Bilim ve Gelecek Mayıs sayısı çıktı!
KAPAK DOSYASI
Çeviren: Gülseli Kırgıl
Modern insan soyunun kökenleri
Mehmet Sakınç
Evrim: Akılcı düşünebilmenin kökeni
Gamze Yücesan Özdemir
Türkiye’de esnek çalışma ve sınıf örüntüleri
BİLİŞİM DÜNYASINDAN / İzlem Gözükeleş
Dijital platform çalışanlarının...
Zorlu koşullarla yeni bir 1 Mayıs
Emekçiler ve çalışanlar açısından çok zor koşullar eşliğinde yeni bir Emekçi Bayramı’na, 1 Mayıs’a ulaştık. Egemen sınıflar ve devletleri, Covid-19 salgınının yarattığı krizi kendi lehlerine çevirmenin tüm adımlarını atıyorlar. Pandemi süreci içinde, geniş kitleler işsizliğin, açlığın ve ölümcül hastalığın cenderesi içinde yaşarken, büyük tekeller kârlarını birkaç kez katladılar. Bu koşullarda, özellikle ülkemizde anlaşıldı ki, Covid-19 […]
Modern insan soyunun kökenleri
Paleoantropolojik ve genomik kayıtlardan elde edilen yeni bilgiler modern insan soyunun kökenine bakışımızı değiştirdi. Peki, gezegenin dört bir yanını kuşatan modern insanların atalarının izini nasıl sürebiliriz? Geçmişe yolculuğumuz sırasında modern insanın hangi atalarının yanından geçeriz? Araştırmacılar etrafı başlıca sorularla çevrelenen ve gelecekteki araştırmaların sınırlarını belirleyen üç anahtar fazı tanımladı. Okuyacağınız makale, 10 Şubat 2021 günü […]
Evrim: Akılcı düşünebilmenin kökeni
Darwin’in beş yıllık gezisinin sonuçları neyi sağlamıştır? Tutulan notlar, yapılan sayısız gözlemler, tüm canlı ve cansızlara ait binlerce örneğin faydası nedir? Bu tür çabalar birçok kişiye anlamsız gelebilir. Bu gezi sonrasında, evrim teorisinin temelleri atılmış ve türlerin kökeni kitabı ile insanlığa yaşamın tarihsel kökenine ilişkin önemli şeyler anlatılmıştır ama bu gezinin asıl değeri “gözleme dayalı […]
Türkiye’de esnek çalışma ve sınıf örüntüleri
Esneklik anlatısı emekçiye şöyle sesleniyor: “Biz seni işe almıyoruz. Sen bize katılıyorsun. Bizim için değil, bizle çalışıyorsun. Ücret yok ama kazanç var. Mesai saati yok, sürekli müsait olacaksın. Kendi işinin kaptanı olacaksın. Kendi kaderini kendin belirleyeceksin.” Asıl sorun bu anlatıdır. Bu anlatı geleceksizliğin ve güvencesizliğin anlatısıdır. Yıkılması gereken bu anlatıdır. Esnek çalışma salgınla başlamadı ama […]
Dijital platform çalışanlarının mücadele ve örgütlenme deneyimleri
Platform ekonomileri güvencesizliğin son yıllardaki en önemli tezahürlerinden biri. Esnek ekonomiler; yeni yönetim, kontrol, işçi sömürü ve kâr elde etme tekniklerinin test edildiği ve iyileştirildiği kapitalist bir laboratuvar olarak çalışıyor. Fakat bu laboratuvardan emekçiler için de önemli dersler çıkıyor. Esnek ekonomilerdeki deneyimler, yeniye eskinin gözlükleriyle bakmamamız gerektiğini anlatıyor. Böyle yaptığımızda, yeni olanakları ve alttan alta […]
Almanya’da akademisyenler süresiz sözleşme talep ediyor
Türkiye’den bakıldığında Almanya’da üniversite çalışanlarının olanakları sınırsız, hakları yerinde gibi görülebilir ama öyle değil. Almanya Göttingen Üniversitesi çalışanları, araştırma ve öğretim görevlilerinin süresiz kontrat hakkı için mücadele ediyorlar. Akademide de amaç: ezilenlerin, emekçilerin sömürülmesi. Bahane: kalifikasyon ve inovasyon. Yöntem: süreli çalışma… 15 Nisan’da Almanya-Göttingen’de Georg-August Universität Göttingen çalışanları, araştırma ve öğretim görevlilerinin süresiz kontrat hakkı […]
20. yüzyılın başındaki farklı modernite atılımları Japonya, Çin, Meksika, Türkiye ve Mısır deneyimleri
Çeviren: Onurcan Ülker Bu metin, Samir Amin’in 1990 tarihli “The 1911 Revolution in World Historical Perspective: A Comparison with the Meiji Restoration and the Revolutions of Mexico, Turkey and Egypt” başlıklı makalesinin çevirisidir. Makaleye erişilen Senegal merkezli NENA dijital yayınevinin e-arşivinde, Amin’in bu makalesinin ilk olarak 1911 Devrimine ilişkin bir derlemede Çince olarak basıldığı ifade […]
Şeylerin bir ereği var mıdır?
Kaba gözlemlerle nedensel açıklamalarla ereksel açıklamalar iç içe sokulmuştur. Dinler ve teologlar sağduyuya dayalı bu basit gözlemleri kullanarak, sadece canlıların değil, cansız varlıkların da erekli olduğunu; Tanrı’nın her şeyi bir amaç ve plan için var ettiğini savunmuşlardır. Buradan yola çıkarak, her şeyin insan için olduğu sonucuna ulaşmışlardır. Erek, Yunanca ifadesiyle têlos (τῆλος), uzak, son nokta […]
Muon g-2 deneyi neyi gösteriyor? Standart Model eskidi mi?
Sonuçta elimizde üç olasılık var: 1) Deneyin sonuçları yanlış ve aslında Standart Model’in öngörüsü doğru g faktörünü veriyor. 2) Deneyin sonuçları doğru ama Standart Model hesaplamaları yeterince hassas değil. 3) Deneyin sonuçları doğru ve Standart Model’in ötesine geçmeliyiz. Bu yıl Nisan ayı güzel başladı: Illinois’deki FermiLab adlı parçacık hızlandırıcısı laboratuarından muon g-2 deneyinin sonuçları hakkında, […]