Etiket: Mehmet Sakınç

İklimler meteorolojik değişkenlerin zaman içindeki ortalaması ve farklılığıdır. Ölçülen meteorolojik değerlerden bazıları sıcaklık, nem, atmosfer basıncı, rüzgâr ve yağıştır. Geniş anlamda iklim, Dünya’daki okyanus, kara ve buzu içeren bir iklim sisteminin bileşenlerinin durumudur. Dünya okyanusları, denizleri ve göllerinde yaşayan birçok tek hücreli canlının fosil kayıtları jeolojik dönemlerin iklimleri hakkında bilgi verebilir. Böylece iklimin tarihini yazabiliriz. […]

Mehmet Sakınç / Sefer Örçen Bu yazı, Dünya gezegeninde 220 milyon yıl önce; Paleo-Tetis Okyanusu’nun jeolojik süreçler sonrası kaybolması sonrasında onun yerini alan başka bir okyanusun (Neo-Tetis) gelişim sürecinin yaşandığı Trakya ve Anadolu coğrafyasının günümüze kadar nasıl bir evrim geçirerek bugünkü coğrafik biçimini kazandığını açıklayan paleocoğrafya haritalarının yapılışının öyküsüdür. “Türkiye’nin Triyas-Miyosen Paleocoğrafya Atlası adlı bu […]

Ormanlarda daldan dala atlarken ve yaşamın keyfini sürerken, birden değişen iklim koşulları onu bu yaşamdan kopartıp yere indirdi. Bu zoraki değişiklik onu iki ayağı üzerinde yürümeye zorladı. Elleri serbest kalmıştı. Onlarla taşları yonttu, biçim verdi, avlandı ve hatta kayalara şekiller çizerek yaşamını anlattı. Ateşi keşfetti. Taş kültürlerini yarattı. 10.000 yıl öncesine kadar hep taşı kullanarak […]

Darwin’in beş yıllık gezisinin sonuçları neyi sağlamıştır? Tutulan notlar, yapılan sayısız gözlemler, tüm canlı ve cansızlara ait binlerce örneğin faydası nedir? Bu tür çabalar birçok kişiye anlamsız gelebilir. Bu gezi sonrasında, evrim teorisinin temelleri atılmış ve türlerin kökeni kitabı ile insanlığa yaşamın tarihsel kökenine ilişkin önemli şeyler anlatılmıştır ama bu gezinin asıl değeri “gözleme dayalı […]

Topraktan veya kayadan çıkartılan “garip şeyler” antik çağdan beri insanları meraklandırmış, heyecanlandırmış, onları bazen akılcı bazen de dogmatik düşüncelere yöneltmiştir. 2000 yıllık kesintisiz bir zaman yolculuğundan günümüze kadar gelen fosil hakkındaki gözlemlere dayalı düşüncelerin baş döndürücü gelişimi, birçok yeni keşfin yapılmasına öncülük etmiştir. Evrimin vazgeçilmezi, folklorik dünyanın ve paleontoloji biliminin eşsiz nesnesi “fosil”; düşünme dünyamıza […]

Toplumsal aydınlanmanın çok önemli bir aracı olan doğa tarihi müzelerinin ülkemizde neden bulunmadığını hep kendi kendime sormuşumdur. Konuyla ilgili birçok kurum ve kişi bu sevdanın peşinden ben dahil yıllar boyu koşmuştur. Ama sonuca bir türlü ulaşılamamıştır. Bazı gerekçeler ileri sürülmüştür. Örneğin para yok denilmiştir, bina çok pahalıya çıkar denilmiştir, koleksiyonlar yok denilmiştir. Aslında para da […]

Muhteşem bir coğrafyada bilimle, tarihle ve mitlerle, destanlarla yoğrulmuş bir şehir düşünün ki dünyanın hiçbir yerinde eşi benzeri yoktur, işte bu İstanbul’dur. İnsanı tarafından darbe üstüne darbe yiyen bu şehir için deprem sinsice zaman kollarken, o muazzam tarihini, doğasını ve hatta coğrafyasını yok etmek için bir başka “ucube” daha sırasını bekliyor: Kanal! Milyonlarca yıl süren […]

Ekvador; biyolojik ve jeolojik özellikleri bakımından gezegenin en önemli yerlerinden biri. Burası hem jeolojik hem de biyolojik evrimin iç içe olduğu ender coğrafyalardan da biri. Özellikle Galapagos Adaları gerçekten müthiş. Doğal seçilimin, izolasyonların kısaca evrimin mabedi. Volkanizma, akıntılar, rüzgârlar doğanın her türlü koşulu var. Daha doğrusu burası bir biyoloji ve jeoloji okulu. Yalnız önemli bir […]

En ilkelden en gelişmişe omurgalıları yöneten beynin değişiminin 600 milyon yıllık öyküsünde, yerin tarihi boyunca değişen, zaman zaman durma noktasına gelen, zaman zaman da...