Etiket: Sedat Ölçer
Dünya’nın yaşı bilmecesi nasıl çözüldü?
Dünya’nın yaşının belirlenmesi, modern bilimin en önemli kazanımlarından biri olmanın ötesinde, bir devrim niteliğindedir. Bu keşif, biyoloji dahil pek çok bilim alanında derin sonuçlar yaratmakla kalmadı, insanoğlunun dünyaya bakışını temelden sarstı. Dünya’nın yaşının tespiti öyküsü, heyecan verici olmanın yanı sıra bilimsel ilerlemenin nasıl cereyan ettiğini göstermek bakımından da hayli ilginçtir. Charles Darwin’in başını ağrıtan temel […]
Evrim kuramının sosyal bilimlerde yeri var mı?
Sosyal bilimlerin farklı bir alan olup, fen bilimlerinden farklı kural ve yasalara göre çalıştığı düşünülebilir elbette. Ancak sosyal bilimlerin, en azından bazı alanlarıyla, evrim kuramının edinimlerinden faydalanmasının, birtakım görüş ve kuramlarını evrimci bir temel üzerine inşa etmesinin, bilimsel ilerlemenin yolunun açılması bakımından faydalı olabileceği göz ardı edilmemelidir. Türlerin Kökeni’nde (1859) Darwin tarafından ortaya atılan “doğal […]
Dağlık topografyalarda inovasyon yaratmak
Dağlı tepeli topografyalar, sadece biyoloji dünyasının yenilikçilik yaratımına ışık tutmakla kalmazlar, çünkü evrensel bir niteliğe sahip olmaları nedeniyle, doğanın inorganik (cansız) maddeyi meydana getirirken ürettiği inovatif çözümleri anlayabilmek veya daha geniş bir genelde matematikte, teknolojide veya beşeri faaliyetlerde inovasyon ve yaratım süreçlerini aydınlatabilmek için de çok güçlü ve faydalı modeller oluştururlar. “Her önemli sanat eseri, […]
Dedektif Newton!
22 Mart 1699 günü sabahı idam sehpasına çıkan William Chaloner’ın ünlü fizikçi Isaac Newton’a karşı duyduğu kin ve nefret, biraz sonra hayatına mal olacak...
Newton-Hooke çekişmesi ve klasik mekaniğin icadı
Isaac Newton Principia Mathematica’da, Kepler’in gezegensel devinim yasalarını matematiksel olarak kanıtlamış ve klasik mekaniğin temelini atmıştır. Ancak bu yasaların dayandığı genel kavramların formülasyonunda payı olan kişi ya da kişilerin hakkını tam anlamıyla teslim etmiş midir eserinde? Konuyla ilgili ciddi itirazlar var… 1684 yılının ağustos ayında at arabasıyla Londra’dan Cambridge’e seyahat etmekte olan astronom Edmond Halley’in […]
Bilimsel devrimin unutulmuş dahisi: Robert Hooke
Robert Hooke, bilim tarihinin önde gelen isimlerinden biridir ve onun hayatı ve çalışmalarını incelemeden, 17. yüzyılın ikinci yarısı bilimsel gelişmelerini anlamak adeta imkânsızdır. Bilimin pek çok alanında deneyler yapmış, aletler geliştirmiş, geleceğe uzanan fikirler ortaya atmıştır. 3 Mart 1703 günü Londra Gresham College’daki odasında tam bir yalnızlık içinde hayata veda eden, zamanının ünlü fen adamı […]
Bilim ve tasarımda sonsuz bir inovasyon kaynağı: Biyo-taklitçilik
Biyo-esinlenme, doğayı harfiyen taklit etmekten ziyade, onun geliştirdiği çözümleri tasarım için bir ilham kaynağı olarak kullanmaktır. Taklitçilik, biyolojik evrimin en güçlü enstrümanlarından biri olmakla beraber, doğal dünyanın en muazzam tasarımlarına yol açmıştır. İnsanlar için de sonsuz bir yenilikçilik kaynağı olabilir. Taklitten inovasyon doğar mı? Taklit etme, yineleme, inovasyon ise yenileme değil midir? Eski dille söylersek: […]
Teknolojik ilerleme hızlanıyor mu?
Her gün teknoloji dünyasından yeni bir gelişme haberi alıyoruz. Hangi yöne baksak günlük yaşantımızı hepten şekillendiren bir teknoloji manzarasıyla karşılaşıyoruz. Bütün bunlar teknolojik ilerlemenin hızlandığı izlenimini veriyor. ‘The Economist’ dergisi düzenlediği çevrimiçi tartışmada bu algıyı sorguladı: Teknolojik ilerlemenin hızlandığı bir gerçek mi yoksa sadece bir yanılsamadan mı ibaret? Çok işlevli cep telefonları, her zaman her […]