Campanella, Galileo, Darwin, İbn Sina, Steinbeck ve Cemal Yıldırım…
Campanella, Galileo, Darwin, İbn Sina, Steinbeck ve Cemal Yıldırım… Elinizdeki sayının içeriği böyle. Bu isimler birbirine çok yakıştı. Batı uygarlığının bilimsel devriminin simgeleri… Ortaçağ Doğu uygarlığının önde gelen bir filozofu ve bilgini… Ünlü bir edebiyatçı… Ve bilimin öncüleriyle birlikte anılmayı en başta haketmiş, ama hiç arzu etmediğimiz bir biçimde bu sayımızda yer alan sevgili Cemal Öğretmen… Evet, ülkemizin önde...
Bilim ve Aydınlanma savaşçısı Prof. Dr. Cemal Yıldırım’ı kaybettik
Ülkemizin önde gelen bilim felsefecisi ve bilim tarihçisi, yaşamı boyu bilimsel düşüncenin yaygınlaştırılması ve Aydınlanma hedefi için mücadele etmiş değerli bilim insanı, Bilim ve Gelecek dergisi ile Bilim ve Gelecek Kitaplığı’nın yazarı Sevgili Cemal Öğretmenimizi kaybettik. Cemal Yıldırım 20 Mart günü uykuda geçirdiği kalp krizi sonucu 84 yaşında hayata veda etti. Cemal Yıldırım yazdığı eserlerle birçok kuşağı bilimsel düşünceyle tanıştırdı,...
Cemal Yıldırım’dan ne öğrendik?
Ben Cemal Yıldırım’ın gerçekte hiçbir zaman öğrencisi olmadım, ama ona “Sayın Hocam” diye hitap edebilirim. Çünkü Cemal Yıldırım, bizim kuşağın bilime az-çok ilgi duyanlarının bir şekilde öğretmeni olmuştur. Onun Bilim ve Teknik’teki yazıları, popüler bilim ve bilim-düşün tarihi kitapları, bizim gibi aç gençlerin yüreğine bilim ateşini düşürmüştür. Biz 40’ımızı, Cemal Yıldırım da 70’ini epey aştı; ama biliyorum Sevgili Hocamız...
Din ile bilimi kim uzlaştırıyor?
Sistemin sürdürülebilmesi için din ile bilimin uzlaştırılması lazım. Sisteme bir sentez gerek. Madem sistemin devamı için birbiriyle çatışan bu iki araçtan da vazgeçilemiyor, ikisi birbirine karıştırılmalı: Bilimsel bir din! Veya dinsel bir bilim! Şimdi uğraş bu yönde. Bu sentez nasıl gerçekleşecek? Bilimi felsefesinden ve halktan kopararak. Yani bir yandan felsefesinden koparıp basitleştirerek (teknolojiye indirgeyerek), diğer yandan halktan koparıp “yüceleştirerek”....
Galileo’nun avukatı Campanella
Büyük bilgin Galileo Galilei, Kopernik’in Güneş-merkezli evren modelini savunduğu ve “Dünya dönüyor” dediği için Engizisyon Mahkemesinde yargılanmaya başlamıştı ve avukatlığını da yine Katolik Kilisesi’nin hışmına uğramış olan bir diğer büyük bilgin ve filozof Tommaso Campanella üstlenmişti. Bundan daha anlamlı bir Galileo dosyası (aynı zamanda bir Campanella dosyası) olamazdı. Campanella “Galileo Savunusu” adlı eserini, 1616 yılında Roma’da Galileo Davası başladığında,...
Tommaso Campanella kimdir? ‘Ben doğacak yeni sabahların çan sesiyim’
Campanella’nın hapislik hayatı yirmi yedi yıl sürdü. Böylesine uzun bir işkence hayatına onun gibi ruh ve kafaca sağlam, inançlarında sarsılmaz bir insan dayanabilirdi ancak. Nitekim işkencecilerine karşı başı hep havada kaldı, onlardan ne bağışlanmasını istedi, ne de yardım bekledi. İstediği tek şey, kitap, kâğıt ve kalem; yani kafasını beslemek ve kafasının ürünlerini dışarıya saçmaktı. Campanella’ya göre felsefe, tabiatın sırlarına...
Campanella’dan Galileo Savunusu
1616 yılında tam da Katolik Kilisesi Kopernikçiliği mahkûm eden önemli kararını vermekteyken yazılmış bu kitabın konusu, Tommaso Campanella’nın Galileo davasında düşünce özgürlüğü için yaptığı olağanüstü savunmadır. Campanella “Savunu”yu yazdığı dönemde sapkınlık ve komploculuk suçlamasıyla çarptırıldığı ceza sonucu on yedi yıldır Engizisyon zindanlarında yatmaktaydı. Campanella Güneş-merkezli evren modelini henüz şüpheli ve ispata muhtaç buluyordu. Ama Galileo’nun fikirlerini özgürce geliştirmesine, tartışabilmesine...
Campanella’nın kitabından seçmeler Galileo Savunması
Bir süre önce, zamanımızın en çok yanıt bekleyen sorularından ikisini cevapladım. (1) Bu soruların ilki, yeni bir felsefe oluşturmaya izin verilip verilmeyeceği sorusu. Diğeri ise, Aristoculara ve pagan felsefecilerin otoritesine karşı gelmenin ve bunları Hıristiyan okullarından kaldırarak, yerlerine azizlerin öğretilerini takip eden yeni bir felsefenin yerleştirilmesinin mümkün ve uygun olup olmadığıdır. Şimdi ise, Floransalı Galileo tarafından savunulan felsefi görüşlerden...
Büyük bilginin özyaşamöyküsü ilk kez Türkçe’de Darwin kendini anlatıyor
“İnsanların dikkatlerinden kolayca kaçırabilecekleri şeyleri fark etmede ve onları dikkatlice gözlemlemede gerçekten iyi olduğumu düşünüyorum. İlk gençlik yıllarımdan bu yana, en çok arzuladığım şey gözlemlediğim her şeyi anlamak ve açıklamak oldu. Aklımı, çok bağlanmış olsam bile, kanıtlar tersini gösterdiği an herhangi bir hipotezi bırakabilecek kadar hep özgür bıraktım. Bir zaman sonra bırakmak ya da önemli ölçüde değiştirmek durumunda kalmadığım...
Anadolu’nun derde derman endemik bitkileri
Anadolu halkı, dertlerine dermanı binlerce yıldır bitkilerinde bulur. Zeytin yaprağı şekere iyi gelir, aksöğüt ağacı iltihaplı yaralara… Kızılçam bağırsak düzenler, alıç sakinleştirir…Kekik hem mide rahatsızlıklarında kullanılır, hem öksürük, nefes darlığı ve bronşitte…Sarımsak enfeksiyona karşı mücadelede ve tansiyon düşürmekte…Çakşır cinsel güçsüzlükte kullanılır, kantaron ruhsal güçsüzlükte... Ağu otu ise hemşerilerini her yönden kollar: Basurda, romatizma ağrılarında, egzamada ve akrep sokmalarında iş...
