Bu seferki hikâyemiz İngiltere Manchester’da geçmekte. Popüler bilim belgeselleri, radyo programları ve kitapları üreten, bütün bunları yaparken müzik sevgisinden de vazgeçmeyen bir fizikçiden söz edeceğiz.
Brian Cox, 1968’de bankacı anne-babanın ilk çocuğu olarak dünyaya gelir. Lise eğitimini bir dil okulunda alan Cox, ardından Manchester Üniversitesi’nde fizik eğitimi görecektir. 12 yaşındayken fen bilgisi öğretmeninin önerdiği Carl Sagan’ın Cosmos kitabından büyülenerek, iki ay boyunca sürekli kitap hakkında konuştuğunu anlatan Cox, “O günden sonra ‘Carl Sagan gibi biri olacağım!’ demiştim kendi kendime, şimdi de olmaya çalışıyorum” demektedir. Lisede ilgisini çeken tek şey fizik değildir. Okuldaki piyanoya tutkun olan Cox, çalmaya başlar. Ancak ilgisini klasik parçalar yerine modern müzik klavyeleri çekmektedir ve liseyi bitirmeye yakın ilk klavyesini satın alarak ilerler. Bu ilgisi Brian’ı rock müzikle ilgilenen diğer insanlara doğru çeker. Manchester’ın yerel müzik gruplarından olan ve “melodik rock” yapan Dave’de, klavyeci olarak çalmaya başlar. Grubun kaydettiği albümün üç şarkısında yer alır ve grupla konsere çıkar. Ancak müzikle ilgilenen pek çok biliminsanı gibi temel bir sorun yaşamaktadır. Ders notları oldukça kötü gitmektedir. Sonraları şöyle diyecektir: “Calculus dersim FD gelmişti. Sınıfta kalmıştım. Çünkü sınavdan önceki gün sahneye çıkmamız gerekiyordu, kontratımız böyleydi. Sonuçların açıklandığı o gün fark ettim ki, bu iki iş bir arada yürümeyecek. Düzenli çalışmam gerekiyor.”
Yaşadığı iç karışıklıklar sonrasında Dave grubundan ayrılan Cox, derslerine ağırlık verir. Yeni Cox siyasi olarak da aktiftir. Kendisini sosyal demokrat olarak tanımlayan Cox, o dönemde Tony Blair’in seçim kampanyasını desteklemiş ve Emek Partisi’nin gençlik kolları New Labour’da çalışmıştır. Okul birincisi olarak lisansı bitirdiği 1992’de içindeki müzik aşkı kontrol edilemez seviyelerdedir. Yüksek lisansa başlaması beklenen yıldız öğrenci radikal bir karar ile üniversiteden arkadaşları olan R&B grubu D:Ream’e klavyeci olarak katılır. Grup, tam da onun katıldığı dönemde zirvesini yaşamaktadır: Konserler, albüm kayıtları, yepyeni tecrübeler… Hayat hızlı akmaktadır ve Cox’un aklı gene fizikte kalmıştır. Bu sıralarda Manchester Üniversitesi, kendisine parçacık fiziği üzerine yüksek lisanssız doktora teklifinde bulunur. Teklif Brian Cox için reddedilemeyecek kadar güzeldir. Grupta devam ederken, programı kabul etmeye karar verir ve çok özlediği akademik ortam ile müzik grubu çalışmalarını 1997’ye kadar beraber götürür. Bu sırada yayımladıkları Things Can Only Get Better single’ı Birleşik Krallık listelerinde epeyce bir numarada kalır. 1997’de aynı şarkı Tony Blair’e grup tarafından seçim kampanya müziği olarak hediye edilir.
Doktora tezi dönemin önemli yüksek enerji fizikçilerinden Robin Marshall ile “Parçacıkların çifte kırınımı sırasındaki yüksek miktardaki momentum aktarımları” üzerine yapar. Bitirdikten sonra tezini sınayabilecek bir sistem olan ve Hamburg’da bulunan “Hadron Elektron Ring Anlage” (HERA) parçacık hızlandırıcısında çalışmaya başlar. Ardından Horizon isimli ilk belgeselinde, Einstein’ın hayatını anlatacak biliminsanı olarak rol alır. Horizon’u 2008’de The Big Bang Machine izler. Sonraki yıllar ise Cox’un gerçek anlamda ün yapmaya başladığı zamanlardır. 2009’da ilk kitabı Neden E=mc2? yayımlanır. Ardından BBC radyosunda haftalık program teklifi alır. BBC için birtakım belgeseller tasarlamaya ve çekmeye başlar. Cox artık Birleşik Krallık’ta oldukça ünlüdür ve BBC’nin geniş yayın ağı sayesinde namı birçok ülkeye yayılmaya başlamıştır bile.
Brian Cox, an itibariyle, bir radyo ve bir televizyon programı yürütmekte, bunu yaparken CERN ATLAS deneyinde çalışmalarını sürdürmekte ve Manchester Üniversitesi’nde Ar-Ge sorumluluğunu yürütmektedir. Müzik kariyeri artık geride kalmış gibi görülse de, konuk olarak katıldığı konuşma programı “John Oliver Show”da, fırsat bulsa, müzik kariyerine yeniden başlamayı çok istediğini söylemiştir. 2003’de televizyon sunucusu Gia Milianovich ile evlenen Brian Cox, iki çocuk babasıdır.
Kendisini “Oldum olası bir ateist ve hümanist” olarak tanımlayan Cox, “Carl Sagan gibi olma” çocukluk hayalini gerçekleştirme yolunda epeyce yol kat etmiş görünüyor. İlerlediği bu güzel yolda, özellikle genç nesiller olmak üzere bilimle ilgilenen herkesi etkilemeye devam edecek ve 21. yüzyılın önde gelen simalarından olacak gibi duruyor.
Kaynaklar
– http://www.theguardian.com/science/2008/sep/14/cern.particlephysics
– http://www.bbc.com/news/science-environment-12344973
– http://www.dailymail.co.uk/home/you/article-1336823/Brian-Cox-s-glad-swapped-chart-success-science.html
– https://twitter.com/ProfBrianCox
