanmayacakları çalışma ve yaşam koşullarının hazırlanması ve sürdürülmesi amacına yönelik toplum […]
19. yüzyıl sosyal tıp akımı ‘Doktor, yoksulun doğal avukatı olmalıdır’
19.yüzyılda gerçekleşen sanayi devrimi, insan sağlığını etkileyen sosyal etmenlerin açıkça gözlenebilir hale gelmesini de sağladı. Avrupa’da tutulmaya başlanan sağlık istatistikleri ile birlikte sosyal sınıflar arasında ölüm oranlarının birbirinden farklı olduğunun ve hastalıkların yoksullukla ilişkisinin ortaya çıkmasıyla sosyal tıpla ilgili düşünceler de gündeme geldi (1). Bu dönemde büyük kentler kurulmuş, üreticiler fabrikalarda bir araya gelmeye başlamış, […]
Kimin için, kime karşı? Piyasaya düşen sağlık ve sonuçları
Nobel ödüllü iktisatçı Kenneth Arrow, tıp hizmetlerinin standart bir rekabetçi piyasa gibi işleyemeyeceğini, çünkü belirsizlikler içerdiğini ve ayrıca doktorla hastanın becerileri arasında büyük bir uçurum olduğunu belirtiyor. Diğer taraftan genişleyen kapitalist ekonomik yapı içinde, uygarlık tarihi boyunca oluşan genel ilkelere ve modern tıbbın toplum yararına kullanılması amacına zıt bir biçimde, sağlık hizmetleri ticarileşiyor. Sosyal politika […]
Ekonomik kriz sağlığımızı nasıl etkiler?
Güncel ekonomik kriz süreci, dünyanın pek çok ülkesinde olduğu gibi ülkemizde de ailelerin gelirlerinin azalmasına yol açabilecek ve özellikle dar gelirlileri etkileyen beslenme sorunlarının...
Ekonomik kriz sağlığımızı nasıl etkiler?
Güncel ekonomik kriz süreci, dünyanın pek çok ülkesinde olduğu gibi ülkemizde de ailelerin gelirlerinin azalmasına yol açabilecek ve özellikle dar gelirlileri etkileyen beslenme sorunlarının ortaya çıkmasına neden olabilecektir. Kriz döneminde ortaya çıkan beslenme sorunları, diğer sağlık sorunlarının yanı sıra bazı bulaşıcı hastalıkların artmasına ve bu hastalıkların daha ağır seyretmesine neden olabilir. Marx’a göre kapitalist üretim […]
Unutulan bir tıp disiplini;İşçi sağlığı
Günümüzde çalışan bireylerin sağlık risklerinden korunamıyor olmasının temel nedenini, koruma uygulamalarının, piyasada rekabet etmeyi zorlaştıran maliyet unsuru olarak ortaya çıkması oluşturuyor. Bir başka deyişle, kapitalizmin yakın zamanlardaki ideolojisi olan neo-liberal piyasa ekonomisi, işçinin yakasına yapışan görünmez eli marifetiyle, onun sağlığını olumsuz etkiliyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün tahminlerine göre bel ağrısı rahatsızlığının %37’si, işitme kayıplarının %16’sı, kanserlerin […]
KOVİD-19 krizi: Yönetici sınıf, sınıfta kaldı
Toplumun krizden korunabilmesi için uluslararası ticarete dayalı kapitalist gelişme paradigmasının yıkıcı etkilerinin dikkate alınması gerekiyor. Kovid-19 krizi, daha önce proletaryaya ait olduğu düşünülen taleplerin...