"Yeni yıl bizlere neler getirecek?" Bu başlıkla şu sıralar pek çok popüler dergide ve gazetede karşılaşıyor olmalısınız fakat oldukça muhtemeldir ki bu karşılaştığınız yazılar...

2021’de öne çıkan bilimsel-teknolojik gelişmelerinden bir demet sunuyoruz. Pandeminin etkili olduğu bir yıl daha geçirdik. Dolayısıyla bu alandaki bilimsel gelişmeler ilgiyle izlendi. Fakat bunun yanı sıra bilimin birçok alanında gerçekleşen gelişmelerle 2021’in verimli bir yıl olduğu söylenebilir. Uzun ve zorlu bir yılı geride bırakıp bir yenisine kapıyı açarken, Bilim ve Gelecek ekibinden Cem Oran ile […]

Kuran bilgiyi, ya seçkinci anlayışla tanrısal vahiy ve ilhama ya da sıradancı anlayışla tanrısal yaratmaya indirgemekte, bu durumda da, İslam’ın bilimi teşvik ettiği ve insanı doğayı incelemeye yönlendirdiği önermesi, zorlama bir çevirtiye (te’vil), bir başka deyişle postmodern saptırmaya dönüşmektedir. Çünkü böylesi bir sav, ne Kuran’ın misyonu ne de onun dinsel antropolojisiyle örtüşmektedir. Bu, ortaçağın din […]

Lucretius’un Epikuros felsefesini derinlemesine işlendiği “Evrenin Yapısı” başlıklı eser, Epikurosçu sistemin tüm zamanlar için en önemli metni olmuştur. Lucretius’un doğa olaylarını ele almasının ana gayesi tanrıların doğaya müdahil olmayışını kanıtlamak ve olayların asıl sebeplerini ortaya koymaktır. Gökyüzünde ve yeryüzünde olan olayları, gizemli görünen oluşumları vb. ele alırken asıl amacı, insanı korkularından kurtarmaktır. Çünkü ona göre, […]

Kopenhag Üniversitesi’nin Kozmik Şafak Merkezi’ndeki gökbilimciler, milyarlarca ışıkyılı uzaklıkta daha önce görünmez olan iki gökada keşfettiler. Keşifleri, bu kadar uzak galaksilerin beşte birinin, kozmik...

Yaşamın ortaya çıkışının tam olarak belirli bir tarihte ve yerde, tam olarak belirli bir mekanizmayla gerçekleştiğini söylemek şimdilik gerçekçi olmaz. Ancak dünyanın ve hatta dünya dışı etkenlerin yaşam için önem arz eden bileşikleri, molekülleri ve yapıları ortaya çıkarabilecek potansiyele sahip olduğu ve doğadaki mekanizmaların dışında başka bir şeye ihtiyaç olmadığı kesinlikle söylenebilir. Yaşam bir durumdan […]

ODTÜ ve Hacettepe Üniversitesi'nden araştırmacıların, Anadolu'da Yontma Taş Devri'nden günümüze ulaşan koyun kemiklerinin incelemesiyle yaptıkları bir çalışma, geçtiğimiz ay dünyanın en saygın biyoloji dergilerinden...

Doktor Hikmet Kıvılcımlı Marx-Engels’ten yaklaşık yüz yıl sonra, antik toplumlara ilişkin bilgi birikiminin 20. yüzyılda antropoloji ve arkeoloji bilimlerinin sıçramalı biçimde gelişmesi sonucu artmasıyla, Anadolulu bir sosyalist kuramcı olarak, kapitalizm öncesi toplumların gelişim yasalarını incelemeye koyuldu. Bu çabası salt bir tarih merakından kaynaklanmıyordu; Türkiye toplumunu anlamak ve geleceğine ilişkin gerçekçi politikalar üretebilmek için bu konulara […]

Orary köyünde John’u hâlâ inançla bekleyen Tannalıları ve Golé Çétu’da Xızır’ın gözü yaşlı, bağrı yaslı hizmetkârlarını aynı duygusal, deneyimsel duraklarda buluşturan durum, pek çoklarının tarif ettiği gibi dramatik bir çözülüşü ya da eski, batıl inançların somut gerçekler karşısında çaresiz, komik kalışı değil, tersine travmatik olaylarla dahi olsa -insanlığın bu en eski yaşama ve düşünme halinin- […]

Doğal seçilim denince aklımıza ilk gelen Darwin ve onun evrim kuramı olur. Fakat doğal seçilim fikrini ilk olarak kim ifade etmiştir? Doğal seçilim ile biyolojik evrim arasındaki nedensellik bağını ilk kuran kimdir? Bu bağlamda Darwin’in katkısı tam olarak ne olmuştur?    Doğal seçilim fikrinin izini çok eski kaynaklarda, örneğin Antik Yunan Çağı’nda Empedokles (MÖ 494-434) […]