Klon koyunumuz ‘Oyalı’ doğdu
1996’da İngiltere Roslin Enstitüsü’nden Dr. Wilmut ve arkadaşları ilk klon koyunu dünyaya getirmişti. Dolly olarak isimlendirilen koyun, yetişkin bir canlının aynı genetik yapısına sahip ilk klon canlıydı. Dolly kopyalama çalışmalarında resmen bir milat oldu, çünkü o yıldan bu yıla çok büyük bir ivme kazanan çalışmaların şu an tam olarak hangi noktada olduğu bilinmiyor. Türkiye’de de sürdürülen benzer çalışmalar ilk meyvesini...
Kıyı kenarındaki yaşam biçimi
Dünya’da geçirdikleri ilk 2 milyon yılın büyük bölümünde, insanlar avcı-toplayıcılar olarak savanaları dolaşıyorlardı. Güney Afrika-Kalahari’de olduğu gibi, grup olarak avlanma sayesinde, kökler, meyveler ve yapraklarla beslenen hayvanların besin açısından büyük değerini keşfettiler. 130-190 bin yıl öncesinin büyük buzul çağı savanaların alanını daraltmaya başlayınca, içlerinden birinin aklına kabuklu deniz hayvanları ve sahilden başka deniz ürünleri yemek geldi. Kıyı yerleşimleri muhtemelen...
İnternet grubumuzda “bayram” tartışması
Bayram konusunu dergide ele alalım Hepsi de laik, çoğu solcu, epeycesi de sosyalist olan ve yine çoğu İslam dinine ve Hanefi mezhebinin (Sünni) tahakkümüne muhalif olup tüm dinlere ve inançlara eşit uzaklıkta olunması gerektiğini düşünen arkadaşlarım, cep telefonu ve internet üzerinden yoğun bir kurban bayramı kutlaması telaşı içindeler. Bunu iletişimsizlik çağında elimizde kalan birkaç nedenden biri olarak görenlerin çok olduğunu biliyorum...
Bilim ve Gelecek Kitaplığı, Cemal ve Ahmet öğretmenler
Bilim ve Gelecek Kitaplığı, üç önemli kitap ile yayın hayatına başladı. Cemal Yıldırım’ın “Bilimin Öncüleri” ve “Evrim Kuramı ve Bağnazlık” adlı kitapları ile Ahmet Doğan’ın “Matematik ‘Yaramaz’dır” adlı kitabı. Cemal ve Ahmet öğretmenler, bilimi ve bilimsel yöntemi öğretmeye, gençlere bilimsel refleks kazandırmaya devam ediyorlar. En değerli ve en istenir hediyenin kitap olacağı günleri yeniden yaratmak kararlılığıyla… Bilim ve Gelecek...
Modern bilime yönelik eleştiriler bağlamında din-bilim ilişkisi
Modern bilim paradigmasının kimi öğeleri elbette eleştiriye açıktır. Ne var ki, postmodern bilim anlayışını savunanlar, öyle görünüyor ki, neoliberal dünyanın sloganı olan “her şey gider” anlayışına odaklı görünmekteler. Bu durumda, metafizik olanı bilimin dışında bırakmaya olanak kalmayacağı gibi, metafizik veya dinsel olan açıklamaların bilimsel açıklamalarla eş değerde toplumun kabulüne sunulmak isteneceği ortadadır. Din-bilim ilişkisi açısından, modern çağın aşıldığı söylenirken,...
Bilimsel kuşkunun ve eleştirinin değeri, postmodernist dinsel inancın değersizliği üstüne
Dinsel düşünüşle bilimsel düşünüş hiçbir noktada çakışmaz, hiçbir biçimde uzlaştırılamaz. Bilim “maddeyi”, maddesel varlıkları olan canlıları konu alır. Din daha çok maddesel varlıklarının bulunmadığı ileri sürülen ruh, tanrı gibi “kavramları”. Bilim olayları “nedenlerle” açıklar, din cansız doğa olaylarını bile “niçinlerle”! Bu bakımdan bilim “nedensellikçi”, din “ereksellikçidir”. Bilimci faylara, dinci günahlara bakar. Dinci her olayı tanrının ödüllendirme ya da cezalandırma...
Prof. Dr. Yaman Örs ile söyleşi ‘İnancını, biliminden uzak tut!’
Bir bilim insanı, akademisyen, araştırmacı, aydın, genelde de az çok düşünen bir insan için tek bir yol vardır: bilimin yanında olmak. “İsteyen istediğini tercih etsin” düşüncesi, insana ve topluma saygı ile bağdaşmaz. “Demokrasinin gereği olarak, din, bilim, büyü vb.nin eşit düzeyde yaşama hakkı olduğu, hatta okullarda hepsinin eşit düzeyde okutulması gerektiği” biçimindeki düşünce, bir “düşünce” değil bir “safsata” ve...
Erdal İnönü’nün akademisyenliği ve fizik çalışmaları
Erdal İnönü her zaman, her yerde soyadı ve unvanlarıyla değil, sadece Erdal Bey olarak anıldı. En yüksek idareciden öğrencilere, bölümdeki görevlilere kadar herkesten aynı saygıyı gören ve “Bey” hitabını her yönüyle hak eden olgun bir insandı. Üniversite dışında olup Erdal Bey’in bilimsel yönünü bilmeyenleri, onun dünyaca tanınan çok önemli bir bilim adamı olduğuna inandırmak bazan zor oluyor. “Hadi canım,...
Erdal İnönü’nün bilim tarihi çalışmaları
Hazırladığı temel bilimlerle ilgili bibliyografyalarıyla ülkemizde bibliyografya olmadan bilimsel çalışma olamayacağı bilincine çok önemli katkılarda bulunmuştur. Bilim tarihiyle ilgili analizlerinden hareket ederek uygarlık tarihinde asıl belirleyici gücün bilimin gücü olduğu fikrini savunmuş ve bu fikrin yaygınlaşmasına çalışmıştır. Prof. Dr. Erdal İnönü, bir teorik fizikçi olarak kendi uzmanlık alanında 1952-1976 yılları arasında bilimsel yayınlar yaptı. Ancak gerek fizik tarihi, gerekse genel...
Erdal İnönü ile söyleşi: Türkiye nasıl bilim üretir?
*Dergimizin Mayıs 2004 tarihli 3. sayısı için, Wigner Madalyası’nı kazandığı yeni açıklanmış bulunan Sayın Erdal İnönü ile bir söyleşi yapmıştık (“50 yıl sonra gelen ödül”, Erdal İnönü ile, Söyleşi: Ruken Kızıler - Ender Helvacıoğlu, Mayıs 2004, S:3, s.9-12). Bu söyleşiden, Sayın Erdal İnönü’nün Türkiye’nin bilim üretimiyle ilgili görüşlerini içeren bölümleri özetleyerek, sunuyoruz. Türkiye’de bugünkü duruma baktığımızda, teorik çalışmaların veya çalışmaların...
