nedensellik

Düşünce tarihine bakıldığında, doğa-evren tasarımlarında ve nedensellik anlayışlarında köklü kopuşların yaşandığı gözlenir. Süreç içinde beş büyük doğa-evren tasarımı oluşmuştur: Mitolojik, Antik Yunan, Ortaçağ, Rönesans ve Modern. Ortaçağ paradigması içinde yer alan İslam düşüncesinde birbiriyle çatışan iki ana akım görülür: Kelamcılar ve felsefeciler. En gelişmiş örnekleri Gazzâlî-İbn Rüşd tartışması olarak bilinir. Hasan Aydın’ın okuyacağınız makalesi, yakında […]

20. yüzyılın önemli bilim felsefecilerinden biri olan Hans Reichenbach olasılık ve nedensellik üzerine çalışmalar yapmış, olasılıkçı mantık olarak bilinen üç değerli mantığı kurmuştur. Reichenbach “nedensellik” kavramını derinlemesine inceler ve kuantum fizğindeki gelişmelerle birlikte değerlendirir. “Nedensellik” kavramı olgularla ilgili neden-sonuç ilişkisinin ya da öncelik-sonralık durumunun nasıl birbirine bağlandığıyla ilgili açıklamaları konu alır. Zaman içerisinde olan bir […]

Büyük ozanımız Nazım Hikmet’in politik ve kuramsal konuları ele aldığı yazıları da vardır. Örneğin 1936 yılında, tam da Nazizm’in Almanya’da yükselişe geçtiği dönemde yayımlanan...

Nedensellik bilimsel düşünme biçiminin temellerinden birini oluşturur. Ancak her olgunun açıklamasını nedensellik ile yapmak mümkün müdür? Bu konuya ilişkin 50 Soruda Bilim ve Bilimsel...

Şu anda elimizde deneylerle tutarlı, yanlışlanmamış ve bilinen olguları oldukça iyi açıklayabilen bir model var. Bu model bir kuantum alan kuramı ve ona Standart...

Matematik, Felsefe ve Mantık üzerine bir toplantının “Bilimsel Düzenleme Kurulu”na girişim, sevgili arkadaşlarımın “tatlı sert” baskılarıyla gerçekleşti. Pişman olduğumu söyleyemem, o nedenle şimdilik “Pişmanlık...