Arkeolojinin derdi vardır gerçeği kabuklara sararak değiştirmiş, deforme etmiş zamanla. Gerçeği, toz toprak katmanlarından soymak, ilk haline, taaa özüne ulaşmak ister. Toprağın geçmişe inen derinlerinden bin bir emekle, incelikli bir özenle bulunup çıkarılanlar, gerçek konusunda ipuçlarıdır. Ama yetmez çoğu zaman arkeoloğa. Bu verileri, arkeoloji bilimiyle oluşturulmuş tüm bir bilgi birikimi çerçevesinde değerlendirmek, yorumlamak gerekir. Kimi […]

Quartiere Giambellino, Milano’da kent merkezinin dışında kalan bir mahalle. 1970’lerin kaderine terk edilmiş Beyoğlu’sunu biraz anımsattığı söylenebilir. Ama çoğu Milanolunun gözünde huzursuz ve tedirgin bir semt. Henüz kentleşmenin tırmanmaya başlamadığı 1950’li yıllarda Giambellino’daki boş arsaların, adam kaçırma, hırsızlık, soygun gibi faaliyetlerin kahramanı olan suç çetelerinin yuvası olduğunu bilmeyen yok. 2000’lerin Giambellino’su ise çok farklı bir […]

Dinlerin özünde aynı oldukları, hemen hemen aynı şeyleri söyledikleri, genellikle kabul edilen bir düşüncedir. Oysa ki durum tam olarak böyle değildir. Dinler toplumsal düzenin oluşması ve sürmesi için biçimlenmiş ve biçimlendirilmişlerse de, bu durum, ait oldukları toplumların özelliklerine göre olmuştur. Toplumların hepsi de aynı özellikleri göstermediklerine göre, ait oldukları dinlerin de birbirleriyle aynı olmaları mümkün […]

“Surda bir gedik açtık mukaddes mi mukaddes Ey kahbe rüzgâr, artık ne yandan esersen es” Necip Fazıl Kısakürek Şerif Mardin bir yazısında, “Bugün AK Parti’nin ortaya çıkışına yol açan sürecin oluşturulması hâlâ bir ihtiyaçtır. Böyle bir yeniden değerlendirme tarihsel ortama yerleştirilmiş ‘diyalektik’ bir yaklaşımı gerektirir” der (1). Sahiden de AKP’nin ortaya çıkışına ilişkin yazılanlara genel […]

İslam’ın klasik çağında, İslam filozoflarıyla İslam kelâmcıları, özellikle Eş’arîler arasında yaşanan en temel tartışmalardan birisi Tanrı-evren ilişkisi bağlamında ortaya çıkan nedensellik sorunudur. Tartışmalar irdelendiğinde sorunun dört temel konuyla ilişki içerisinde ele alındığı görülür. İlki, Tanrı’nın kudretinin nasıl yorumlanacağı; ikincisi, nedensel ilişkinin zorunlu olup olmadığı; üçüncüsü, mucizenin imkanı; dördüncüsü ise insanın irade özgürlüğünün nasıl temellendirileceğidir. Kimi […]

Hasan Aydın’ın “Postmodern Çağda İslam ve Bilim” adlı yapıtı, geçtiğimiz ay Bilim ve Gelecek Kitaplığı’ndan çıktı. Günümüzün yakıcı tartışmalarını bilimsel bir bakışla ele alan bu önemli kitabı hem tanıtmak hem de tartışmak istedik. OMÜ Eğitim Fakültesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Ahmet Çebi, dergimiz adına yazar Hasan Aydın’la bir söyleşi gerçekleştirdi. Sayın Çebi ve Sayın […]

Ünlü evrim bilimci Douglas J. Futuyma’nın Türkçe’ye yeni kazandırılan Evrim adlı eserinden bazı bölümleri okurlarımıza sunuyoruz. “Evrim Nedir?” ve “Bir Gerçek ve Kuram Olarak Evrim” başlıklı yazıları kitabın “Evrimsel Biyoloji” başlıklı birinci bölümünden, “Evrimin Kanıtları” başlıklı yazıyı da kitabın “Evrimci Bilim, Yaratılışçılık ve Toplum” başlıklı 22. ve son bölümünden aldık. Bu yazılar genel anlamda evrim […]

Ataları Kenya’dan Anadolu’ya getirilen Mustafa Olpak, soydaşlarına önderlik ederek Afrikalılar Yardımlaşma ve Dayanışma Derneğini kurdu. Mustafa Olpak aynı zamanda Afrika kökenlilerin yaklaşık 120 yıllık yaşantısını konu alan “Kölelikten Özgürlüğe Arap Kadın Kemale” ve “Kenya-Girit-İstanbul-Köle” kitaplarının da yazarı. Antalya’dan İstanbul’a kadar olan sahil kesiminde yaklaşık 2 milyon Afrikalı Türk vatandaşı olduğu tahmin ediliyor. Genellikle İzmir, Aydın, Muğla […]

17. yüzyıl özellikle doğal hukuk üzerine açıklamaların yapıldığı ve ahlak anlayışını içeren doğa yasası derslerinin verilmeye başlandığı yüzyıldır. Bu dönemin düşünürleri doğa yasalarını belirlerken ve doğal durum anlayışlarını ortaya koyarken hem insanın özyapısını göstermeye çalıştılar hem de kendi kurgusal doğal durum açıklamaları içinde uygar ya da siyasal toplumun oluşumundan önceki zamanlarda yaşadığı düşünülen insanın durumunu […]

Okuyacağınız makale, Prof. Dr. Önder Bilgi’nin, 26.02.2003 tarihinde, Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü’nün yıllık konferansları çerçevesinde sunduğu konuşmanın geliştirilmiş şeklidir. MÖ 2. binyılın ikinci yarısında Orta Anadolu’da kurdukları siyasi birliği bir imparatorluğa dönüştüren Hititler’in Anadolu’ya MÖ 2. binyılın başlarında, kuzeydoğu Anadolu üzerinden geldikleri genellikle bilim dünya­sınca kabul görmüş bir teoridir. Gerçek böyle miydi? Ben bugün sizlerle […]