Prof. Dr. Tümel Tanju Kaya ile EÜ Tabiat Tarihi Müzesi Doğaya açılan bir pencere
Türkiye’nin üniversite yapısındaki ilk akademik müzesi olma özelliği gösteren Ege Üniversitesi Tabiat Tarihi Müzesi tüm doğa tarihi ve doğa zenginliklerinin toplandığı, korunduğu, belirli bir sistematik ve evrimsel düzen içerisinde sergilendiği ve bu kazanımların geniş kitlelere ulaştırıldığı bilimsel ve görsel bir ortam sunuyor. Müzede 4,5 milyar yıllık oluşuma sahip dünyanın evriminin anlaşılması, araştırılması, bilimsel veriler ışığında […]
Popülasyon genetiği, genetik çeşitliliği etkileyen evrimsel olaylar ve Anadolu’nun genetik yapısı
Evrim sürecine kılavuzluk eden mutasyon, göç hareketleri, doğal seçilim ve genetik sürüklenme gibi temel işleyişleri konu edindiğinden, popülasyon genetiği evrim biyolojisi alanında merkezi bir öneme ve role sahiptir. Bu disiplin, günlük düzeyde ve hatta insanlığın geçirdiği dönemler boyunca gerçekleşmiş olan ve bizim için görünmez nitelikteki evrimsel değişiklikleri ortaya çıkarmaktadır. Kalıtım/çeşitlilik, tek bir özellikte devamlılık/farklı özellikler […]
Anadolu’ya ilişkin genetik köken çalışmaları En melez coğrafya: Anadolu
Geçmişin ayrıntılı analizlerini yapmak şöyle dursun, inanılmaz gelecek tahminleri yapabilmemize de izin veren teknoloji ve onunla daha da güçlenen genetik bilginin, yani “genetiğin” çağındayız. Genlerimiz, biyolojik kökenimiz, atalarımız ve hastalıklarımız hakkında bilgiler veriyor. İnsan Genom Projesi (Human Genome Project) ile birlikte insan hastalıklarının iyileştirilmesinde genetik çeşitliliğin rolü daha da önem kazandı. İnsan DNA’sının nükleotid dizilimleri […]
Popülasyon genetiği dosyasını sunarken Bazı önemli kavramlar üzerine
Genetik biliminde 1900’lerden günümüze kadar kaydedilen ilerlemeler, arkeoloji, paleantoloji, antropoloji, tarih, demografi gibi farklı disiplinlerden araştırmacıların, popülasyon genetiği, evrim ve moleküler biyoloji gibi konuları inceleyen bilim insanlarıyla ortak çalışma alanlarını genişletmiştir. Sosyal ve pozitif bilim dallarının bu ortaklaşması, modern insanın kökenine, tarihöncesi devirler de dahil olmak üzere yeryüzündeki göçlerine, toplumların genetik çeşitliliğine ve başka toplumlara […]
Arkeoloji kitaplığına değerli bir armağan
Arkeolojinin derdi vardır gerçeği kabuklara sararak değiştirmiş, deforme etmiş zamanla. Gerçeği, toz toprak katmanlarından soymak, ilk haline, taaa özüne ulaşmak ister. Toprağın geçmişe inen derinlerinden bin bir emekle, incelikli bir özenle bulunup çıkarılanlar, gerçek konusunda ipuçlarıdır. Ama yetmez çoğu zaman arkeoloğa. Bu verileri, arkeoloji bilimiyle oluşturulmuş tüm bir bilgi birikimi çerçevesinde değerlendirmek, yorumlamak gerekir. Kimi […]
İtalyan Partizanlar Derneği’nin kurduğu bir okul Rinascita Milano
Quartiere Giambellino, Milano’da kent merkezinin dışında kalan bir mahalle. 1970’lerin kaderine terk edilmiş Beyoğlu’sunu biraz anımsattığı söylenebilir. Ama çoğu Milanolunun gözünde huzursuz ve tedirgin bir semt. Henüz kentleşmenin tırmanmaya başlamadığı 1950’li yıllarda Giambellino’daki boş arsaların, adam kaçırma, hırsızlık, soygun gibi faaliyetlerin kahramanı olan suç çetelerinin yuvası olduğunu bilmeyen yok. 2000’lerin Giambellino’su ise çok farklı bir […]
Hint, Çin ve Ortadoğu kutsal kitapları Eskisi yenisini etkilemiş
Dinlerin özünde aynı oldukları, hemen hemen aynı şeyleri söyledikleri, genellikle kabul edilen bir düşüncedir. Oysa ki durum tam olarak böyle değildir. Dinler toplumsal düzenin oluşması ve sürmesi için biçimlenmiş ve biçimlendirilmişlerse de, bu durum, ait oldukları toplumların özelliklerine göre olmuştur. Toplumların hepsi de aynı özellikleri göstermediklerine göre, ait oldukları dinlerin de birbirleriyle aynı olmaları mümkün […]
Bir uzlaşmanın tarihçesi Türk Sağı, devlet ve AKP
“Surda bir gedik açtık mukaddes mi mukaddes Ey kahbe rüzgâr, artık ne yandan esersen es” Necip Fazıl Kısakürek Şerif Mardin bir yazısında, “Bugün AK Parti’nin ortaya çıkışına yol açan sürecin oluşturulması hâlâ bir ihtiyaçtır. Böyle bir yeniden değerlendirme tarihsel ortama yerleştirilmiş ‘diyalektik’ bir yaklaşımı gerektirir” der (1). Sahiden de AKP’nin ortaya çıkışına ilişkin yazılanlara genel […]
İbn Rüşd’de nedensel zorunluluk bağlamında irade özgürlüğü sorunu
İslam’ın klasik çağında, İslam filozoflarıyla İslam kelâmcıları, özellikle Eş’arîler arasında yaşanan en temel tartışmalardan birisi Tanrı-evren ilişkisi bağlamında ortaya çıkan nedensellik sorunudur. Tartışmalar irdelendiğinde sorunun dört temel konuyla ilişki içerisinde ele alındığı görülür. İlki, Tanrı’nın kudretinin nasıl yorumlanacağı; ikincisi, nedensel ilişkinin zorunlu olup olmadığı; üçüncüsü, mucizenin imkanı; dördüncüsü ise insanın irade özgürlüğünün nasıl temellendirileceğidir. Kimi […]
