Prof. Dr. Hasan Aydın

Diyalektiğin, kelâmcıların metafizik ve özellikle Tanrı anlayışlarını eleştiren ünlü filozof İbn Rüşd’le doruk noktasına çıktığı söylenebilir. İbn Rüşd, kötülük sorunu bağlamında Mu’tezile ve Mâturidîler konusunda bir şey söylememekle birlikte, sorunu, filozofları eleştiren Gazzâlî’nin bağlı bulunduğu Eş’arî kelâm geleneğini temele alıp tartışmaktadır ve özellikle filozofları metafizik anlayışları açısından eleştiren Gazzâlî ile hesaplaşmaktadır. Bu makale, genel olarak […]

Felsefe, eninde sonunda insani sorunlarımızı, çevre sorunlarını, politik sorunlarımızı tartışmak zorunda kalacaktır. Bilim de, hem önemini her geçen gün artıracak, hem de kendisini eleştiri...

Kuran’da, rızkın, ecelin, iyiliğin ve kötülüğün, kısaca her şeyin Tanrı’nın takdirine göre gerçekleştiği belirtilir. Öte yandan insanların eylemlerinden dolayı yükümlülük taşıdıkları ve bu dünyada...

Tarihsel bilgi, diğer bilgi türleri arasında, kendine özgü niteliğiyle ayrı bir yere sahiptir. Her şeyden önce, geçmişe odaklıdır, seçkincidir, tekrarı olanaksızdır, rivayet ya da...

Düşünce tarihine bakıldığında, doğa-evren tasarımlarında ve nedensellik anlayışlarında köklü kopuşların yaşandığı gözlenir. Süreç içinde beş büyük doğa-evren tasarımı oluşmuştur: Mitolojik, Antik Yunan, Ortaçağ, Rönesans ve Modern. Ortaçağ paradigması içinde yer alan İslam düşüncesinde birbiriyle çatışan iki ana akım görülür: Kelamcılar ve felsefeciler. En gelişmiş örnekleri Gazzâlî-İbn Rüşd tartışması olarak bilinir. Hasan Aydın’ın okuyacağınız makalesi, yakında […]

Klasik mantık varken sembolik mantığa neden gereksinim duyulmuştur? Bu soru, hem klasik mantıkla sembolik mantığın ilişkisini çözümlemek hem de sembolik mantığı temellendirmek için yaşamsaldır. Türk felsefe yaşantısına sembolik mantık ve bilim felsefesi dersleriyle katkıda bulunmuş olan Hans Reichenbach, klasik mantığın yanına sembolik ya da modern mantığı yerleştirirken, hareket noktası olarak söz konusu sorudan yola çıkar. […]

Bu makale, Latin filozofu Cicero ile İslam filozofu er-Râzî’nin ölüm korkusunu yenme konusunda sundukları felsefi argümanları karşılaştırmalı bir bağlamda ele alıp çözümlemeyi ve benzerlikleri göstermeyi hedefliyor. Bu karşılaştırma kültürler-arası felsefi yaklaşıma belli bir katkı sağlaması açısından üzerinde durulmaya değer. Hasan Aydın’ın okuyacağınız makalesi ilk kez Felsefe Dünyası dergisinin 2011/2 tarihli 54. sayısında yayımlanmıştır. Ana başlık […]

Ortaçağ İslam felsefesindeki “evrimci yaratılışçı” düşünürlere göre, her yaratığın evrende uygun bir yeri vardır; diğer varlıklarla uyum halindedir; tıpkı bunun gibi her yaratığın organları ve yetileri de yaratılış hikmetlerine ve ihtiyaçlarına uygundur. Türlerin genel varlıklar düzeni içindeki durumu Tanrı tarafından gerçekleştirilmiş amaçlı bir uyumdur. Bu yaklaşımın çevreye uyumla ve doğal seçilimle, yani modern evrim kuramıyla […]

İhvan es-Safa, İbn Miskeveyh, İbn Haldun ve Molla Sadra gibi bazı fikir akımlarının ve İslam düşünürlerinin, neredeyse birebir benzer sözcüklerle yinelenen, türler arasında geçiş...