DOSYA: Kilise evrimleşti mi? Katolik Kilisenin Evrim Kuramı konusundaki evrimi Yöntem farklı ama Darwin 150 yıldır Engizisyon’da!
“İnsanlık tarihi, salınımı yüzyıllar süren sarkacı andırır. Uzun bir uyku döneminin ardından uyanma çağı başlar. Düşünce kendisini, dikkatli bir biçimde zincirlere vurmuş olan yöneticilerden, düzenin avukatlarından ve din adamlarından kurtarır. Ancak düşüncenin kökleşmiş düşmanları -hükümet, yasa koyucu ve din adamları- kısa bir süre sonra yenilginin üstesinden gelip başlarını yine yeniden kaldırmaya başlar. Dağılmış olan güçlerini yavaş yavaş toparlarlar ve...
DOSYA: Kilise evrimleşti mi? Lamarck, Darwin ve tasarım savının çöküşü
İnsan önce gökyüzünü uzun süre izledi; bu gözlem sonucunda zamanın sonsuzluğunu ve uzayın sınırsızlığını gördü. Üzerinde yaşadığı gezegen birdenbire cüceleşiverdi. Şimdiyse, atalarının ağaçta yaşayan primatlardan olduğunu, uzun süren Tertiar çağ içinde ağaçtan yere indiğini ve yaşam savaşında neslini sürdürebilmek için taşları yonttuğunu öğrendi. İnsanın tüm başarıları bir anda unutuldu; incinen egolar depremlerle sarsılıyordu. Gazeteler, Türlerin Kökeni’ne lanet okuyan yazılarla...
DOSYA: Kilise evrimleşti mi? Evrim ile Katolik Dogma’yı uzlaştırma çabasına bir örnek: Evrim ve Dogma
Aşağıdaki “Evrim ve Dogma” başlıklı yazıyı okurlarımızın dikkatli bir biçimde okumasını salık veririz. Bu yazı, daha giriş bölümündeki saptamayla ne denli kökten bilim karşıtı olduğunu gösteriyor! Yazının kaynağı: John A. Zahm, Evolution and Dogma, Chicago: D. H. Mcbride and Co., 1896; Rpt. Ed. Arno Press, 1978, Peter M.J. Hess & Paul L. Allen, Catholicism and Science, Greenwood Press, Westport,...
Madde kavramının kısa tarihi
Madde, insanın mitolojik inançlar dışında düşünmeye başladığı andan itibaren evrenin açıklanmasında kullandığı ilk kavramdır. Zamanla bu kavrama verilen anlamlar değişmiş ve çeşitlenmiştir. Önce madde ve enerji ile uzay ve zaman arasındaki ayrılık kalkmış, daha sonra da maddenin ‘gerçekliği’ şekil değiştirmiştir. Bugün, dört yüz yıl öncesine göre kavramlarımız tümden değişmiş, yüz yıl öncesine göre de çoğunlukla değişmiştir. Önümüzdeki yüzyılın da...
Petrol fiyatları dibe vurdu, ama petrole bağımlılığın sorunları bitmedi Ne dilediğinize dikkat edin, gerçek olabilir!
Küresel ekonomideki sarsıcı durgunluk sonucunda, petrolün varil fiyatı keskin bir düşüşle 40 dolar civarına indi. Fiyatlar eninde sonunda tekrar yükselecek ve o gün geldiğinde, 2008 yazında olduğu gibi petrol fiyatlarındaki sıçrayışın yarattığı sorunlarla yeniden yüz yüze geleceğiz. Ama bugünkü düşük fiyatlarla bile, petrole olan bağımlılığımızın sonuçlarından kaçamayacağımızı hatırlamakta fayda var. Fiyatı ne olursa olsun ve ister yükseliyor ister azalıyor...
Yazının insan bilincine etkileri
Dil, ses, jest ve mimikler birbirine bağımlıdır. Binlerce yıl önce birbirinden bağımsız olarak kimi toplumlar, bu ses, jest ve mimiklerle vücut bulup konuşulan dili, semboller kullanarak kopyalamaya, saklamaya ve iletişim aracı olarak kullanmaya başladılar. Ancak yazı yalnızca konuşmayı kopyalamaz; dil kullanımının doğasını da değiştirir. Bu yazı, okuryazar toplumlarda oluşan bilişsel değişimler ve okuryazar topluluklarda yaşayan bireyler ile sözel kültürlere...
Aklı, gülüşü, dostluğu, çalışkanlığı, direnciyle bir güzel insan Türkel Minibaş’ı yitirdik…
İlhan Selçuk şöyle yazmış ardından: “Geçmişle geleceği yaşamında bütünleştirip hayatının anlamını zamanın kütüğüne işleyen Türkel Minibaş’ın paha biçilmez değerine erişen bir insan için ölüm nedir ki…” Ve öğrencilerinin yazdıkları: “Bir keresinde ‘fark etmez’ kelimesinden nefret ettiğini söylemişti bize. ‘Asla kullanmayın. İyi ya da kötü, size ait bir fikriniz olsun, kendinizle ilgili bir şeyin kararını fark etmez deyip başkasına bırakmayın,...
Ortadoğulu kadınların acıyla dansı
Ilan Pappé’nin “Ortadoğu’yu Anlamak” kitabında da anlatıldığı gibi, Ortadoğulu kadınlar, erkek egemen toplumla başa çıkmak için çeşitli yöntemler geliştirdiler. Kendilerine kimi özerk alanlar yaratarak, günlük yaşamdaki aşağılanma ve dışlanmaya karşı koydular. Kızlarına, boyun eğme ve zayıflığı değil, umudu ve gücü simgeleyen isimler verdiler. Ya da bastırılmış duygularını dışavurabildikleri, yaşamdaki dert ve acılardan kısa süreli uzaklaşmalarını sağlayan, boşalma ve rahatlama...
Sinir hücre transplantasyonu ile sıçanlarda beyin hasarı giderildi!
Sinir hücreleri büyüme dönemi sonrasında bölünme, kendini yenileme ve tamir edebilme özelliklerini yitiren, özelleşmiş hücre türleridir. Behavioral Neuroscience dergisinin Kasım 2009 sayısında yayınlanan bir çalışmada, beyin hasarı olan sıçanlara sinir hücre transplantasyonu yapılması ile, beslenme özellikleri ve koruyucu sinir hücre faktörlerinin gelişmesine bağlı olarak, sıçanlarda öğrenme ve hatırlama kabiliyetlerinde tamamen iyileşme olduğu gözlemlenmiştir. Sinir sistem transplantasyonları ile ilgili olarak yapılan...
Özgür irade üzerine – II Bir yanılsama mı?
Öncelikle, “özgür seçim” yerine “bilinçli seçim” diyebilmek gerekir. Böylece, “özgür” sözcüğünün metafiziksel çağrışımlar yapması engellenmiş olur. Bilinçli seçim, insanın kendisini gerçekleştirebilmesinin anahtarıdır. Bilinçli seçim yapabilmek için de, insanın hem olabildiğince bilgilenmesi hem de doğanın (evrimin) kendisine kazandırdığı aklı kullanarak eleştirel düşünmeyi öğrenmesi gerekir. Böylece, insan kendi kendisinin “nedeni” olur. Kaderci yaklaşımların iddia ettikleri gibi, önceden, “ezelden” belirlenmiş bir yarın...
