Geniş Açı / Prof. Dr. Sedat Ölçer Charles Darwin’in Türlerin Kökeni’nin (1859) girizgâh kısmı şu sözlerle başlar: “Majestelerinin gemisi Beagle’da bir doğa bilgini olarak bulunduğum sırada, Güney Amerika’da yaşayan organik varlıkların dağılımındaki ve o kıtanın bugünkü ve geçmişteki canlılarının yerbilimsel ilişkilerindeki belirli olgular gözüme pek çarpmıştı. Bu olgular, elinizdeki kitabın ilerideki bölümlerinde de göreceğiniz gibi, […]
Mehmet Sakınç “İnsanüstü çaba, sonuç elde etmedikçe hiçbir şeye değmez.” Ernest Shackleton Bu yazıda Antarktika buzlarında zihinsel dayanıklılığın, meydan okumanın ve güvenin yol arkadaşları için nasıl iyimserlik bileşenleri olduğunu Ernest Shackleton örneğiyle anlatacağız. 1874’te doğan Ernest Shackleton’ın ailesi onun baba mesleği olan doktorluğa devam etmesini istedi; ama Shackleton 16 yaşında okulu bıraktı ve Ticaret Donanması’na […]
M. Levent Artüz Günlük yaşantımızda bu yaşlı dünyamızın uğradığı pek çok değişimlerin bilincine varmak, hemen hemen olanaksızdır. Ancak bir süre geçtikten sonradır ki, çevremizde bazı köklü etkilerin oluştuğunu sezinlemeye ve genellikle de iş işten geçtikten sonra anlamaya başlarız. Örneğin eskiden papatya topladığımız kırların, piknik yaptığımız koruların, oksijen kaynağımız ormanların davul zurnalar, altın makaslar ve göklere […]
Devletsiz toplumlar olarak yaşarken bazı coğrafyalardaki bazı insanlar neden ve nasıl devletli topluma geçiş yaptılar, diğerleri neden yapmadı/yapamadı? Toplumun içine gömülü olan iktidar, nasıl oldu da toplumdan ayrışarak, topluma yabancı bir zümrenin eline geçti? Bolluk toplumu genelde tarımsal üretime geçmiş toplumlar için söylenen bir tanımdır; fakat avcı-toplayıcılar tarıma geçiş yapmış topluluklara göre daha az açlık […]
Çeviren: Cem Oran Perimeter Teorik Fizik Enstitüsü’nden araştırmacı Sebastian Wetzel’e göre “nöral ağlar şu anda en güçlü yapay zekâ araçlarıdır”. Wetzel, nöral ağları “daha büyük veri kümelerine ölçeklendirdiğimizde, hiçbir şey onlarla rekabet edemez” diyor. Ancak yapay zekâ devriminden bu yana nöral ağların sahip olduğu bir dezavantaj varlığını sürdürdü. Günümüzün başarılı nöral ağlarının birçoğunun temel yapı […]
Haldun Çubukçu Evet, bir zamanlar Arnavutluk diye bir ülke vardı; elbette şimdi de var ama bir zamanların Arnavutluk’u sosyalist bir ülkeydi, hatta Stalin dönemi sonrasında uluslararası sol hareket Sovyetler Birliği – Çin ekseninde bölündükten sonra, Mao’nun ölümünü izleyen birkaç yıl içinde o Arnavutluk kendini üçüncü bir sosyalist model olarak sunmuş, bir miktar parti ve hareketi […]
Öncelikle yazının başlığının İskoç asıllı Amerikalı matematikçi ve matematik tarihçisi Eric Temple Bell’in (1883-1960) Man of Mathematics isimli kitabının Türkçe çevirisinin adı olduğunu belirtmek isterim. Kitaplığıma göz atarken Bell’in bu kitabına uzun zamandır hiç bakmadığımı fark ettim. Oysa bir zamanlar başucu kitaplarımdan biriydi. Fakültedeyken soluk soluğa okumuş, sonrasında kaleme aldığım biyografilerde kaynak kitap olarak kullanmıştım. […]
Dr. Şeref Etker
“Zad fi’t-tanbur nağmeten uhra” eski dile girmiş bir özdeyiş: Tanbura yenilerde bir nağme daha eklendi; amiyane tabirle “Hayda, bir de bunu mu çıkardılar!” anlamında kullanılırdı. Bu deyişi bize anımsatan, bir koleksiyoncu-yazarın diplomalı tıp doktorlarının icazetli hekimlerle bir...
Leman Atalay
İhanete Uğrayan Sosyalizm: Sovyetler Birliği’nin Çöküşünün Arka Planı, Roger Keeran ve Thomas Kenny tarafından yazılmış, Sovyetler Birliği’nin çöküş sürecini derinlemesine analiz eden bir eser. Kitap, Sovyetler Birliği’nin dağılmasını sadece ekonomik veya siyasi nedenlere indirgemekle kalmıyor, aynı zamanda ideolojik...
Astroarkeoloji
Günay Taş, Nobel Bilimsel Yayınlar, 2024, 174 s.
Astroarkeoloji, insanlık tarihinin ve gezegenin evriminin öyküsünden ortaya çıkar. Güneş, Samanyolu içinde hareket ederken tüm güneş sistemini de beraberinde sürükler; elbette ~ 2.5 milyon yıldır ona eşlik eden insanla beraber gezegenin de....
