Son Sayıdan - 252. Sayı
Matematikçilerin prensi Gauss
Eric Temple Bell
Çeviren: İsmail İşmen
Okuyacağınız makale Eric Temple Bell’in iki ciltlik “Büyük Matematikçiler” adlı eserinin bir bölümüdür. 1937 yılında yayımlanan bu eser, Türkçeye 1945...
Değirmen
Çin’in varlığı ne anlama geliyor?
Ender Helvacıoğlu
Günümüzden uygarlık sürecinin geçmişine baktığımızda görüyoruz ki, uygarlık bir bütündür; daha doğrusu bütünleşme eğilimindedir. Tarihteki çeşitli uygarlık merkezleri arasındaki karşılıklı etkileşimleri biliyoruz ama...
Listebilim
İnsanlığın korkulu rüyası olmuş 24 salgın
Salgın hastalıklar tarih boyunca insanlığın en büyük korkularından biri olmuştur. Yalnızca kadim bir korku olmakla da kalmayıp geleceğe ilişkin felaket senaryolarında önde gelen distopya...
Bilim Öyküleri
Ütopik sosyalizmden bilimsel sosyalizme…
“Ütopik Sosyalizm ve Bilimsel Sosyalizm” adlı eser, Friedrich Engels’in, sosyalist olduğunu söyleyen bir Alman akademisyen olan Eugen Dühring’i kum torbası olarak kullanıp sosyalist felsefe...
Kadın Gezginler
Bisikletle dünyanın çevresini dolaştı: “Annie Londonderry”
1800’lerin sonunda dünyanın çevresini bisikletle dolaşmaya gireşecek kadar yürekli; kendini, kurgusal bir kimlik ve yaşamadığı maceralarla sunacak, giderlerini bisikletine reklam alarak, ufak tefek şeyler...
Arşivden
Süreklilik ve kopuş bağlamında İslam inancı
İslam öncesi Arap toplumu ile İslam toplumu arasında ciddi bir ayrılık ve kopuş söz konusu olmuş mudur? Ya da örneğin İslam toplumu hangi konularda...
Bilimin Öncüleri
Bilimin Öncüleri: Archimedes (Arşimet) (MÖ 287-212)
Seçkin bilim insanları çoğunluk kimi çarpıcı imajlarla hafızalarda yer etmiştir: Engizisyon önünde sorgulanan Galileo; dalından kopan elmanın yere düşmesiyle, ayın dünya çevresindeki devinimini birleştiren...
Sorularla Bilim
Big Bang’dan önce ne vardı?
Genel Görelilik Kuramı çerçevesinde geliştirilmiş olan Evren modellerinde, zamanda anına yaklaştıkça, yoğunluk, sıcaklık, basınç gibi fiziksel büyüklüklerin sonsuz değerlere ulaşarak bir matematiksel tekillik oluşmasının...
Bilim Gündemi
Marksizmin kaynakları
Ender Helvacıoğlu
Marksizmin kaynakları meselesi tartışıldığında genellikle Lenin’in “Marksizmin Üç Kaynağı ve Üç Öğesi” adlı makalesine atıf yapılır. Mart 1913 tarihli bu makalede Lenin, “Onun...
‘Toplumsal birikim’ diyalektiği
Ender Helvacıoğlu
Geçtiğimiz haftanın köşe yazısının devamı niteliği taşıdığından, eskiden yazdığım bir yazıyı biraz güncelleyip düzelterek tekrar sunuyorum.
SINIFLAR-ÜSTÜ SINIFSALLIK İLKESİ
Eğer uygarlık dönemini ele alıyorsak,...
Santorini yine ateşlendi
Haluk Eyidoğan
Afrika Levhası, Ege Levhası’nın altına yılda yaklaşık 1 cm hızla dalmasıyla oluşan gerilmelerin yarattığı faylanmalar Ege’de yüksek deprem etkinliği oluşturmaktadır. Yunanistan ve Türkiye...
İktidar perspektifi ve mekân sahipliği
Ender Helvacıoğlu
Bütün başarılı politik devrimler ve dönüşümler -bir muhalefet gücü gösterilerek değil- bir iktidar gücü gösterilerek başarıya ulaşabilmişlerdir. Elbette bu iktidar söyleminin lafta kalmaması,...
Bilim ve Gelecek Şubat sayısı çıktı!
KAPAK DOSYASI
BİLİŞİM / İzlem Gözükeleş
Siber özgürlükçülük mitleri
GENİŞ AÇI / Prof. Dr. Sedat Ölçer
Yapay zekânın köklerine doğru Ramon Llull’dan Gottfried Wilhelm Leibniz’e
Ender Helvacıoğlu
Türk-Kürt sorunu
Mehmet Sakınç
Ernst...
Pre-modern kapitalizm, hortlaklar ve ‘musk’aralar dönemi
Ender Helvacıoğlu
Yaşadığımız dönemi “ortaçağa dönüş” veya “yeni ortaçağ” değil, “dizginsiz kapitalizm çağı” olarak nitelemek daha doğru. Böylece modernitenin kapitalizme özgü bir nitelik olmadığını, insanlığın...