Büyükanne etkisi: Kadınların vazgeçilmezliğine evrimsel bir kanıt
Büyükannelerimizi sevmek için çok fazla sebebimiz var ama artık bu sevgiyi bilimsel açıdan meşru kılan güçlü gerekçelere de sahibiz. Birkaç kelimeyle özetlemek gerekirse hayatımızı...
İnsanlık tarihi perspektifinden Neolitik devrim, şeflik ve devletin kuruluşunu yeniden değerlendirmek
Neolitik topluluklar, insanlığın kültürel evriminde asalak, avcı ve toplayıcı, kabaca eşitlikçi toplumsal yapılı ilkel topluluk dönemleri ile sınıflı, devletli, dinsel ideolojili uygar toplum biçimleri arasında “geçiş dönemi” topluluklarıdır. Neolitik bu yolda geçmişin “araç devrimi” ve “ateş devrimi” ile geleceğin biyoteknoloji ve bilişim devrimleriyle karşılaştırılabilecek önemde etkiler yaratmıştır. GİRİŞ: “NEOLİTİK” KAVRAMINA NASIL VARILDI? Terimbilgisi sorunları “Neolitik […]
Aydınlanmacılar nasıl bir toplumsal-siyasal düzen istiyorlardı?
Aydınlanma hareketinin önde gelen düşünürlerinin özlemini çektikleri toplumsal-siyasal düzen konusunda çok sağlıklı olmayan ve tarihsel bilgilere dayanmayan fikirlerin yaygın olduğu bir gerçek. Peki aydınlanmacılar...
Alâeddin Şenel’in kaleminden: “Tarih nedir ne değildir?”
Tarih biliminin ne olduğuna ilişkin uzun yıllardır süregelen bir tartışma olduğu bilinen bir gerçek. Bir yönüyle ideolojik bir araç olarak da kullanıldığı için tarih...
Geçmişte iklim değiştiğinde ne oldu?
Tarihten ders almanın bir kez daha insanlığa yararı dokunabilir. İklim değiştiğinde, ürünler tükendiğinde ve kıtlık tehlikesi baş gösterdiğinde, kadim Asya halkları bu durumdan etkilendiler....
Karl Marx’ın kehaneti
Karl Marx, Neue Rheinische Zeitung’da yayımlanan 1850 tarihli bir makalesinde dönemin tanınmış Alman misyoneri Gützlaff ile dalga geçer. Gützlaff’ın bitmeyen kâbusu
Gützlaff, 20 yıl Çin’de misyonerlik...
Öğretmenlerin önyargıları cinsiyet ayrımını derinleştiriyor
Bu bir gerçek: Kadınlar bilgisayar bilimleri, mühendislik ve matematik alanlarında oldukça az temsil ediliyor. Fakat kadınları diğer alanlara yönelten nedenler muğlak. Yüksek öğretim kurumları,...
Robinson Crusoe kimdir?
Değerli antropoloğumuz Sibel Özbudun “Robinson Crusoe’yu Yeniden Okumak” başlıklı makalesinde (Evrensel Kültür, Sayı: 121, Ocak 2002), Daniel Defoe’nun ünlü kahramanı Robinson Crusoe’yu herkesin “uygarlık...
Atasözlerimizde akrabalara nasıl bakılıyor?
Akrabalara ilişkin çeşitli duygu durumlarını yansıtan çok sayıda atasözü bulunur. Çoğu zaman verilmek istenen mesaj akrabalar üzerinden verilir. Tabii aynı akraba için birbirine zıt...
Sosyalistler iyi satranç oynar
Birçok sosyalist lider aynı zamanda iyi birer satranç oyuncusudur. Marx satranca da el atmış 19. yüzyılda satranç Avrupa’da fazla yaygın değildir. Aristokratlar ve entelektüeller arasında oynanan...
