Haziran ayının başında Environmental Health dergisinde yayımlanan rapora göre, Avrupa Birliği, Çin veya Brezilya’da çevre ve halk sağlığına potansiyel zararları nedeniyle kullanımı durdurulmuş veya aşamalı olarak durdurulma sürecinde olan toplam 85 tarım ilacı ABD’de hâlâ kullanımda bulunuyor.
Portland, Oregon’daki Biyolojik Çeşitlilik Merkezi’nde araştırmacı olan Nathan Donley’in 500’den fazla kimyasalın dört büyük tarım devindeki onay durumunu karşılaştırdığı çalışmada, açık havada kullanılan bu 85 kimyasalın 72’sinin Avrupa Birliği, 17’sinin Brezilya ve 11’inin Çin tarafından kullanımının yasaklandığı veya kademeli olarak durdurulma aşamasında olduğu belirtiliyor. Ayrıca bunlardan en az iki ülkede yasaklanmış olanların çoğunun son 10 yılda ABD’deki kullanımında bir azalma olmadığı ortaya konulmuş. Diğer yandan bu ülkelerden en az birinde halen kullanılmakta olup ABD’de yasaklı bulunan sadece 4 kimyasal var.
Rapora göre, ABD’nin 2016 yılında kullandığı ve Avrupa Birliği tarafından yasaklanmış tarım ilaçlarının toplam miktarı yaklaşık 146 milyon kg’ı buluyor. Bu miktar, ülke çapında kullanılan tarım ilacı miktarının dörtte birinden fazlasına karşılık geliyor. Buna ek olarak, aynı yıl kullanılan tarım ilaçlarının yaklaşık 18 milyon kg’ı Çin’de, 12 milyon kg’ı ise Brezilya’da kullanımı durdurulmuş veya aşamalı olarak durdurulma sürecinde olan ilaçlar arasında. Raporda konuyla ilgili olarak, ABD’nin zararlı ilaçların kullanımını önleme konusunda diğer tarım devlerinin bu derece gerisinde kalmasının korkunçluğunu ifade ediyor. Diğer devletlerce halk sağlığına karşı ciddi riskler taşıdıkları gerekçesiyle yasaklanmış yüz milyonlarca kg kimyasalın hala kullanımda olması gerçeği, ABD’nin bu alandaki yasal önlemlerinin yetersizliğini gösteriyor.
1970’te kurulan Birleşik Devletler Çevre Koruma Ajansı (EPA), insan sağlığı ve çevrenin korunmasını gözeterek hangi tarım ilaçlarına onay verileceğine karar veren ABD’deki yegâne merci. Rapora göre, ABD’de kullanımı durdurulan tarım ilaçlarına bakıldığında, 1970’ten beri toplam 134 ilacın yasaklandığı görülüyor. Ancak bunlardan sadece 37’si EPA tarafından yasaklanmış. Geriye kalan 97’sinin ise, bu ilaçlar için EPA’dan bizzat izin almış olan tarım endüstrisindeki gruplar ve şirketler tarafından gönüllü olarak kullanımı durdurulmuş. Raporda belirtildiğine göre bu durum gösteriyor ki, ABD hangi ilaçların kullanımdan kaldırılacağının belirlenmesinde birincil olarak, ilaç endüstrisinin gönüllülüğüne dayanan bir yaklaşımı benimsiyor. Bu konuda yasal sorumluluğu olan EPA ise ikinci planda kalıyor.
Yıllar içerisinde EPA’nın aldığı yasaklama kararlarının sayısı azalırken, özel şirketlerin aldığı gönüllü durdurma kararları giderek artmış. Rapora göre, tarım endüstrisi tarafından gönüllü olarak kullanımı durdurulan ilaçlar, genellikle EPA’nın verdiği izin süresini doldurmuş ve piyasada daha etkili ve ucuz muadilleri bulunan ilaçlardan meydana geliyor. Şirketlerin harç ödeyerek bu ilaçları tekrardan EPA’ya onaylatmak yerine, yeni çıkan ilaçlara yönelmeyi daha kârlı bulması burada önemli bir etken oluyor. Bunun doğal sonucu olarak, ABD’de tarım ilaçlarının kullanımdan kaldırılması kararı sıklıkla, insan ve çevre sağlığında yarattıkları olumsuzluklardan ziyade ekonomik gerekçeler ön plana konularak alınmış oluyor.
Yasaların zayıflığı, EPA’nın bu konudaki düzenleyici rolünü etkin bir şekilde yerine getirememesiyle birleşerek, hangi tarım ilaçlarının kullanımda kalıp, hangilerinin kalmayacağını bizzat tarım ilacı endüstrisinin kontrolüne bırakıyor. Raporda, “EPA’nın bu gönüllülük mekanizmasına bağlılığı değişmediği sürece, ABD zararlı tarım ilaçlarının engellenmesinde diğer ülkelerin gerisinde kalmaya devam edecektir” diye belirtiliyor.
Kaynaklar
1) https://ehjournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12940-019-0488-0
2) https://biologicaldiversity.org/w/news/press-releases/united-states-uses-85-pesticides-outlawed-in-other-countries-2019-06-06/
3) https://www.sciencenews.org/article/united-states-pesticides-banned-other-countries
