Deprem seferberliği söylemleri
Son günlerde gözlemlediğimiz “deprem seferberliği” söylemlerinden “bireysel seferberlik”, genellikle afet sonrası koşullarını hedefleyen, geçici ve dağınık bir girişimi tanımlar. “Otoriter seferberlik” ise tek yönlü, yapılandırılmamış, ilkeleri belirsiz ve dayatmalar niteliğinde bir etkinlikler demeti oluşturur. Sürdürülebilir toplumsal dayanışmayı sağlayan ve etkileşimli bir seferberliğin kurgulanması ancak “katılımlı seferberlik” yaklaşımın benimsenmesi ile gerçeklik kazanacaktır. İstanbul’da Eylül sonlarında yaşanan […]
1755 Lizbon depremi ve Leibnitz-Voltaire-Rousseau tartışması
Russell R. Dynes Çeviri: Gülseli Kırgıl 1755 Lizbon depremi, ilk modern deprem örneğidir. Avrupa’nın tanınmış bir kentinde meydana gelen bu büyük deprem, geleneksel görüşlerin eleştirisini hızlandırdı. Leibnitz ve Pope’un felsefeleri, doğayı yaratan bilge tanrının varlığı üzerine kuruluydu. Bu nedenle herhangi bir kusurda tanrı, planının tümü anlaşılarak yargılanmalıydı. Voltaire ise, depreme ilişkin geleneksel iyimser görüşü eleştiren […]
Son Marmara depremine (M:5.7) ilişkin bir değerlendirme
Haluk Eyidoğan Prof. Dr., İstanbul Teknik Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü E. Öğretim Üyesi Volkan Sevilgen M.S.c., Sismolog, Temblor, Inc., USA 5.7 büyüklüğündeki orta kuvvette bir deprem uzak noktalardaki bazı binalarda beklenmeyen düzeyde hasar yaptı. Bazı kamu yapıları ve okullar kullanım dışı kaldı. Bu durum, İstanbul’u gelecekteki deprem felaketlerine karşı çağdaş afet risklerini azaltma strateji ve […]
Tarihçesi, psikolojisi, sosyolojisi, felsefesi, ideolojisi ve teknolojisi ile Savaş
Yaşam bir savaş değildir. Savaş bir doğa yasası, hiç değildir. Savaş insanlığın kültürel evriminin belli bir noktasında ortaya çıkmıştır, belli koşulların ürünüdür. Söz konusu...
Gelecek Marmara depremini büyük kıyamete dönüştürmemek mümkün mü?
24-26 Eylül tarihlerinde meydana gelen depremler İstanbul’u sarstı ve depremi hatırlattı. Peki, 17 Ağustos ve 12 Kasım 1999 depremlerinin üzerinden 20 yıl geçtikten sonra, Marmara Denizi içinde meydana gelebilecek depremlerle ilgili bilimsel, yönetimsel, hukuki vb. hazırlıklar konusunda neler yapıldı? Büyük İstanbul depremine hazır mıyız? 29 Ekim 2016 tarihinde İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü […]
Bir sanat(1) olarak felsefe ve olmayana ergi safsatası
Hakikatin kendisini logos (kelam) üzerinden inşa eden kadim felsefe, aynı nedenle logosun sınırlarını çizen mantık alanına, merkezi bir önem atfetmiştir. Bu noktayı kavramak son derece önemlidir. Biz de ilk felsefenin yolundan gidelim ve retoriğin, argüman kurallarının ve safsatalar üzerine yapılan araştırmaların felsefenin asli etkinliklerinden birisi olduğunu vurgulamaya çalışalım. Antik felsefe döneminde yaygın olan inanca göre […]
Bir safsata avcısıyla söyleşi Akıl var mantık var…
Tevfik Uyar’la söyleşi “Safsataları sadece tanımlar ve örneklerle ele almak yerine, bu safsataların bağlantılı olduğu zihinsel kısayol ve yerleşik önyargılarımızla ilişkisini kuran, öğrenmek isteyene bu safsataları nasıl savabilecekleri yönünde taktikler veren derli toplu bir kitaba ihtiyaç olduğunu düşündüm ve kolları bu yüzden sıvadım.” 1985 doğumlu Tevfik Uyar lisans eğitimlerini İTÜ Uçak Mühendisliği ve Anadolu Üniversitesi […]
Safsatalar ve insan psikolojisi
Bilinçli olanları fark etmek, yorumlamak daha kolaydır ancak bilinçdışı olanlar çoğu kez daha çok acı verir. Zaten bilinçte tutmak çok zor, yoğun ve acı verici olduğu için bilinçdışında bastırılmış halde değiller midir? Bazı safsatalar belki de bilinçdışımızdan bize atılmış iplerdir ve ipin ucu kaçmadan onları tutmak gerekir. Tevfik Uyar’ın Safsatalar kitabını okuduktan sonra, insanın çektiği […]
2018 Nobel Ödülleri Kimyada bir (d)evrim
Yaşamın çeşitliliği evrimin gücünü ortaya koyuyor. 2018 Nobel Kimya Ödülü, Frances H. Arnold, George P. Smith ve Sir Gregory P. Winter’a, evrimi kontrol altına alma yöntemleri ve bunu insanlık için en yararlı olabilecek şekilde kullandıkları için verildi. Yönlendirilmiş evrim ile geliştirilen enzimler, biyoyakıtlar ve ilaçların da dahil olduğu pek çok şeyin üretiminde kullanılıyor. Faj gösterim […]
2018 Nobel Ödülleri Fizik: Işıktan yapılma aletler
Bu yılki Nobel Fizik Ödülü, lazer fiziğinde devrim yaratan buluşları nedeniyle üç biliminsanı arasında paylaştırıldı. Ödülün bir yarısı, optik cımbızın icadı ve biyolojik sistemlere uygulanmasından ötürü Arthur Ashkin’e giderken, diğer yarısı ise yüksek yoğunluklu ultra-kısa lazer atımlarının üretilmesi için keşfettikleri yöntemden dolayı Gérard Mourou ile Donna Strickland’a verildi. Son derece küçük nesneler ve inanılmaz hızlı […]
