Etiket: Parantez
İç/dış göçler ve siyaset
Ender Helvacıoğlu Son 50 yılda Türkiye’nin toplumsal yapısındaki en çarpıcı gelişme kent-kır oranındaki değişimdir. 1970’te halkın yüzde 61,5’u köyde yaşarken kentlerde yaşayanların oranı yüzde 38,5 idi (bu oran 1950’de 75’e 25). 2022 yılında ise köyde yaşayanlar yüzde 17,3, orta yoğun kentlerde yaşayanlar yüzde 14,8, yoğun kentlerde yaşayanlar ise yüzde 67,9. Bu çarpıcı değişim 70’lerde başlıyor, […]
Uygarlığın turnusol kâğıdı: Gazze
Ender Helvacıoğlu İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları bir kez daha dünyayı ikiye böldü. Faşist Netanyahu yönetimindeki İsrail devletinin saldırılarını protesto edenlerle bu saldırıları destekleyenler olarak. İnsanlık Batılılar ve Doğulular olarak mı, Müslümanlar ve diğerleri olarak mı ikiye bölündü, yoksa emperyalistler ve halklar olarak mı? Başlangıçta, saflaşmaya ilişkin ilk iki formülasyon daha güçlü gibiydi. Ama çok kısa […]
Cumhuriyetin 100. yılında cumhuriyet savaşları
Ender Helvacıoğlu
100 yıl önce, Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet Devrimleri ile birlikte yeni bir devlet kurduk, yeni bir vatan oluşturduk, bir ulus olma ve bir...
Beşinci yılımıza girerken…
Elinizdeki sayı ile birlikte Bilim ve Gelecek beşinci yılına girmiş bulunuyor. 49 aydır hiç aksatmadan bu dergiyi okuyucularımızın eline ulaştırmış olmaktan dolayı gururluyuz. Tabii bu gurur, dergi emekçilerinin yanı sıra, Bilim ve Gelecek okurlarının, değerli yazar kadrosunun, eleştirilerini, önerilerini ve katkılarını esirgemeyen dostlarımızındır. İnsanlar gelip geçicidir, bizler olur muyuz bilinmez, ama bu derginin 10. yılına […]
Türkiye’nin temel soruları
Türkiye, toplumbilimciler, siyaset bilimciler ve tarihçiler için müthiş bir laboratuvar. Büyük sorularımız var ve büyük yanıtları bekliyor. Öyle bir enkazla karşı karşıyayız ki, yönümüzü...
Cumhuriyet serüvenimiz: Kazanımlar ve tıkanıklıklar
Cumhuriyet mirasımızın en önemli niteliği, anti-emperyalizm ile modernitenin sentezini yapabilmiş ve bunu başarıyla uygulamış olmaktır. Kurtuluş Savaşı’nın ve Genç Cumhuriyetin önder kadrolarının bu sentezi...
‘Kurallı’ ve ‘yeşil’ bir kapitalizm olanaklı mı
Kanadalı maden şirketi Kaz Dağlarında yarattığı sınırsız doğa yıkımını kendi ülkesinde veya İsveç’te veya İngiltere’de yapabilir mi? O ülkelerdeki “kurallı” veya “yeşil” kapitalizm, bizim...
Pandemi sonrasına ilişkin bazı notlar
Koronavirüs salgını, sistem sahiplerine bazı revizyonları dayatmanın yanı sıra, sistem karşıtları için daha köklü bir eleştirinin ve aşma çabasının ipuçlarını da somutlaştırdı. Temel güdülerinden...
Evrimcilik yetmez
Gelin bir çıkış noktası belirleyelim. Amerika’yı yeniden keşfetmeye gerek yok. Bu ülke ve bu toplum, 90 yıl önce “Hayatta en hakiki yol gösterici bilimdir, fendir” diye yola çıkmıştı. Bu ilke üzerinde yine anlaşalım ve yeni bir ivmeyle tekrar yola çıkalım. Tabii, geriye savrulmalara karşı tedbirlerimizi daha güçlü bir biçimde alarak, çok daha deneyimli bir toplum […]
Yeni Osmanlıcılara, yeni Nurculara karşı Emekçi Cumhuriyeti
Bir din bezirganına, bir tarikat şefine “Hür Adam, “özgürlük savaşçısı” payesi verenlere; hareme “okul”, cariyeliğe “edep-terbiye eğitimi” diyenlere; Osmanlı sistemine özenip “Yeni Osmanlıcılık” oynamaya kalkanlara, aristokrat ahlakını savunanlara karşı tarihsel ve bilimsel gerçekleri ortaya seriyoruz. Herkes bilmelidir: Said-i Nursi kimdir, Risale-i Nur nasıl bir kitaptır, şeriat nedir, harem ve cariyelik nasıl kurumlardır, Osmanlı nasıl bir […]