Etiket: hasan aydın

Kaba gözlemlerle nedensel açıklamalarla ereksel açıklamalar iç içe sokulmuştur. Dinler ve teologlar sağduyuya dayalı bu basit gözlemleri kullanarak, sadece canlıların değil, cansız varlıkların da erekli olduğunu; Tanrı’nın her şeyi bir amaç ve plan için var ettiğini savunmuşlardır. Buradan yola çıkarak, her şeyin insan için olduğu sonucuna ulaşmışlardır. Erek, Yunanca ifadesiyle têlos  (τῆλος), uzak, son nokta […]

Birine küfredip, hâkimin huzuruna çıksak ve aslında “senin …” demekle sövmediğimizi aksine ona dua ettiğimizi ileri sürsek gülünç olmaz mıyız? Oluruz diyorsanız, o zaman postmodernist yorum anlayışına hayır diyorsunuz demektir. Bu durumda, işiniz çok zor; gerçek anlamı bulmak için zorlu bir yolculuğa çıkmak için hazır olmalısınız. İnsanoğlu, tüm dünyasını, dış dünya, düşünce ve dil ilişkisinde […]

Prof. Dr. Hasan Aydın ve Prof. Dr. Mehmet Dağ'ın birlikte kaleme aldığı ORTAÇAĞ İSLAM KÜLTÜRÜNDE FELSEFE -akımlar, filozoflar ve temel sorunlar- kitabının genişletilmiş 2....

Eleştirel düşünenleri, farklı olanları, iktidarı ve uygulamalarını sorgulayanları ötekileştiren, şeytanlaştıran, düşmanlaştıran, hain ilan eden mantık, reddiyeci ve tehafütçü mantığın bir uzantısıdır. Bu mantık kendisi gibi düşünmeyeni, cedel yöntemine başvurarak halkı arkasına almak için dinsiz, eşcinsel, gayri milli, hain vb. sayar. Bilgikuramsal (epistemolojik) açıdan bilişsel süreçlerimizi irdelediğimizde, sanmak, inanmak, tahmin etmek, kuşku duymak ve bilmek gibi […]

Felsefe tarihini bir tür mitoloji, din ve teoloji eleştirisi tarihi olarak okumak mümkündür.  İlkçağlardaki felsefi eleştiriler mitolojiye ve mitolojik söylemlerin insan biçimci tanrı anlayışlarına yönelirken, ortaçağlarda kısık bir sesle de olsa tek-tanrılı dinlerin inanç ve uygulamalarına yönelmektedir. Modern döneme gelindiğinde, felsefede bilimin ağırlığı arttığı için, din ve rasyonel teolojiye yönelik eleştiriler, belli bir yöntem çerçevesine […]

Felsefe, doğası gereği düşüncelere, söylemlere ve eylemlere yönelir.  Onların neliğini, diğer bir deyişle özgül ayrımlarını bulup ortaya koymaya çalışır. Düşünce nesnesine yönelişi, mantıksal ve çözümseldir. Mantıksaldır; kullanılan argümanların tutarlılığı ya da tutarsızlığını görmek ve göstermek ister. Çözümseldir;  bütünün parçalarını ve ilişkilerini, dayandığı temel unsurları gün ışığına çıkartmayı erekler. Felsefenin, söz konusu ettiğim kendi özgüllüğü içinde, […]

Rousseau’nun devrimcilere olan ideolojik etkisi, var olan uygarlığa yönelttiği eleştiriler ile eleştirileriyle yerle bir ettiği uygarlığı yeniden yapılandırmak için ortaya koyduğu demokratik açılımlı düşüncelerdir. Rousseau’nun hileli olan ilk sözleşmenin güven altına aldığı mülkiyete yönelttiği eleştiriler, yaklaşık bir asır sonra Marx ve Engels gibi işçi sınıfı kuramcılarının ve Proudhon, Bakunin ve Kropotkin gibi anarşist filozofların elinde […]

Diyalektiğin, kelâmcıların metafizik ve özellikle Tanrı anlayışlarını eleştiren ünlü filozof İbn Rüşd’le doruk noktasına çıktığı söylenebilir. İbn Rüşd, kötülük sorunu bağlamında Mu’tezile ve Mâturidîler konusunda bir şey söylememekle birlikte, sorunu, filozofları eleştiren Gazzâlî’nin bağlı bulunduğu Eş’arî kelâm geleneğini temele alıp tartışmaktadır ve özellikle filozofları metafizik anlayışları açısından eleştiren Gazzâlî ile hesaplaşmaktadır. Bu makale, genel olarak […]

Acaba genel olarak aşk, özel olarak da cinsel aşk, felsefenin gündemine nasıl girmiş, ne türden tezler ileri sürülmüştür? İleri sürülen tezler, aşk bağlamında mitos’tan logos’a geçişi sağlayabilmiş midir? Eski Yunan felsefesinde cinsel aşkın evrimi nasıl olmuştur? Tarihsel veriler, birer doğa filozofu olarak Herakleitos, Empedokles, Pythagoras ve Demokritos’un bu konuda kimi görüşler geliştirdiklerini gösteriyor. Felsefede köklü […]

Platon’un idealar kuramını eleştirerek özgün sistemini kuran ve bilim insanı kimliğiyle bilinen Aristoteles’in ardından, Eski Yunan felsefesi köklü bir dönüşüm yaşar. İskender’in fetih hareketleri Eski Yunan’da siyasal yapı ile birlikte düşünsel yaşamı da dönüştürür. Temel felsefi ilginin ahlaka kaydığı ve felsefi etkinlik içerisinde dinsel ve tanrısal unsurların arttığı bu dönemde cinsel aşka yönelik yorumlar da […]