KAPAK DOSYASI Prof. Şefik Şanal Alkan Mikroplarla birlikte yaşamak Gülseli Kırgıl IPCC İklim Değişikliği Değerlendirme Raporu yayımlandı: İklimin mevcut durumu ve geleceği Tuncay Neyişçi ile iklim değişimi üzerine… ‘Kriz bizim,...

Bu sayının kapak dosyası önemli. Şefik Şanal Alkan’ın yazısı, yakında Bilim ve Gelecek Kitaplığı’nın “50 Soruda” dizisi bünyesinde çıkacak olan “50 Soruda Bağışıklık” adlı...

Eski görüşe göre mikroplar hep düşmandır. Öyle ya konak ile mikrop arasında hep bir bilek güreşi vardır. Yabancıyla hep yarışılır. Biri kazanırsa, öbürü kaybeder. Dikkat ederseniz bu görüş kapalı bir sistemin varlığına dayanır, bireyselcidir. Oysa yeni bir görüşe göre insanlar da diğer canlılar gibi mikroplarla birlikte karşılıklı etkileşime dayalı toplumsal bir yaşam sürdürürler. Bağışıklık sistemi […]

BM’ye bağlı Hükümetler-Arası İklim Değişikliği Paneli, İklim Değişikliği Değerlendirme Raporu’nu yayımladı. Raporda iklimin güncel durumu, geleceği ve iklim değişikliklerinin sınırlandırılması için yapılması gerekenler üzerinde duruluyor. İklimin bugünü ve yarınıyla ilgili hemen her başlıkta insan faaliyetlerinin iklim değişikleri üzerindeki etkilerinden bahsediliyor ve ciddi adımların atılması öneriliyor. Peki, bu ciddi adımları hızla atması gerekenler kimler? Ağustos ayının […]

Ekosferimizin geçmişinde daha sıcak ve daha soğuk dönemler var. Mevcut türlerin çoğunun genetik hafızalarında bu değişimle nasıl baş edebilecekleri kayıtlıdır. Baş edemeyenler sistem dışına itilir. Milyonlarca yıldır yaşanan bu. İnsan da buna dâhildir ve neslinin devamını sağlamaya mecburdur. Başarısız olması durumunda sistem dışına, yani nesli tükenmiş canlılar çöplüğüne atılacaktır. Küresel iklim değişimi gibi konuları tartışıyor, […]

Bir gezegenin yaşanabilir bölgeye sahip olup olmadığını nasıl anlarız? Yaşamın yapı taşlarından birisi erke midir? Yerötesi yaşamın varlığını kanıtlamaya gerek var mı? ET’lerden sinyal mi beklemeli yoksa uzaya bir uydu gönderip ondan gelecek sinyali mi algılamalı? Çok uzun vadeli planlar da yapılabilir. Ancak şunu biliyoruz ki, uzak gelecekteki torunlarımız Homo sapiens olmayacak! Bu makale, “Kaynaklar”da […]

İlayda İnan / Emre Artan Noether teoremleri, fizikte o noktaya kadar düşünülmemiş yeni simetrilere de işaret ediyordu. Sadece teoremlerinin doğurduğu matematiksel fizik çalışma alanları bile matematikçi Emmy’nin ölümsüz olduğuna dair bir kanıt değil midir? Bu ölümsüzlüğün karşısında ne erkeklerin işgal ettiği kürsüler, ne fakültelere baskına gelen SS subayları, ne de rahminde oluşan kist durabilmiştir. Kadın […]

Spinoza’ya göre, erekselciliği varsayan tasarımlar, aslında antropomorfizmin ürünüdürler. Onun deyişiyle bu tür tasarımları ortaya koyan insanlar, nihai varoluş ilkesini zorunlu olarak kendilerine bakarak hayal ederler. Yanlış da buradadır; onlar varlığın ölçüsü olarak kendilerini alırlar. Bu yüzden her insan kendi kaprisine göre bir tanrı icat emiş, herkesten çok kendini sevsin ve kayırsın istemiştir. Bu önyargı sonraları […]

Orary köyünde John’u hâlâ inançla bekleyen Tannalıları ve Golé Çétu’da Xızır’ın gözü yaşlı, bağrı yaslı hizmetkârlarını aynı duygusal, deneyimsel duraklarda buluşturan durum, pek çoklarının tarif ettiği gibi dramatik bir çözülüşü ya da eski, batıl inançların somut gerçekler karşısında çaresiz, komik kalışı değil, tersine travmatik olaylarla dahi olsa -insanlığın bu en eski yaşama ve düşünme halinin- […]

Depremlerle patlatmaların ayrımının deprem kayıt merkezinde gelişmiş ayırt etme yöntemleriyle yapılmasına ek olarak, arazide yapılan her patlatmanın tarih, saat, gecikmeli patlatma özellikleri ve toplam TNT eşdeğeri bilgilerinin mutlaka listelenip ilgili mülki amirliğe (vali veya kaymakam) bildirilmesi, deprem-patlatma ayrımın doğruluğunu sağlama bakımından önemlidir. Bilim ve Gelecek dergisinin daha önce yayınlanan bir sayısında1 İstanbul Avrupa Yakası sismik […]