Benim bedenim, benim verim
Öztakibin sonucu ortaya çıkan verinin mülkiyeti bir sorundur. Ama öztakibin kendisi de o kadar masum görünmüyor… Belki Cederström ve Spicer’ın (2017) yazdığı gibi “… en azından bir başlangıç olarak, takıntılı bir şekilde bedenimize kulak vermeyi bırakabilir, sağlık ve mutluluğumuzu saplantı haline getirmekten vazgeçebilir ve insan potansiyelinin sınırsız olduğu yanılsamasından kurtulabiliriz.” Frederick Winslow Taylor, 1856 yılında […]
Matematiksel düello
16. yüzyıl İtalya’sının matematiksel etkinliklerinden biri halkın önünde düzenlenen matematik yarışmalarıdır. Bunlar adeta günümüzün spor müsabakaları gibidir, yarışmacılar rakiplerine en son ve en zor problemleri sorar; bir hafta, 40 veya 50 günlük sürelerin sonunda en çok problemi çözen galip ilan edilirdi. İzleyiciler kimin kazanacağına dair bahse girebilir, yarışmacılarsa genellikle ortaya büyük paralar koyardı. Bu yarışmaların […]
Kitapçı Rafı
Paralel Dünyalar
Michio Kaku, ODTÜ Yayınları, 2018, 442 s.
Michio Kaku, kozmosun gizemlerine bir yolculukla okuru kara delikler ve zaman makinelerinin, çoklu boyutlu uzayın ve paralel...
Genç bilimcilere ilham verici ve kariyer yönlendirici kitap önerileri
Hazırlayan: Elisabeth Pain
Çeviri: Hakan Sert
Başarısızlık: Bilim Neden Bu Kadar Başarılı?
Yazar: Barry Stuart Firestein
(Başarısızlık, Çev. Ufuk Tonka, Alabanda Yay., 2017, 196 s.)
Bilim, başarısız deneylerin gündelik...
Endonezya’da depremsiz tsunami
Endonezya Takım Adaları Pasifik Ateş Çemberi olarak adlandırılan volkanlar ve büyük depremler kuşağının bir parçasıdır. Pasifik Ateş Çemberi dünyadaki volkanların % 75’ini, depremlerin ise % 90’ını kapsar. Bu çemberin parçaları olan Avrasya Levhası ile Hint-Avustralya Levhasının çarpıştığı tektonik kuşak Endonezya Takımadalarının güneyinde yerleşir. Krakatau volkanı bu tektonik hareketlerin bir ürünü ve dünyanın en tehlikeli volkanıdır. […]
Dünya’nın oluşumu ve Prekambriyen devir
Bu makalede günümüzden aşağı yukarı 4,5 milyar yıl öncesine giderek “Prekambriyen devir” denilen zaman dilimi içinde var oluşumuzu borçlu olduğumuz gezegenin doğum ve gelişim sürecine bakacağız. Güneş Sistemi ve dünyamız nasıl oluştu? Güneş Sistemi’nin yaklaşık 4,6 milyar yıl önce hidrojen ve helyum gazları ile az miktarda ağır elementlerin oluşturduğu moleküler bulutun içeri doğru çökmesi sonucu […]
Gökkuşağına yolculuk – 3 Doğanın ışığından ışığın doğasına
Üçgenlere girip dağılan ışıklar, düz çizgiler şeklinde ilerleyen huzmeler, durup dururken oluşan gökkuşakları… Tüm bunlar matematikten felsefeye, fizikten astronomiye her alandan insanı büyülüyordu. Kepler’in optiğe ve ışığa getirdiği gökyüzü temelli bakış açısı kendisinden sonra gelenleri de şekillendirdi. Işığın büyüsüne kapılanlardan biri de Descartes’tı. Bilim tarihinin hangi konusunu incelesek bir şekilde kendimizi bulduğumuz bir temel yer […]
Bir semptom olarak ‘giyinmek’
Belki de kendisi olarak hiç görülmemiş birinin fark edilme ve görülme sancısının ifadesi olabilir onca kıyafet. Hiç temas edilmek istenmeyen bir karanlığın üstü ışıl ışıl, renkli, canlı kıyafetlerle gayet güzel örtülebilir. Narsistik yaralarımız, “parıl parıl pansumanlar”la sarılabilir. Sizin semptomunuz hangi gerçeğinize tekabül ediyor, düşünmeye başlayalım mı? Yazının başlığını “bir semptom olarak giyinmek”koyduk. Önce semptomdan söz […]
Sözlü kültür: yaşayan tarih
Sözlü tarih yaklaşımı sosyal bilimcilere, toplum üzerinde ekonomi, şiddet ve bilgi tekelini elinde tutan hâkim sınıfların ideolojisine karşı, toplumsal yeniden üretimin en önemli gücü ve dolayısıyla toplumsal bilginin en büyük kaynakları üzerinden, yeni toplumsal bilgi alanları örme imkânları pekâlâ sunabilir. Sözlü kültür, Türkiye’de 1990’lı yılların sonlarına doğru resmi tarih anlatılarına karşı alternatif hafıza temsillerini görünür […]
O mevzii savunmak…
Türkiye zorlu bir süreçten geçiyor. Sadece ekonomik sıkıntılardan veya Ortadoğu’da ülkemizi de direkt etkileyecek gelişmelerden söz etmiyoruz. Bunlar elbette önemli ama en az bunlar...