hasan aydın

Rousseau’nun devrimcilere olan ideolojik etkisi, var olan uygarlığa yönelttiği eleştiriler ile eleştirileriyle yerle bir ettiği uygarlığı yeniden yapılandırmak için ortaya koyduğu demokratik açılımlı düşüncelerdir. Rousseau’nun hileli olan ilk sözleşmenin güven altına aldığı mülkiyete yönelttiği eleştiriler, yaklaşık bir asır sonra Marx ve Engels gibi işçi sınıfı kuramcılarının ve Proudhon, Bakunin ve Kropotkin gibi anarşist filozofların elinde […]

Diyalektiğin, kelâmcıların metafizik ve özellikle Tanrı anlayışlarını eleştiren ünlü filozof İbn Rüşd’le doruk noktasına çıktığı söylenebilir. İbn Rüşd, kötülük sorunu bağlamında Mu’tezile ve Mâturidîler konusunda bir şey söylememekle birlikte, sorunu, filozofları eleştiren Gazzâlî’nin bağlı bulunduğu Eş’arî kelâm geleneğini temele alıp tartışmaktadır ve özellikle filozofları metafizik anlayışları açısından eleştiren Gazzâlî ile hesaplaşmaktadır. Bu makale, genel olarak […]

Acaba genel olarak aşk, özel olarak da cinsel aşk, felsefenin gündemine nasıl girmiş, ne türden tezler ileri sürülmüştür? İleri sürülen tezler, aşk bağlamında mitos’tan logos’a geçişi sağlayabilmiş midir? Eski Yunan felsefesinde cinsel aşkın evrimi nasıl olmuştur? Tarihsel veriler, birer doğa filozofu olarak Herakleitos, Empedokles, Pythagoras ve Demokritos’un bu konuda kimi görüşler geliştirdiklerini gösteriyor. Felsefede köklü […]

Platon’un idealar kuramını eleştirerek özgün sistemini kuran ve bilim insanı kimliğiyle bilinen Aristoteles’in ardından, Eski Yunan felsefesi köklü bir dönüşüm yaşar. İskender’in fetih hareketleri Eski Yunan’da siyasal yapı ile birlikte düşünsel yaşamı da dönüştürür. Temel felsefi ilginin ahlaka kaydığı ve felsefi etkinlik içerisinde dinsel ve tanrısal unsurların arttığı bu dönemde cinsel aşka yönelik yorumlar da […]

Türk felsefesi, İslamcıların ve çoğulculuk adına onlara destek veren kimi liberallerin iddia ettikleri gibi laik yapısından vazgeçebilir mi? Buna evet demek olanaksızdır; bu felsefi düşüncenin doğasına aykırıdır. Aksi takdirde, felsefe ile teolojiyi ayırmak olanaklı olamayacağı gibi felsefe teolojinin bir alt dalına ya da destekçisine dönüşür. Bu durumda, din ya da teoloji, felsefi ve bilimsel olarak […]

Düşünce tarihine bakıldığında, doğa-evren tasarımlarında ve nedensellik anlayışlarında köklü kopuşların yaşandığı gözlenir. Süreç içinde beş büyük doğa-evren tasarımı oluşmuştur: Mitolojik, Antik Yunan, Ortaçağ, Rönesans ve Modern. Ortaçağ paradigması içinde yer alan İslam düşüncesinde birbiriyle çatışan iki ana akım görülür: Kelamcılar ve felsefeciler. En gelişmiş örnekleri Gazzâlî-İbn Rüşd tartışması olarak bilinir. Hasan Aydın’ın okuyacağınız makalesi, yakında […]

Doğa ve nedensellik sorununu, töz-ilinek metafiziği, bir diğer deyişle atomcu bir dünya görüşü bağlamında ilk gündeme getirenlerin, ön-Sokratesçi ve Süryanilerin elinde Hıristiyanlaşmış Helenistik felsefeye ilgi duydukları söylenen Mu’tezile ekolüne dâhil düşünürler olduğunu söylemek olasıdır. Tanrı’nın adaleti ve kudretiyle, insan iradesini uzlaştırma çabasına girişmişlerdir.  İnsanlığın, Arap yarımadasında, Hicaz bölgesinde, Hz. Muhammed’in 610’lu yıllarda peygamberliğiyle başlayan, kimi […]

20. yüzyılın önemli bilim felsefecilerinden biri olan Hans Reichenbach olasılık ve nedensellik üzerine çalışmalar yapmış, olasılıkçı mantık olarak bilinen üç değerli mantığı kurmuştur. Reichenbach “nedensellik” kavramını derinlemesine inceler ve kuantum fizğindeki gelişmelerle birlikte değerlendirir. “Nedensellik” kavramı olgularla ilgili neden-sonuç ilişkisinin ya da öncelik-sonralık durumunun nasıl birbirine bağlandığıyla ilgili açıklamaları konu alır. Zaman içerisinde olan bir […]

19. Mayıs Üniversitesi Felsefe Bölümü'nde öğretim üyesi olan yazarımız Doç. Dr. Hasan Aydın'ın yeni kitabı "Ortaçağda Sözde Aristotelesçi Yapıtlar ve ‘Salt İyi’ ya da,’Nedenler...

Dinî eğitim mi, laik eğitim mi ikilemine yanıt bulmak için hangi insan tipinin felsefi açıdan daha doyurucu, daha ikna edici ve daha başarılı olduğunu...