İslam’ın klasik çağında, İslam filozoflarıyla İslam kelâmcıları, özellikle Eş’arîler arasında yaşanan en temel tartışmalardan birisi Tanrı-evren ilişkisi bağlamında ortaya çıkan nedensellik sorunudur. Tartışmalar irdelendiğinde sorunun dört temel konuyla ilişki içerisinde ele alındığı görülür. İlki, Tanrı’nın kudretinin nasıl yorumlanacağı; ikincisi, nedensel ilişkinin zorunlu olup olmadığı; üçüncüsü, mucizenin imkanı; dördüncüsü ise insanın irade özgürlüğünün nasıl temellendirileceğidir. Kimi […]
İbn Rüşd’de nedensel zorunluluk bağlamında irade özgürlüğü sorunu
Bu makale, Tanrı’nın saltık kudretini koruma ve mucizeyi temellendirme adına nedensel ilişkinin zorunluluğunu yadsıyan Gazzâlî ve öncüsü Eş’arîler karşısında, nedensel zorunluluğu onaylayan ve savunan İbn Rüşd’ün bu zorunluluk içerisinde insanın irade özgürlüğünü nasıl temellendirdiğini; daha açık bir deyişle, temellendirip temellendiremediğini göstermeye çalışmaktadır.