inanç

Dinsiz bir din adamıdır Meslier. Ne temsilcisi olmakla görevlendirildiği dine inanır, ne de o dinin tanrısına. İşin aslı hiçbir dine, hiçbir tanrıya inanmaz. Ateist bir papazdır o: Tanrıtanımaz. İnsanın her düşündüğünü söylemesi kolay değildir. Bu açmazı Cemil Meriç şöyle açıklar: “Her düşünen bir parça keşiş Meslier’dir.” Farklı düşünenlere karşı egemen dinin otoriteleri ile iktidar hemen […]

“İnançlara saygı” kavramının yanlışlığı kendini en çok “inançların özneleştirilmesi” noktasında gösterir. Burada sorun, saygının inançlara mı insana mı gösterilmesi gerektiğinde düğümlenmektedir. İnançlar, hele inananlardan belli şeyleri yapmamaları, belli şeyleri yapmaları üzerine buyruklar biçimi verilmiş olanlar, onlara saygı gösterilmesi beklentisiyle, özne hatta aşkınözne konumuna yükseltilip yüceltilmektedirler. Bilim ve Gelecek dergisinin bir önceki (103.) sayısında, “Yanlış kurulan […]

İnsanlar tam olarak doğrulanamayan ve de yanlışlanamayan (hem anlamlı olmadıkları hem de bilimsel olmadıkları iddia edilen) dinsel iddialara neden inanırlar? Bazıları bu iddiaları kanıt...

İslam öncesi Arap toplumu ile İslam toplumu arasında ciddi bir ayrılık ve kopuş söz konusu olmuş mudur? Ya da örneğin İslam toplumu hangi konularda...

Tevfik Uyar, podcast kanalı olarak yayın hayatına devam eden Açık Bilim Dergisi’nin kurucu editörlerinden ve her türlü bilimdışı eğilime karşı mücadelesiyle tanınan Yalansavar adlı internet...

Kültür, biyolojinin de önüne geçerek insan varoluşunun belirleyici öğesi haline gelmiştir. Kültür vasıtasıyla hayata tutunabilmiş insanın en önemli yaratılarından birisi de içerisinde yaşadığı doğal (maddi) evreni kendileştirdiği “mekânlardır” ve elbette kutsallıkla da ilişkilidir. Birçok sosyal bilimci için “kutsal” ve “din” eşdeğer kavramlardır. Ne ki din, insan yaşayışında “doğaüstü” imgeler dünyasının varlıklarını, olaylarını, düşüncelerini temel alırken, […]

Alevilik çalışmalarında iki ana düşünsel akım belirginleşir. İlki onu politikleşmiş Senkretik bir kültür-kimlik hareketi olarak değerlendirir ve ayrı, özgün bir din sistemi olabileceği görüşünü, örneğin bir kozmolojisi olabileceğini kabul etmez. Biraz da buna tepki temelinde, ikinci hâkim eğilim Aleviliği bir dinsel inanma biçimi olarak kabul eder ve çoğunlukla yeniden inşa etmeye çalışır. Aleviler, Türkiye’nin en […]

Durkheim’ın “Dini Hayatın İlkel Biçimleri” adıyla dilimize çevrilen kitabında uzun ve ayrıntılı antropolojik tahliller bulunur. Kitabın konusu, Avustralya yerlilerinin (Aborjinlerin) yarattığı dini oluşumların, gelişkin dinlere ne ölçüde benzediğini tespit etmektir. Ona göre din, kolektif olan ne varsa hepsini içinde barındıran bir yapıdır ve bu nedenle tahlil edilmeyi hak eden kurumların en başında yer alır. Durkheim, […]

Bu günün varlığından epey bir kişinin haberdar olduğundan eminim. Buna rağmen, kaç kişinin, örneğin geçen sene, Kara Çarşamba’yı andığını ve bu günde yapılması ve...

Bir süre önce yapılan bir çalışmanın bulguları, astronomların çoğunun bildiğini onayladı: Ay insan doğumuna veya hastaneye düşmeye etki etmiyor. Bu çalışma, akıllı insanların nasıl...