KAPAK DOSYASI Dr. Itır Kaşıkçı ile söyleşi Nalân Mahsereci Zihin matematiği nasıl yaratıyor? Sayı duyusu ve matematiksel biliş Necmi Buğdaycı Beyinde matematiğin temsili Prof. Dr. Ergi Deniz Özsoy ile söyleşi Gülseli...

Karanlık bir dönemden geçiyoruz. Türkiye toplumu olarak da bolca nasibimizi alıyoruz bu dönemden. Kastettiğimiz sadece kovid-19 salgını değil. Ama bu salgın dünyanın egemen sisteminin...

Dr. Itır Kaşıkçı ile Söyleşi: Nalân Mahsereci “Matematiksel biliş, bilişsel psikolojinin araştırma konularındandır ve matematiği mümkün kılan zihinsel mekanizmaları araştırır. ‘Sayıları nasıl algılıyoruz, nasıl anlamlandırıyoruz, temel aritmetik işlemleri nasıl gerçekleştiriyoruz?’ gibi sorularla uğraşır. Sayı duyusu ise bu alandaki araştırmalar sonucunda keşfedilmiş ve tanımlanmış, matematiksel bilişin temelinde yatan, insan harici hayvanlarla da paylaştığımız bir bilişsel işlevdir. […]

Birçok hayvanın sayma yeteneğine sahip olduğunu ancak sayıları yaklaşık olarak temsil edebildiklerini artık biliyoruz. Aynı şekilde erken yaştaki bebekler de benzer bir sayı kavramıyla donanmış olarak doğar. Sayı sezgisi doğuştan gelir ve yalnızca insana özgü değildir. Bu sayı sezgisine karşılık gelen yaklaşık sayı sistemi, matematik bilgimizin altında yatan çekirdek bilgi sistemlerinden birisidir. Çekirdek bilgi evrimin […]

Prof. Dr. Ergi Deniz Özsoy ile söyleşi Söyleşi: Gülseli Kırgıl Geçtiğimiz ay yitirdiğimiz Richard Lewontin, evrimsel biyoloji ve genetik alanında devrim niteliğindeki çalışmalara imza atmış, evrim anlayışımıza çok kıymetli katkılar yapmıştır. İktisat ve kültür tarihi gibi konularda da kendini geliştirmiş bir entelektüel olan Lewontin, genetik indirgemecilik, IQ testleri, ırk safsatası, sosyobiyoloji gibi bilim dünyası içerisindeki […]

Soyut ve bağımsız bir “çevre” yoktur. Çevre olmadan organizma olmadığı gibi, organizma olmadan da çevre olmaz. Organizmalar çevrede yaşamaz, onu yaratırlar. Fiziksel ve biyolojik dünyadaki parçalardan kendi yaşam faaliyetleriyle çevrelerini yaratırlar. Çevre, ancak genleriyle etkileşime girerek organizmalara etki eder. İç ve dış dünyalar et ve tırnak gibidir. İnsan doğasını, bireylerde bu doğayı ve sınırlamaları şekillendiren […]

Genetik indirgemeci yaklaşımlar çevreye gereken önemi atfetmeden genleri öne çıkararak evrim gerçeğiyle örtüşmeyecek çıktılar ürettiler/üretiyorlar. Oysa genetik yapının hemen her sürecin açıklanmasında yegâne etmen olarak kullanılabileceği savı çoktan çökmüştür. Evrimsel süreçleri, bütünlüklü bir perspektifle incelediğimizde doğru çıktılar üretebiliriz ve ancak bu şekilde hem genetik yapıya ve çevreye hem de evrime gereken değeri verebiliriz. Çevrenin evrimsel […]

O’Hara ve Hall (2021), internetin ilk modeli olan Silikon Vadisi Açık İnternet Modeli’ne alternatif yeni internet modellerini üç ana başlık altında topluyor. Birincisi, Brüksel Burjuva İnternet Modeli adını verdikleri ve liberal demokratik değerler üzerine kurulu olan model. İkincisi, yine ABD kökenli olan ve büyük şirketlerin çıkarlarına daha yakın olan Washington DC Ticari İnternet Modeli. Üçüncüsü […]

İnsan taşla tanışmasaydı aklı zekâyla gelişebilir miydi? Ormandan düzlüklere, ovalara çıkarak, akarsular boyunca yaşamış en ilkel insanın, ona insan olmanın yolunu açan taşla tanışmasının, aklını tanımasında bir rolü olmuş mudur? Aklın ve zekânın gelişmeye başladığı Paleolitik zaman 3,3 milyon yıldan 12.000 yıl öncesine kadar sürer ve karakteristik taş yontma dönemleri ile tanımlanır. Gezegen, yılda ortalama […]

3 Eylül 2008 Samsat depremi ile başladığım araştırma serüveninde açıkladığım tezimin, 2021 yılında Avrupa’da saygın bir yerbilimleri kurumu ekibinin yaptığı ayrıntılı bir bilimsel araştırma için ilham kaynağı olduğunun belirtilmesi ve 2008-2018 arasında yaptığım yayınlarda açıkladığım tezimin onaylanmasından çok duygulandım. Bu duygu, ülkemin bazı yöneticilerinin baraj su seviye verilerini vermemesi inadı gibi talihsiz davranışların yarattığı hayal […]