Etiket: fizik

Prof. Dr. Gülsen Önengüt Çukurova Üniversitesi Fen-Ed. Fakültesi Cenevre kenti yakınlarında, Fransa-İsviçre sınırında yer alan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (BHÇ)’nın ana amacı, parçacık etkileşmelerini, şimdiye kadar erişilmemiş enerjilerde inceleyerek doğanın sırlarını çözmeye bir adım daha yaklaşmaktır. Parçacık fiziğinde, maddenin temel yapıtaşları ve aralarındaki etkileşmeleri açıklamak için geliştirilen Standart Model (SM), 12 temel madde parçacığı ve bunların […]

Sonuçta elimizde üç olasılık var: 1) Deneyin sonuçları yanlış ve aslında Standart Model’in öngörüsü doğru g faktörünü veriyor. 2) Deneyin sonuçları doğru ama Standart Model hesaplamaları yeterince hassas değil. 3) Deneyin sonuçları doğru ve Standart Model’in ötesine geçmeliyiz.  Bu yıl Nisan ayı güzel başladı: Illinois’deki FermiLab adlı parçacık hızlandırıcısı laboratuarından muon g-2 deneyinin sonuçları hakkında, […]

Alexandre Koyre Sunuş Okuyacağınız makale, 20. yüzyılın en büyük bilim tarihçilerinden ve bilim felsefecilerinden Alexandre Koyre’nin (1892-1964) “Etudes Galileennes” adlı eserinden derlenmiştir. Yazı Türkçe’de ilk kez, Bilim ve Mühendislik dergisinin Haziran 1990 tarihli sayısında yayınlandı. Makaleyi Ender Abadoğlu ve Aydın Akkaya yayıma hazırlamışlar. Başlığı ve arabaşlıkları biz koyduk. İnsanlığın en zorlu ve uzun süren mücadeleler […]

Yeni çalışmalar gösteriyor ki atomaltı parçacıklarının enerji düzeyleri arasındaki geçişleri sanıldığının aksine çok daha karmaşık ve bazen de tahmin edilebilirdir. Evrenin işleyişini çok küçük ölçeklerde...

Sadece 21. yüzyılın değil, bilimsel buluşların yayınlanması ve tartışılmasına dair internet tarihine geçecek belki de en önemli yazışma şu olsa gerek: “Selam Grisha. Rahatsız ettiğim için kusura bakma ancak bir sürü insan, bana şu ‘Ricci Akışı… için Entropi Formülü’ başlıklı makalen hakkında sorular sorup duruyor. Yanlış mı anlıyorum yoksa Hamilton programındaki tüm aşamaları henüz uygulamasan […]

Kopernik sistemi bütün gökcisimleri arasında kurulmuş yeni bir birlik ve bir bağın ifadesidir. Bu bakımdan, bütün evreni kapsayacak nitelikte ol­mak üzere tasarlanmış ilk astronomi sistemidir. Kopernik insan düşüncesine yeni ufuklar açmış, bilime yaptığı somut katkılarıyla bilim tarihinde yeni bir aşama yaratmış, insanın evreni daha iyi anlayıp kavraması yolunda seçkin bir başarıyı adeta bir sıçrayış süreciyle […]

2020 yılının Nobel Ödülü kazananları açıklanıyor. İlk olarak 5 Ekim günü Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü verilen biliminsanları ve ödülün veriliş nedeni olan çalışmaları...

Metin Hotinli ile İÜ Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü Emekli Öğretim Üyesi Söyleşi: Nalân Mahsereci Sayın Hotinli ile yukarıdaki kışkırtıcı soru başlıkları bağlamında, düşüncelerimizi gidecekleri yer konusunda serbest bırakarak, söyleştik. Okurlarına da keyifli düşünsel serüvenler için ilham vereceğini umduğum söyleşi, bir anlamda, 91 yaşını sürmesine karşın, Sayın Hotinli’nin zihninin hâlâ ne kadar berrak […]

Doç. Dr. Kerem Cankoçak Kuantum mekaniğinin ilk kez oluşturulduğu yıllarda mikrokozmosdaki olaylar tam olarak anlaşılamamıştı ve kuantum mekaniğini geliştiren bazı ünlü fizikçilerin kendileri bile “nesnel gerçeklik” savından vazgeçmemiz gerektiğini söylüyorlardı. Bu konudaki bilimdışı spekülasyonlar devam ediyor, ama artık bilimciler olarak kuantum dünyasında parçacıkların gerçekliğinden eminiz. Görelilik de “doğru”nun farklı insanlara göre farklı oluşu değildir, zaman […]

Richard T. Hammond Çeviren: Nalân Mahsereci Nötrino öncelikle keşfedilmesiyle ilgili heyecan verici deneyimlerini paylaşıyor. Enerji ve madde hakkında bir tartışma başlattıktan sonra, onu bulabilmenin neden 100.000 galon temizleme sıvısına mal olduğunu açıklıyor. Nötrino aynı zamanda, Güneş etkisiyle oluşan nötrino yapbozunun açıklamasını da yapıyor; bunun fizik ve astronomide çözülmemiş gizemlerin başında geldiğini de belirtmeyi ihmal etmiyor. […]