Etiket: Isaac Newton
Leibniz-Clarke mektuplaşması ışığında Newton-Leibniz çekişmesi
Geniş Açı / Prof. Dr. Sedat Ölçer Matematikte 17. yüzyılın en önemli buluşlarından biri, kalkülüs olarak adlandırılan sonsuz küçükler hesabı olmuştur. Bu buluşla ilgili öncelik iddiası, Isaac Newton (1643-1727) ile Gottfried Wilhelm Leibniz (1646-1716) arasında bilim tarihinin en ünlü çekişmelerinden birine yol açmıştır.1 Bu iki dev biliminsanının birbirini hedef aldığı saldırılar silsilesi ömürleri boyunca bitmek […]
Eşitsizliğin değeri ve matematikteki yankıları
Geleneksel olarak ilk önce birkaç kelime ile bu yazının ele alınma nedenlerine değinelim. Asıl neden, 1821’de Fransız Augustin Louis Cauchy (1789-1857) tarafından ispatlanmış ve onun adını taşıyan meşhur eşitsizliğin Azerbaycan’ın Calilabad ilinde matematik öğretmenliği yapan dostum ve meslektaşım Samed Abdullayev tarafından güncelleştirilmiş yeni biçimi ile Bilim ve Gelecek okurlarını tanıştırmak olmuştur diyebilirim. Tabi nedenin yanında […]
Simyacı Newton
Bilim tarihinin âdeta tanrılaştırılmış şahsiyeti, akıl çağının kurucusu ve modern bilimin anıtı olarak tanına gelen Newton; fen bilimlerine ayırdığı zamandan çok daha fazlasını, doğada tanrısal mesajlar aramaya, büyü ve sihre başvurarak metalleri altına dönüştürmeye ve ölümsüzlük iksirinin sırrını çözmeye adamıştı. Isaac Newton’ı nasıl bilirsiniz? Aydınlanma ve akıl çağının kurucusu, mantık ve matematik yoluyla doğal dünyanın […]
Newton’un çekim yasası ve etkileşimin diyalektiği
Fiziksel etkileşim süreci de diyalektik bir süreçtir ve doğadaki biteviye değişimin ve dinamizmin kaynağı da budur. Newton çekim yasası durağan bir evrenin yasasıdır. Cisimlerin kinetik enerjilerini göz ardı eder bu nedenle de etkileşim sürecini tam olarak ifade etmekten uzaktır. Etkileşen cisimlerin hızları arttıkça kuramın yetersizliği de daha açık bir şekilde görülmeye başlar. Meraklı bir ergenin […]
Dedektif Newton!
22 Mart 1699 günü sabahı idam sehpasına çıkan William Chaloner’ın ünlü fizikçi Isaac Newton’a karşı duyduğu kin ve nefret, biraz sonra hayatına mal olacak yerçekimi olayından kaynaklanmıyordu elbette. Hayır, yerçekimi yasasını keşfetmiş, gelmiş geçmiş en büyük biliminsanlarından biri olan Newton’a karşı öfkesinin nedeni bambaşkaydı… William Chaloner zamanının bir numaralı dolandırıcısı ve hilekârı idi. Gaddarlık […]
Dedektif Newton!
22 Mart 1699 günü sabahı idam sehpasına çıkan William Chaloner’ın ünlü fizikçi Isaac Newton’a karşı duyduğu kin ve nefret, biraz sonra hayatına mal olacak...
Newton-Hooke çekişmesi ve klasik mekaniğin icadı
Isaac Newton Principia Mathematica’da, Kepler’in gezegensel devinim yasalarını matematiksel olarak kanıtlamış ve klasik mekaniğin temelini atmıştır. Ancak bu yasaların dayandığı genel kavramların formülasyonunda payı olan kişi ya da kişilerin hakkını tam anlamıyla teslim etmiş midir eserinde? Konuyla ilgili ciddi itirazlar var… 1684 yılının ağustos ayında at arabasıyla Londra’dan Cambridge’e seyahat etmekte olan astronom Edmond Halley’in […]
Newton’ın doğa felsefesi Deney, matematik ve büyü
Isaac Newton (1642-1727) hem fizik hem de astronomi alanında kendinden önce birbirinden kopuk olarak elde edilmiş bilimsel buluşları ve onların sonuçlarını kapsayan bir sistem...
Gökkuşağına yolculuk – 4 Newton: Işığı bir oyun bahçesine çeviren bilimci
Newton’a gelene dek çoğu felsefeci, ışığın yapısını kutsal kitap metinlerinden yola çıkarak algılamaya çalışıyordu. Newton, doğaüstü görülen ışığı yeryüzüne indirdi ve insanlığa altın bir tepside sundu. Önce parçaladı, sonra yeniden birleştirdi. Newton ve insanlık için ışık bir oyun bahçesiydi artık. Aşağıdaki sorgulama ile başlamıştık bu yazı dizimize; büyük an nihayet geldi: Işık ve renk birbirlerinden […]
Düşünen bir makine yapılabilir mi?
Yapay zekâ, son yılların en popüler konularından biri. Özellikle, 80’lerin bilimkurgu filmlerindeki birçok “fantastik” öğenin bugün hayatımıza girmiş ve normalleşmiş olması, bilgisayar çağında yapay...