Yapılan bir çalışmaya göre, ayakta durmak da dahil, düşük yoğunluklu aktiviteler uzun süreli oturmanın yarattığı tehlikeleri dengelemeye yetmiyor. İyi haber ise, günlük rutinimize saat başı iki dakikalık yürüyüş katmak, epeyce bir şeyi değiştirecek gibi duruyor.
Bugüne kadar yapılan pek çok çalışmada, uzun oturma sürelerinin kısa yaşama, bu arada kalp hastalıkları, şeker hastalığı ve diğer sağlık sorunlarına neden olduğu gösterilmiştir. Amerikalıların yüzde 80’inde haftada önerilen ortalama düzeydeki 2,5 saatlik fiziksel aktivite yetersiz kalmaktadır. İnsanlara oturma sürelerine karşılık bundan daha da fazla spor yapmalarını söylemek ise gerçekçi olamayacaktır.
Utah Üniversitesi Tıp Fakültesi araştırmacıları, bireylere, uzun oturma sürelerine karşılık daha ulaşılabilir, kısa ve hafif spor önerileri getirme konusunda çalışmalar yaptılar. Çalışmalarında Ulusal Sağlık ve Beslenme Enstitüsü’nün verilerini kullanarak, hayatının uyanık olan bölümünün yarısını oturarak geçirmek zorunda kalan bireylerde, düşük yoğunluklu aktiviteler (ayakta durmak gibi) ile hafif yoğunluklu aktivitelerin (hafif yürüyüş, temizlik yapmak, bahçede hafif işler yapmak gibi) yaşam sürelerine etki edip etmediğini incelediler.
Çalışmanın sonucunda, her saatte oturmayı 2 dakika azaltma ve bunun yerini tutan düşük yoğunluklu aktivite eklenmesinin sağlık açısından çok da faydasının olmadığı belirlenmiş. Bununla birlikte her saat başı 2 dakikalık hafif yoğunluklu egzersiz “değiştokuş”u erken ölüm riskinde yüzde 33 azalma sağlamıştır.
Araştırmayı yürüten dahiliye uzmanı Dr. Srinivasan Beddhu’ya göre, ulusal sağlık algısı orta veya kuvvetli egzersize yoğunlaştığından, hafif hareketin yarattığı bu etki ilginç olabilecektir.
Beddhu’ya göre, egzersizlerin hepsi enerji harcamaktadır. Buna günlük gezinmeler ya da gün ışığında yapılabilen çeşitli aktiviteler de dahildir. Hatta kısa yürüyüşler bile haftada birkaç kez tekrarlandığında, bu etki sağlanabilmektedir. Günlük 16 saat uyanıklığımız düşünüldüğünde, saat başı yapılacak 2 dakikalık yürüyüşler, haftada toplam 400 kalori harcatacaktır. Bu da haftada önerilen orta düzey egzersizde harcanan 600 kaloriye yaklaşmış bir değerdir. Üstelik bu, önerilen uyanık kalınan her saate denk gelen 2 dakikalık düşük yoğunluklu egzersizle hedeflenen haftalık 50 kalorilik enerjiden çok daha fazladır.
Yani Beddhu, “Yaptığımız günlük rutine, buna haftada toplam 2,5 saatlik minimum spor da dahil olmak üzere eklenecek saat başı 2 dakikalık yürüyüş önemli farklar yaratabilecektir” demektedir. Ancak orta kuvvetteki egzersizin kalp kasını ve kemikleri güçlendirerek farklı sağlık faydaları sağlayabildiği de unutulmamalıdır.
Çalışmaya katılan 3243 gönüllünün hareket yoğunluğu ivme ölçerle objektif olarak değerlendirilmiştir. Gönüllüler verilerin toplanmasından sonraki 3 yıl boyunca da izlenmiş ve bu sürede 137 ölüm olmuştur.
Egzersiz elbette çok sağlıklı bir etkinlik. Ancak kuvvetli yoğunluktaki egzersizleri devam ettirmek ve hedeflere ulaşmak her zaman mümkün olamıyor. Çalışmanın bu anlamda sonucu, küçük değişikliklerle büyük etkiler yaratabileceğini gösterme anlamında önemlidir.
