bilim

Ortaçağ İslam felsefesindeki “evrimci yaratılışçı” düşünürlere göre, her yaratığın evrende uygun bir yeri vardır; diğer varlıklarla uyum halindedir; tıpkı bunun gibi her yaratığın organları ve yetileri de yaratılış hikmetlerine ve ihtiyaçlarına uygundur. Türlerin genel varlıklar düzeni içindeki durumu Tanrı tarafından gerçekleştirilmiş amaçlı bir uyumdur. Bu yaklaşımın çevreye uyumla ve doğal seçilimle, yani modern evrim kuramıyla […]

Doğa bilimlerinin diğer bilimlerden ve matematik gibi analitik bilgi üreten disiplinlerden temel farkının “deney ve gözleme dayalı” olmasıdır, denilir. Bazı bilim insanlarına göre bir...

Popüler bilim, bilim etkinliğinin çok önemli bir parçasıdır. Bilim etkinliğini sadece bilimsel araştırmalarla ve biliminsanlarının kendi aralarında yaptıkları bilimsel tartışmalarla sınırlarsak, bilimi toplumdan koparmış...

Lisenko’nun vernalizasyon, bitkilerin fazik gelişimi, aşılayarak melezleme, tür içi çaprazlama gibi bitki yetiştiriciliğine ilişkin görüşleri, bilimsel geçerliliği tartışılabilir kuramsal katkılar arasında yer alır. Bitki fizyolojisi ile ilgili görüşleri ile bütünlük içinde ele alınması daha uygun olabilecek olan gen bilim alanındaki görüşleri ise karşılığını son yıllarda gen üstü (epigenetik) kalıtım alanındaki çalışmalarda bulmaktadır. “Tüketilen besinler, yaşam […]

Eğitim ışığını ülkenin dört bir yanına ulaştırdılar 1940 yılından itibaren Anadolu’nun en ücra yerlerinde kurulmaya başlanan Köy Enstitüleri, kısa süren tarihi boyunca yoksul köylerden yüzlerce...

Bilimin gelişiminde bilginin, bilimsel düşünme pratiğinin ve aydınlanmanın rolü başattır. Peki bilimsel düşünme ne demektir? Bilimsel bilgi nasıl elde edilir ve bilimsel bilgiyi diğer...

Günümüzde bilimsel metodun meyvelerinin artık önemli bir kısmının toplandığını ve bundan böyle arda kalan soruların da fevkalade büyük bir güçlük, sıra dışı bir çetinlik arz ettiğini teslim etmeliyiz. İşte bu perspektiften bakıldığında, hem bilimsel hem de teknolojik ilerlemenin nereye kadar uzanabileceği sorusuyla karşı karşıya kalmaktayız. Bilimin 19. ve 20. yüzyıllardaki tez yükselişi, tarih boyunca eşi […]

Bilimle felsefe birbirinden çok şey bekleyen iki kardeş alan oluştururlar. Bilim dediğimizde aklımıza kesinlikler gelir. Oysa felsefi düşünce görüşlerden oluşur ve felsefede kesin bilgi aramak boşunadır. Bu durumda felsefenin bilimden ve bilimin felsefeden birçok yönde yararlanabileceğini söylemek yanlış olmaz. Kesinlikleri belirleyen yanımız biraz da düş gören yanımızın ürünüdür. İnsan olumsallıklar çerçevesinde düş gören bir varlıktır […]

Doğa filozofları yıllarca zamanı ölçmeyi denediler, bu denemeleri ellerine önemli bir araç verdi: Saatler. Gelin bu ay sürekli bölümümüzün içinde bir diziye başlayalım ve insanlığın tarih boyunca kullandığı saatlerde bir yolculuğa çıkalım. Bu sayımızda Antik Mısır’dan ortaçağlara kadar gideceğiz. Bir sonraki sayımızda Galileo’dan başlayıp sarkaçlı ve mekanik saatler üzerinden yolculuğumuza devam edeceğiz. “Öyle bir geçer […]

İslam ve Osmanlı hâkim sınıflarının ve bu aristokrat sınıfın sözcülüğünü yapan İslam ideologlarının bilimsel etkinliğe nasıl yaklaştıklarına, bilim ve düşün insanlarına neler çektirdiklerine örnekler…...