İki önemli dosya
Hasan Aydın’ın “Aydınlanma bağlamında türban tartışmaları” ve Mehmet Taki Yılmaz’ın “Profesörlere dersler” adlı makaleleri de bu dosya kapsamında değerlendirilebilir. Bu sayının diğer ağırlıklı dosyası, Doç. Dr. Suavi Aydın’ın milliyetçilik ve etnisite kavramlarını tarihsel boyutuyla ele aldığı geniş makalesi. Sayın Aydın’ın makalesi, aslında ırk, etnisite ve ulus kavramlarını bütün boyutlarıyla inceleyeceğimiz geniş bir dosyanın parçasıydı. Özellikle […]
Tarihin dönemlere ayrılması üzerine
Bu dönem ve Çayönü’ne dair okuduğumuz gazete, dergi ve kitaplarda sık sık neolitik ve neolitik dönem gibi kavramlarla karşılaşmaktayız. Tarihi konuları içeren yazı ve kitapları okurken de, tarihin paleolitik dönem, mezolotik dönem, neolitik dönem veya taş devri, tunç devri gibi belli dönemlere ayrıldığını görmekteyiz. Peki, tarihi kimler, neden ve neye dayanarak dönemlere/devirlere/çağlara ayırıyor böyle? Tarihin […]
Ortaçağ’dan nasıl çıkıldı? Bilimsel Devrim’in öyküsü
Sunuş: Okuyacağınız metin, Eric J. Lerner’in The Big Bang Never Happened (Times Books, Random House, Inc, NY, 1991) adlı kitabının bir bölümünün çevirisidir. Platon-Augustine dünya görüşü tarihçesiz bir dünya görüşüdür. Evreni Tanrı yarattı; bu evren “mahşer gününe” dek varolacak. Yine Tanrı bu evrendeki insanları, iyi-kötü; yöneten-yönetilen, vb. çeşitlemeleriyle yarattı. Neden? Nedeni yok; Platon-Augustine dünya görüşünde […]
Profesörlere Dersler (Profesör Kimdir? Üniversite Nedir?)
“Hemen inanıvermek zihinsel bir hastalıktır.” Hüseyin Batuhan Türban ile ilgili başlayan özgürlük, demokrasi, kuran, ayet, çene altı-çene üstü, yasakçılar, özgürlükçüler, üçüncü yolcular, laiklik, anayasa, hukuk, hukukçu, rektörler, üniversite vs. tartışmaları bir gerçeğin ortaya çıkmasını sağladı. Bu tartışmalar, Türk üniversitelerindeki bir takım profesörlerin (diğer akademik çalışanlar da buna dâhildirler) bilimselliklerini, olayları algılayış, değerlendiriş ve çözümleyiş tarzlarını […]
Özgürlük ve devrim yasaları hakkında
Bilgi dediğimiz herhangi bir şey yapabilme yeteneği veyahut doğada bir varlığın bir yöne doğru hareketini sağlayan faktörün, varlıklara dışarıdan harici bir güç tarafından verildiği ve bu harici gücün ebedi ömürlü ve her şeyi bilen ve her şeyin sahibi olduğuna inanılan doğa-üstü bir güç olduğu inancı insanlıkta yaygındı. Bu doğa-üstü güç sistemi “Allah veya Tanrı” olarak […]
Dünyanın sesini dinleyen adam: John Bullitt Her objenin bize iletmek istediği bir şey var!
John Bullitt, Amerikalı bir jeofizikçi. Mesleki geçmişinde Kaliforniya Berkeley Üniversitesi ve Boston Massachusetts of Technology var. Bullitt, gezegenimizin en derin katmanlarından gelen müziği dinleyebilmek için bir yöntem geliştirdi. Bir orkestranın seslendirdiği yapıt kadar gerçek olsa da, bizim algılamadığımız sesleri keşfetti. İtalyan La Stampa gazetesi bilim eki, John Bullitt’le bu gizemli müzik ve Bullitt’in keşfine dair […]
Anadolu’da yönetici sınıfın ortaya çıkışı (MÖ 11500-3400)
Yerleşik düzene geçiş sosyopolitik ve ekonomik yapıdaki bazı temel değişmeler sonucu gerçekleşmiş olup bu temel değişimlerden biri de toplumda yönetim fonksiyonunun belirmesidir. Toplumda var olan yönetim işlevinin ve yönetici sınıfın ilk fiziksel yansıması yerleşmelerde var olan tapınak benzeri kült yapılarının varlığına bağlamaktadır. İktidarların dinsel nitelikte olduğu ilk hiyerarşik toplumlarda tapınak yapıları aynı zamanda ilk yönetici […]
Afrika’dan çıktık yola…
Bu sayının kapak dosyasını düşünürken, önce, günlük medyaya da yansıyan Anadolu insanının genetik haritası konusunu ele almaya karar vermiştik. Bildiğiniz gibi, bugün Türkiye’de yaşayan insanların genetik olarak İranlılar ve Yunanlılar’la daha yakın oldukları, Orta Asya halklarıyla genetik akrabalığının yüzde 15 düzeyinde olduğunu belirten bazı araştırmalar yayımlanmıştı. Konu hemen siyasallaştırıldı ve tartışma koptu. Bize kalırsa, politik saptamalar yaparken ne etnik...
Türbanlı Galileo demokrasisi
İtalya’dan ilginç bir haber: Papa, Galileo’nun üniversitesinde konuşma yapmaya çalışıyor. Bilim insanları ve öğrenciler karşı çıkıyor. Bunun üzerine bütün İtalyan siyasetçileri ve medya, “mazlum” Papa’dan özür dileme kuyruğuna giriyorlar. Bu habere neden vurgu yaptık? Ülkemizdeki “Türban Davası”nı anımsattı da ondan. “Özgürlüğü yok etme özgürlüğü”, emperyalizmin günümüzde tüm dünyada sahneye koyduğu bir oyun. “Oyuna” gelmeyelim… Elinizdeki sayıda ilginç bir haber-yorum yazısı...
İnsanın tarihini anlamanın yeni ve kesin yolu: Genlerimize bakmak
Hücrelerimizde genler bulunur. Genler, tırnaklarımızdan piyano çalma yeteneğimize kadar kim olduğumuzu belirleyen şerit benzeri bir hayat kodundan, DNA’dan oluşur. Genleri inceleyerek, atalarımızın izledikleri coğrafik yolun başlangıcının Afrika’ya, türlerimizin şafağına kadar uzandığını görebiliriz. Sonra iki kişiyi ele alıp genlerini karşılaştırdığımızda, onların daha yakın zamanlı muhtemelen Afrika’nın dışında yaşamış bir ortak ataya sahip olduğunu görebiliriz. Dahası, artık bu ataların nerede yaşadıkları...
