marksizm

Metin Çulhaoğlu “İdeolojiler Alanı ve Türkiye Örneği”nde Türkiye siyasi tarihinde ideolojik yeniden yapılanma süreçlerinin sermaye birikim rejimlerine bağlı olarak değiştiğini ifade eder. Buna göre 1930’larda devletin ekonomide temel bir faktör olarak işlev gördüğü ve devletçilik politikaları ile kalkınma planları üzerinden sermaye birikiminin sağlanmaya çalışıldığı dönemde, ideolojik yapılanma liberalizmi dışarıda bırakacak bir biçimde oluşmuştur. 1960’lar ise […]

1844 Elyazmaları, ‘genç’ Marx’ın burjuva politik iktisada ve Hegel felsefesine yönelik eleştirilerini içeren ilk araştırmalarının notlarından oluşan bir eserdir. İlk Marksist kuşaklar (Mehring, Plehanov,...

Kapital’in Rusçaya çevrilmesi fikri, halkı bilgilendirerek eşitlik uğruna mücadele etme isteği uyandırmaya çalışan, bu amaçla yabancı yayınları çevirip Rusya’da yayımlayan “Rublev Derneği”nden kaynaklanır. Kapital, Çarlık sansüründen, “anlaşılmaz” bir metin olduğu gerekçesiyle geçer. Marx ve Engels, özellikle Narodniklerin yönelttiği sorularla Rusya devriminin yol haritası konusundaki tartışmalara dahil olurlar. F. A. Sorge’a yazdığı 5 Kasım 1880 tarihli […]

Marksizm, dine karşı savaşımda siyasal açıdan ılımlı, felsefi açıdan radikaldir. Dine karşı siyasal açıdan savaşmayı değil, esas olarak dini doğuran ekonomik-siyasal-kültürel koşulların ortadan kaldırılmasını...

Sunuş J. B. S. Haldane (1892-1964), popülasyon genetiğinin kurucularından olan İngiliz genetikçi ve evrimsel biyolog, aynı zamanda Marksist bir biliminsanıydı. Karl Marx ile birlikte Bilimsel...

Doğu Perinçek, 29-30 Mayıs tarihli Aydınlık gazetesindeki köşesinde Bilim ve Gelecek’te Kürt sorunu ile ilgili çıkan bazı yazıları eleştirmiş. Bu yazılardan ikisi benim imzamı...

Hessen’in Newton yorumu, bilimi sırça köşkünden gerçek hayatın, toplumsal ilişkilerin ortasına indirmiştir. Eski kuşak klasik burjuva tarihçiler yüzlerini buruştururken, bu yaklaşım Marksizme yönelmiş genç bilim tarihçileri arasında büyük heyecan uyandırır. Çalışmalarının merkezine, şimdiye dek üzerinde durulmayan bir noktayı, bilimsel buluşlarla tarihsel süreçler arasındaki bağlantıyı koymaya yöneltir. Newton’un kafasına düşüp de yerçekimini keşfetmesini ve klasik fiziği […]

Fransız Devrimi ile birlikte, ulusçuluk da tüm yakıcılığıyla tarih sahnesine çıktı. Sorunun en politik görünümü olan “ulusların kendi kaderini tayini” meselesi ise, o dönemden beri tüm modern toplumları sarsmaya devam ediyor. Türkiye de Kürt sorunu bağlamında aynı sorunla karşı karşıya. Söz konusu sorunun Marksist-Leninist teoride de yeterli ölçüde incelenmemiş hatta bir ölçüde ihmal edilmiş olduğunu […]

Ülkemizin son yıllarda yaşadığı sıcak ve çoğu zaman iç karartıcı olaylar zinciri düşünülürse, bu tür tarih okumaları belki çoğu kişiye gereksiz görünebilir. Bir çıkış yolu bulunmasının en önemli aracı şüphesiz sahadaki politik mücadeledir. Fakat teorik, yöntemsel ve felsefi donanım da politik mücadelenin ayrılmaz bir parçasıdır. Ülkemizdeki akademik tarih anlayışında ve Marksist ideolojik üretim sürecinde sıkça […]

“Devrimin Cebiri”nde diyalektik tarihsel materyalizmin izini süren, bir bakıma diyalektiğin tektonik katmanlarını ortaya çıkaran Holz, hem Spinoza ve Leibniz’e kadar geriye gider hem de Leibniz’ten Hegel’e, Hegel’den de Marx’a doğru kestirme bir sıçrayışın olmadığını, adeta bir arkeolog gibi katmanları birbiri peşi sıra ortaya çıkararak gösterir. Felsefe tarihinden hareketle pratiğin (siyasetin) felsefeyle olan kopmaz bağına Marx’tan […]