Antik Dönem’de mevduat bankacılığı
Mevduat bankacılığı, MÖ 4. yüzyılın başlarında, o güne kadar öz sermayeleriyle çalışan bankerlerin, mevduat almalarıyla başlamıştır. Bu faaliyetlerin, çağdaş bankacılıkta olduğu gibi, faiz ödenerek alınan mevduatların, daha yüksek faizli krediler olarak üçüncü kişilere verilmesi halini alması, ancak MÖ 1. binyılın ortalarında gerçekleşmiştir. Ekonomide koşulların böyle bir faaliyete elvermesini sağlayan ise, bir ödeme aracı olarak sikkenin […]
Hititli büyücüler ve büyü törenleri
Savaşa çıkmadan önce, bir salgının başlaması halinde, doğum sırasında, gelişen veya gelişecek olan pek çok kötü olgu için düzenlenecek törenlerle, yüce güçlerin desteğini almaları gerekmişti. Benzer görüngüler dışında, insanlara bulaştığına inanılan kirliliklerden, kötülüklerden de kurtulma ihtiyaçları bulunduğundan, büyü anlayışı giderek kurumsallaştı. Ardından tapınaklarda “Yaşlı Kadın” veya “Akıllı Kadın” denen Sal Şugı’larla, erkek kâhinlerin, falcıların, özel […]
Olağandışı habitatlar ve yaşam – 2 Kutuplardan volkanlara… Dağ zirvelerinden okyanus diplerine…
David A. Warton Çevirenler: Burçin Duan, Barış Satılmış, Kibar Kaya Sunuş Okuyacağınız dosyanın ilk bölümünü geçtiğimiz sayı yayınlamıştık. Bu bölümde olağandışı habitatlardan örnekler veriliyor ve oralardaki yaşam koşulları inceleniyor. Metin, David A. Warton’un Life at the Limits: Organisms in Extreme Environments (Sınırlardaki Yaşam: Olağandışı Koşullardaki Organizmalar) adlı kitabının (Cambridge University Pres, 2002) ilk iki bölümünden […]
Jean-Paul Sartre haklı mıdır, varoluş öz’den önce mi gelir?
Sartre bilgiye ulaşmanın özne ve nesne açısından olanaklarını ortaya koymadan, öznenin bilgiye hangi koşullarda ulaştığını belirlemeden, nesnenin özneye kendini nasıl açtığını açıklamadan, öznenin nesneyi nasıl ele geçirdiğini göstermeden bir bilgi kuramı geliştirir ya da daha doğrusu bir bilgi kuramı geliştirmiş gibi yapar. Yalnızca bir yıkımdan, bir olumsuzlamadan ya da bir hiçleştirmeden sözederek bir bilgi kuramı […]
Türkiye’de liberalizmin doğuşu
Türkiye’de liberalizmin, 19. yüzyılda bir muhalefet ideolojisi olarak doğduğu yönünde bir kanaat var. Oysaki bazı olgular Osmanlı liberalizminin tam aksine iktidar politikası olarak ortaya çıktığını gösteriyor. Tanzimat’ın liberal iktisat politikası sıkça vurgulanır. Örneğin Paris Barış Konferansının 25 Mart 1856 tarihli oturumunda kapitülasyonların gündeme gelmesi üzerine söz alan Cavour en liberal ticaret rejiminin Osmanlı İmparatorluğu’nda olduğunu, […]
Gericiliğe karşı kurulan barikat:Evrim
İzmir Öğrenci Kolektifleri Evrim Atölyesi Evrim teorisi karşıtları herhangi bir bilimsel temele sahip olmasalar da çok geniş bir halk kitlesini etkileri altına alabilmekte ve bu yolla toplumsal gericiliği örgütleme alanı yakalayabilmektedir. Tıpkı ülkemizde bilimin “b” sinden anlamayan ancak “Bilim Araştırma Vakfı” gibi bir adla vakıf kurmuş olan bir isim vardır ki –Adnan Oktar, nam-ı diyar […]
Hücre bölünmesinde görev alan genler ortaya çıkarıldı
Hazırlayan: Bahtiyar Yılmaz İlgilendiğiniz insan geninin adını yazın ve bu genin aktivasyonunda ve deaktivasyonunda hücresel düzeyde ne olduğuyla ilgili videoyu görün. Avrupa Moleküler Biyoloji Laboratuvarları (EMBL) ve Mitocheck Konsorsiyumu’nda yer alan bilim insanları, ortaklaşa yürüttükleri çalışmayı ücretsiz bir şekilde, herkesin kolayca ulaşabileceği bir web sayfası ile tüm dünyaya duyurdular. Beraber yürütülen bu çalışmada, insan hücrelerinde […]
Biyohidrojen: Yeşil enerji
Dünya nüfusundaki artış ve teknolojinin hızlı gelişmesi, enerjiye olan gereksinimi her geçen gün arttırmakta; şu an sahip olduğumuz enerji kaynaklarının bir gün tükeneceği gerçeği ile yüzleşmemize de neden olmaktadır. İleriki yıllardaki en büyük sorun, hızla büyüyen enerji ihtiyacının nasıl ve hangi yollarla karşılanacağıdır. Birincil enerji kaynağı olan fosil yakıtlar giderek tükenmekte ve milyonlarca yılda oluşan […]
Elektronik atık problemi geliyorum diyor
23 Mart tarihli Environmental Science and Technology dergisinde yayımlanan bir araştırmanın bulguları, önümüzdeki on yıl içerisinde gelişmekte olan ülkelerin gelişmiş ülkelerden daha fazla bilgisayar atığı üretir duruma geleceğini ve bunun halihazırdaki çevre kirliliğini inanılmaz ölçüde artıracağını öngörmekte. Günümüzde gelişmiş sanayi ülkelerindeki artan elektronik cihaz tüketimi çılgınlığı (“kullan-at” kültürü) beraberinde büyük bir elektronik atık problemini yaratmıştır […]
Nadirlerin nadiri: Nesli tükenmekte olan türlerin listesi
Hazırlayan: Murat Kırtay Vahşi Yaşamı Koruma Derneği ( The Wildlife Conservation Society ) “Nadirlerin Nadiri” adı altında yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olan türlerin listesini yayımladı. Bu liste içerisinde Küba timsahından Vietnam’daki beyaz başlı langur maymununa kadar bir grup hayvan bulunmaktadır. Bu liste kuşlar, sürüngenler, amfibiler ve memelilerden oluşan bir düzine hayvanı içeriyor. Listede […]