182. Sayı

KAPAK DOSYASI Doç. Dr. Hasan Aydın İslam felsefesindeki ‘evrimci yaratılışçı’ düşüncenin modern evrim kuramıyla bir ilgisi var mı? Ergi Deniz Özsoy El Cahız’da evrim düşüncesi var mıydı? Massimo Pigliucci...

Ortaçağ İslam felsefesindeki “evrimci yaratılışçı” düşünürlere göre, her yaratığın evrende uygun bir yeri vardır; diğer varlıklarla uyum halindedir; tıpkı bunun gibi her yaratığın organları ve yetileri de yaratılış hikmetlerine ve ihtiyaçlarına uygundur. Türlerin genel varlıklar düzeni içindeki durumu Tanrı tarafından gerçekleştirilmiş amaçlı bir uyumdur. Bu yaklaşımın çevreye uyumla ve doğal seçilimle, yani modern evrim kuramıyla […]

Kendisinden ve 1’den başka tamsayıya bölünemeyen pozitif tamsayıların asal sayı olarak tanımlandığını biliyoruz. Ayrıca, 1 sayısı asal değildir. Oysa ki 1 sayısı da “sadece kendisine ve 1’e bölünebilen sayı” tanımına uyuyor, ama matematikçiler 1’i “teknik nedenlerden” dolayı asal sayı olarak kabul etmezler. Nedir bu teknik nedenler? İlk bakışta şöyle düşünebiliriz: Bütün asal sayıların iki farklı […]

Elinizdeki sayının bir iç bütünlüğü var. Özellikle iki geniş dosyamız için bunu söyleyebiliriz. Birincisi “Evrim Kuramı İslamileştirilebilir mi?” başlığı altında topladığımız Hasan Aydın ve...

O şair Cemal Süreya. Hani hemen her ay edebiyat dergilerinden birinin kapağında az sayıda meşhur fotoğrafının birinden türetilmiş illüstrasyon üzerine yapışık en çok bilinen...

Işığın sırlarının kapısını Newton araladı, kendisinden hemen sonra gelenler görünmeyen ışık türlerini keşfettiler, kızılötesi ve morötesi… Ama halen temel bir ölçeklendirme sıkıntısı devam etmekteydi. Işık Newton’un dediği gibi ufak parçacıklardan oluşuyorsa ışıktaki ve renklerdeki bu farklılıklar nasıl açıklanmalıydı? Ayrıca insan gözünün göremediği ışıklar da neyin nesiydi?  Yolculuğumuza çok yönlülüğüyle herkesi etkileyen bir doktorla başlayacağız. İngiliz […]

Evrim fikrini öncelemese de, geniş ve esnek doğa anlayışıyla, dönemin entelektüel dünyasının katılığında bir yarılma yaratarak, Arap-İslam ortaçağının, düşünce tarihinin sayfalarına sıkışıp kalmış bilim üretimini evrensel ölçeğe taşıma potansiyelinin oluşturulmasına katkı yapmış olan El Cahız, evrim kuramıyla pek ilgisi bulunmasa da, büyük bir bilgin ve hümanist olarak saygımızı kazanmaya elbette devam edecektir. Biyolojik evrim kuramı, […]

Galileo Galilei (1564-1642) ile Roma Katolik Kilisesi’nin 17. yüzyılın ilk yıllarında karşı karşıya gelişi, Batı geleneğinde bilim ile din arasındaki çatışmanın klasik örneğidir. Bruno...

Metastaz, kanserli hücrelerin bulundukları doku dışında doğrudan ya da kan-lenf damarlarıyla başka bölgelere sıçramalarına verilen isim. Barış Pehlivan ve Barış Terkoğlu’nun birlikte kaleme aldıkları...

Kadın olmak zor bu ülkede. Çocuk olmak, yalnız olmak, hassas olmak, fazla düşünmek, fazla okumak… Hepsi kendi çerçevesinde zorluklar ve tehlikeler içeriyor. Her birinin...